Tasdiqlayman” Angren tibbiyot kolleji direktori G’. A. Tojiyev

Terapevtik kasalliklar haqida tushuncha



Terapiya lotincha so‘z bo‘lib, ichki a’zolar degan ma’noni bildiradi. Terapevtik kasalliklar bu ichki a’zolarning kasalliklari, ya’ni nafas olish, yurak va qon tomir, buyrak va siydik ajratish, ovqat hazm qilish a’zolari, endokrin va moddalar almashinuvi va hokazo tizimlari kasalliklaridir.
Ko’pchilik terapevtik kasalliklar yashirin simptomlar bilan kechadi.Bitta kasallikda kechishiga qarab turli xil simptomlar namoyon bo’ladi.Etiologiyasi noma’lum bo’lgan kasallarga tashxis qo’yolmaymiz va qiyin davolanadigan kasalliklar deyiladi.Terapevtik kasalliklar simptomlarining yuzaga chiqishga, davolanishning kechishiga qarab o‘tkir va surunkali xil­larga bo‘linadi.
Kasallik— tashqi va ichki muhitning zararli ta’siri natijasida organizm hayot faoliyatining vaqtincha yoki butunlay pasayishi yoxud yo‘qolishiga olib keluvchi jarayondir. Kasallik organizmga ma’lum bir turdagi mikroorganizmlar va bakteriyalar tushishi tufayli hamda bir necha boshqa sabablarning birgalikdagi ta’siri natijasida kelib chiqadi (me’da shilliq pardasining yallig‘lanishi — gastrit, odatda, tartibsiz ovqatlnish, kundalik rejimga amal qilmaslik, chekish, ichish, shuningdek, boshqa a’zolarning kasalliklari tufayli kelib chiqadi). Kassallikning paydo bo‘lishi va kechishiga qarshi kurashishda organizmning himoya qilish va moslashish xususiyati katta ahamyatga ega.
Etiologiya deganda, kasallikning paydo bo‘lish omillari tushuniladi. Bu sabablar tashqi va ichki bo‘lishi mumkin. Tashqi omillar: mexanik (yaralanish, har xil jarohatlanish va boshqalar), fizik (organizmga elektr toki, yuqori va past harorat, yorug‘lik ta’siri ), kimyoviy (zaharli moddalar, oziq-ovqat mahsulotlari orqali va boshqalar), biologik (organizmga kirgan zambrug‘lar va mikroblar), allergik omillar (allergen — gul changlari, bo‘yoqlar, dori-darmonlar va boshqalar). Sotsial sharoit va salbiy his-hayajonlar ham kasallik keltirib chiqaradi. Ichki omillarga, masalan, kuyish, anginani misol qilish mumkin.
Har bir kasallik ma’lum belgilar, alomatlar bilan namoyon bo‘ladi. Bu belgilar simptomlar. Kasallik xronik (surunkali)tarzda o‘tayotganida ahvol davo ta’sirida yaxshilanib, kasallik simptomlarining vaqtincha susayib qolishi yoki yo‘qolib ketishi bilan boradigan jarayon remissiya, ya’ni kasallik takrorlanib turgan davr deb ataladi (masalan, xronik gastritda bo‘ladigan remissiya).
Retsidiv, ya’ni qo‘zish — kasallik simptomlari bir qadar uzoq vaqt bosilib turgandan keyin yana paydo bo‘lishiga aytiladi (meda yara kasalligining retsidivi).
Sindrom— organizmning ma’lum patologik holatini xarakterlab beradigan va umumiy patogenez bilan birlashgan simptomlar majmuasi.
Patogenez— kasallikning kelib chiqish sabablari va rivoj­lanishini o‘rganadi.
Patologiya— kasalliklar, organizmning kasallik holati to‘g‘risidagi fan.
Hamshiralik jarayoni — hamshiraning bemorga nisbatan uning muammolari va qiyinchiliklarining oldini olish, yengillashtirish, kamaytirish va iloji boricha minimal darajaga tushirish maqsadida amalga oshiradigan ishlari ketma-ketligini bildiradi.
Davolash va holatini yaxshilash maqsadida ichki a’zolarning kasalliklarda medikamentoz davo, nur bilan davolash, simptomatik davo va hayotiy qo’llanmalar keng qo’llaniladi.

• 
  Ko’pchilik terapevtik kasalliklar yashirin simptomlar bilan kechadi.
  
• 
  Bitta kasallikda kechishiga qarab turli xil simptomlar namoyon bo’ladi.
  
• 
  Etiologiyasi noma’lum bo’lgan kasallarga tashxis qo’yolmaymiz va qiyin davolanadigan kasalliklar deyiladi.
  
• 
  Terapevtik kasalliklar simptomlarining yuzaga chiqishga, davolanishning kechishiga qarab o‘tkir va surunkali xil­larga bo‘linadi.
  

3.