|
Kasalxona ichi infeksiyasini oldini olish maqsadida tibbiyot xodimlari har qaysi bemor bilan ishlashda epidemiologik ehtiyotkorlik choralariga rioya etishlari kerak.Qo’lqoplar ishlatilganligidan qat’iy nazar, bemor bilan aloqada bo’lgunga qadar va undan so’ng, qo’lqoplar yechilganidan so’ng va har gal qon, biologik suyuqlik, ajratmalar yoki ehtimoliy kontaminatsiyalangan buyumlar va asbob-uskunalar bilan aloqadan so’ng ushbu sanitariya qoidalarining qo’llar gigienik tozalanadi.Qon, ajratmalar, ekskretlar sachrashi bilan bog’liq jarrohlik manipulyatsiyalarini operatsiyalarini olib borishda xodimlar niqob va ko’zlarni himoyalash moslamasi (ko’zoynak, qalqoncha) taqadilar. Har qanday himoya vositalari ifloslanganida ular almashtiriladi. Bir marta qo’llaniladigan himoya vositalari ishlatilishi maqsadga muvofiq.Bemorlarga choyshab to’plamlarini almashtirish ifloslanish darajasiga qarab muntazam ravishda yoki 7 kunda kamida bir marta olib boriladi. Bemorlarning ajratmalari bilan ifloslangan choyshab zudlik bilan almashtirilishi kerak.
Bo’limlarda iflos choyshab to’plamlarini yig’ish ushbu sanitariya qoidalarining 1-ilovasiga muvofiq amalga oshirilishi kerak.Tibbiyot xodimlari va bemorlarning poyabzali dezinfektsiya vositalar bilan tozalanadigan va oyoqlarni sanchiladigan-kesadigan buyumlardan himoyalovchi materialdan bo’lishi kerak.Muolaja xonasi, palatalar, koridorlar va sanitariya uzellarining kundalik va mukammal (general) tozalash ushbu sanitariya qoidalarining 3-ilovasiga muvofiq amalga oshiriladi.Yiring-septik infektsiyali (YSI) bemorlar palatalarida tozalash ishlari kuniga 3 marta, shu jumladan, 1 marta dezinfektantlarni qo’llagan holda olib boriladi.Barcha tozalash asbob-anjomlari, asbob-uskunalari, apparaturasi markirovka qilinadi va qat’iy maqsadga muvofiq ishlatiladi, maxsus ajratilgan joylarda saqlanadi.
Bemorlar kasalxonadan chiqarilganidan so’ng palatalarda dezinfektsiyalovchi vositalardan foydalanib mukammal (general) tozalash ishlari amalga oshiriladi, to’shak qayta solinadi.
Dezinfektsiya vositalari tayyorlangan sanasi ko’rsatilgan markirovka bilan sanitariya xonalarida saqlanadi. Kichik xodimlar dezinfektsiya vositalarini qo’llash qoidalarini bilishlari kerak.Aynan bir xodimlar ham toza bo’lim (palata), ham yiringli bemorlar palatasiga xizmat ko’rsatmasliklari kerak. Bitta bo’lim mavjud bo’lgan holatda, avval toza patologiyali bemorlarga xizmat ko’rsatish, so’ngra YSI li bemorlarga xizmat ko’rsatish zarur. SHII profilaktikasi maqsadida epidemiyaga qarshi choralarga qat’iy rioya etilishi zarur. Bitta maxsus kiyimdan foydalanish taqiqlanadi. Mazkur bo’limlar uchun kiyim alohida bo’lishi kerak.
Antiseptika – jarohatlarni va ularni tozalab davolashda ishlati-ladigan asboblarni kimyoviy moddalar bilan yuqumsizlantirish usuli. 1867 yilda ingliz olimi J. Lister fransuz bak-teriologi L. Paster tajribalariga asoslanib operatsion xona havosidagi, jarroh qo‘lidagi va jarohatga ishlati-ladigan narsalar (doka, jarrohlik as-boblari) dagi bakteriyalarni yo‘qotish bilan jarohatlarni ko‘pgina asoratlardan saqlab qolish mumkin, degan xulosaga keldi. Buning uchun u 5% li karbol kis-lota eritmasiga ho‘llangan bir necha qavat bog‘lov ishlatdi. Antiseptik kimyoviy preparatlar yuza va chuqur qo‘llaniladi. Yuza A.da jarohat va bo‘shliklar xlora-min, xloratsid, vodorod peroksid, kaliy permanganat va boshqa moddalar eritmasi bilan yuviladi yoki jarohat yuzasiga antisep-tik mazlar (mas, A. V. Vishnevskiy mazi) surtiladi. Chuqur A.da esa avj olayotgan jarohat atrofidagi teri ostiga anti-septik suyuqliklar (furatsilin, riva-nol va boshqa eritmalar), teri osti, muskul orasi yoki venaga antibiotiklar singari antiseptik moddalar yuboriladi. Ikkala holda ham mikroblar yo o‘ldiriladi yoki ularning hayot faoliya-ti uchun noqulay sharoit tug‘diriladi. Hozir mexaniq fi-zik, kimyoviy va biologik A. usullari mavjud. A. jarrohlik davo usulining ajralmas tarkibiy qismidir. Aseptika (yunoncha a — inkor qo’shimchasi va septicos — yiringli) — mikrobsizlik holatini ta’minlaydigan usullar; fizik (kuydirish, nur, qaynatish, muzlatish), kimyoviy (antiseptik moddalar bilan ta’sir etish), mexanik, biologik va b. usullar bilan amalga oshiriladi. Aseptikaga nemis olimi E. Bergman asos solgan. Aseptika turli murakkab jarroxlik operatsiyalarini hech qanday asoratsiz va xavf-xatarsiz bajarishga imkon beradi. Aseptikaga quyidagilar kiradi: a) jarrohlik asboblari, bog’lov materiallari va b.ni sterillash; b) jarroh qo’lini maxsus usullarda yuvish va tozalash; v) operatsiya va b. tekshirish ishlarini bajarish vaqtida ko’rsatilgan qonun-qoidalarga qat’iy amal qilish; g) davolash muassasalarida maxsus tashkiliy va sanitariya-gigiyena chora-tadbirlarni to’g’ri amalga oshirish. Aseptika antiseptika usuli bilan birga olib boriladi. Uy sharoitida kuygan yoki b. jarohatlarni bog’lash vaqtida ham Aseptika qonunqoidalariga amal qilish lozim. Aseptika tibbiyotning barcha sohalarida qo’llaniladi
Do'stlaringiz bilan baham: |
