Tasdiqlangan fan dasturiga muvofiq ishlab chiqildi

4.
 
Zamonaviy psixologiya 
fanining asosiy 
yo’nalishlari. 

---

44 
fanining rivojlanishiga ijobiy hissa qo’shgan bir qator konsepsiyalar, nazariyalar, 
oqimlar va yo’nalishlar vujudga keldi. 
Bixeviorizm yo’nalishi
 
- 
AQShda E.Torndayk, D.Uotson kabi olimlar dastlab 
hayvonlarda keyinroq odamlar xulqini o’rganish asosida xulq- atvor psixologiyasini 
yaratdilar. Bixeviorizmning formulasi SR (Stimul-Reaksiya) tasirga javob berishdan 
iboratdir.
Bixeviorizm 
yo’nalishlari doirasida o’tkazilgan ijtimoiy-psixologik 
tadqiqotlar avvalo amerikalik olimlar K.Xoll va V.Skinnerlar nomi bilan bog’liq. 
Ular va ularning izdoshlari hisoblangan K.Miller, D.Dollard, J.Tibo, G.Kelli va 
boshqalar diada – ikki kishi o’rtasidagi munosabatlarning xilma-xil eksperimental 
ko’rinishlarini tadqiq qilib, ularda matematik o’yin nazariyasi elementlarini 
kuzatdilar. 
 
21-rasm 
Klassik bixeviorizmdan farqli o’laroq ijtimoiy-
psixologik bixevioristlar hayvonlar o’rniga 
laboratoriyaga naqd pulga odamlarni taklif eta 
boshladilar, shuning uchun ham ularning g’oyasida 
biologizm va mexanizm tarzda ilgarigi hayvonlarda 
to’plangan dalillar modelini insonlarda qo’llash hollari 
kuzatildi. 
 
Neobixeviorizm
 
yo’nalishi
 
 
- tajriba yo’li bilan ta’sirni o’rganish, oraliq 
uzilishlar bo’lishi haqida, buning asosida geshtalt, ya’ni tasvir haqidagi ta’limotdir. 
Uning asoschilari E.Tolmen hisoblanadi, xuddi shu ta’limot asosida avstriyalik 
vrach psixiatr Z.Freyd psixoanaliz ta’limotini yaratdi.Tushunish psixologiyasi - bu 
oldindan his etish ya’ni intuitsiyaga asoslangan qarash bo’lib, uning asoschisi 
V.Dilten (1833-1911) hisoblanadi. U tabiiy ilmiy va diniy ilmiy degan ikki 
yo’nalishdagi fanlar tizimini taklif qildi.