Tasdiqlangan fan dasturiga muvofiq ishlab chiqildi

 
umumiy va maxsus qobiliyatlar; 

 
o‘qituvchi shaxsning pedagogik yo‘naltirilganligi; 

 
kasbiy-pedagogik jihatdan komponentlik; 

 
o‘qituvchi-shaxsning kasbiy muhim sifatlari; 

 
pedagogik faoliyat va muloqotdagi individual uslubiy xususiyatlari; 

 
pedagogik mahorat; 

 
kasbiy-pedagogik tajriba; 

 
kasbiy-shaxsiy va ijodiy slohiyat. 
Biz har bir komponent o‘qituvchi professionalizmi shakllanishi va 
rivojlanishining individual xususiyatlari bilan, ya’ni o‘qituvchining o‘z kasbining
ustasi bo‘lib etishishiga bevosita ta’sir etadi. 
Umuman, bu fikrlar hozirgi zamon pedagogika va psixologiyasida ilgari 
surilayotgan metodologik tamoyillar sub’ekt yondashuvi g‘oyalariga asoslanadi va
kelajakda bu muammo yanada chuqurroq tadqiqotlarni talab etadi.
 
6-MAVZU. KASBIY PSIXOLOGIYADA KASBLAR 
KLASSIFIKATSIYASI. 
 
REJA: 
1.
 
Kasbiy psixologiyada kasb tanlashning psixologik mohiyati.
2.
 
Kasbiy saralash va profesional tanlovning kasbiy psixologiya fanidagi 
orni. 
3.
 
Shaxs temperamepnt tiplarining psixogramma tuzish bilan boq’liqligi. 
 
Tayanch so’z va iboralar: 
kasb, kadr, maorif, professiografiya,
psixogramma, karerogramma, turdogramma, reaktiv, xafaqon, faraziy obrazlar, 
timsollar, tasvirlar, psixologik portret, faoliyat.
 
 
 
1.
 
Kasbiy psixologiyada 
kasb tanlashning 
psixologik mohiyati.

---

122 
Kasb tanlash jarayoni ijtimoiy ahamiyat kasb etsada, lekin uning ortida
alohida insonning bir qarashda sof individual tanlovi yotadi. Shunday ekan, birinchi 
navbatda shaxsning kasbiy ehtiyoji, motivi, layoqati, qiziqishi va qobiliyatini 
hisobga olish darkor. Aks holda umumiy xususiyatli yo‘llanma ijobiy natijaga olib 
kelmaydi, chunki individuallik o‘ziga xos talablarni taqozo etadi. Hatto oddiy kasb 
maorifi ham turlicha yondashuvni talab qiladi, binobarin, uni qondirmasdan turib 
tub maqsadga erishib bo‘lmaydi. Kasbga yo‘llash umumdavlat ahamiyatiga ega 
muammo hisoblanib, uni bosqichma-bosqich amalga oshirish O‘zbekiston 
Respublikasida «Kadrlar tayyorlashning milliy dasturi»da alohida o‘rin egallaydi.
Hozirgi zamon psixologiya fani bilimlarni egallashga nisbatan ichki ehtiyojga 
katta ahamiyat beradi va bu bilan shaxs xulq-atvorini bir muncha boshqarish 
imkoniyati mavjud ekanligini ta’kidlaydi. Shuning bilan birga talabada barqaror 
bilishga qiziqishni shakllantirish muammosiga alohida e’tibor qilinadi. Darhaqiqat, 
barqaror bilishga qiziqishlar qo‘zg‘atuvchi turtki (kuch) sifatida o‘quv motivlarini 
vujudga keltiradi, muvaffaqiyatni ta’minlashga xizmat qiladi. Talabada bilimlarning 
muayyan sohasiga, u yoki bu faoliyat turiga qiziqishning tug‘ilishi ko‘p jihatdan 
shaxsni qay tariqa shakllanish imkoniyatini belgilaydi.