Тасдиқлайман” Чирчиқ давлат педагогика университети ректори Ғ. И. Мухамедов

Савол: Нима учун авторефератингизни ўзбек ва рус тилидаги мавзулар хар хил берилган ?
Жавоб: Раҳмат, устоз саволингиз учун! Татқиқотимизнинг мавзу ўзгарганлиги сабабли рус тилидаги вариантига эътибор берилмай қолиб кетилган,устоз албатта бу камчиликни бартараф этамиз.
Филология фанлари бўйича фалсафа доктори Санақулов Зайниддин Ибодуллаевич:
Савол: Авторефератнинг 15 бетида таллабаларнинг интеллектуал ижодий қобилиятини ривожлантиришнинг тузилмаси берилган. Тузилмадаги рефлексив таркиб нима?
Жавоб: Раҳмат, устоз саволингиз учун! Тажриба-синов давридаги кузатувларимиз 1-2-босқич талабаларида рефлексив мушоҳада қилиш кўникмалари сустроқ эканлигини кўрсатди. Талабаларда янгиликни ўрганишга қизиқиш, кашфиётлар қилишга бўлган иштиёқ уларда когнитив билимларни мустаҳкамлайди. Ушбу ҳолат қатор тадқиқотлар натижасида ва инсон генезисидаги билим эгаллашга бўлган қизиқишлар замирида ривожланганлигини кузатдик. Талабалар фикрни таҳлил қилиш орқали кўз билан бевосита илғамаётган, кўз ўнгида бўлмаган, аксинча вазиятда ҳам ўша нарсанинг ички хусусиятига алоқадор “сирли” жиҳатларни кўриш имконига эга бўлади. Рефлексив жараён шахсий фикр ҳамда кечинмаларни таҳлил қилиш, мулоҳаза юритади фаолиятдан таркиб топади. Тадқиқотимизда талабаларнинг ижодий қобилятларини ривожлантиришга қаратилган дарс якунида “Бугун нимани билиб олдим?” машқини бажариш асосида талабаларнинг рефлексив фаолият кўникмаларини эгаллашларига эришдик.
Савол: Интеллект хақида гапиргансиз вербал интеллект нима?
Жавоб: Бўлажак педагоглар ўзини-ўзи ривожлантиришда амал қилиниши лозим бўлган ҳаракат, яъни тамойилни ўзлаштириши керак, акс ҳолда, у ўқув жараёнида таълим олувчиларга ёрдам бериш кўникмасига эга бўлмайди. Талабаларга ўқув-тарбиявий жараёнда шахсий ва ижодий ўзини-ўзи англаши учун шарт-шароит яратиш талаб этилади. Натижада эса, бўлажак мутахассис ўзини назорат қилиш билан ҳаммоҳанг тарзда, таълимий жараённи мазмунли ташкил этиш, машғулотларни лойиҳалаштириш компетенциясига эга бўлади.
“Талабалар доимий ўзини-ўзи ривожлантириш зарурлигини англаган ҳолда, бу фаолиятга эҳтиёж сезишлари зарур. Шунга асосланиб, касбий ўсиш талабаларнинг шахсий ривожланишининг ажралмас қисмига айланади, у ўзини-ўзи ривожлантириш тамойилига асосланган бўлиб, қобилиятини белгилайди ва унинг энг юқори шакли-ижодий ўзини-ўзи англашига олиб келади”. Талабалар ўзини-ўзи ривожлантиришга касбий муҳим зарурият сифатида қараши, келажакда маҳоратли ўқитувчи бўлишга туртки бўлувчи муҳим жиҳат эканлигини англашлари лозим.