Тасдиқлайман: “Amin Mulla” хкнинг «26» Декабрь 2020 йилдаги № сонли буйруғига асосан

23. Мажбуриятлар
“Amin Mulla” ХК "Молиявий ҳисоботларни тайёрлаш ва тақдим этиш учун концептуал асос" га мувофиқ мажбуриятларни ҳисобга олади.
Таъриф
Мажбурият — фуқаролик ҳуқуқий муносабати бўлиб, унга асосан бир шахс (қарздор) бошқа шахс (кредитор) фойдасига муайян ҳаракатни амалга оширишга, чунончи: мол-мулкни топшириш, ишни бажариш, хизматлар кўрсатиш, пул тўлаш ва ҳоказо ёки муайян ҳаракатдан ўзини сақлашга мажбур бўлади, кредитор эса — қарздордан ўзининг мажбуриятларини бажаришни талаб қилиш ҳуқуқига эга бўлади.

Услубиёт
“Amin Mulla” ХК мажбуриятлар қуйидаги талабларга жавоб берадиган бўлса, мажбуриятларни тан олади:

1. 
   Мажбурият рад қилиб бўлмайдиган бўлиши керак;
   
2. 
   Мажбуриятни келтириб чиқарадиган воқеа бўлиши керак;
   
3. 
   Мажбурият активни ёки хизматни бошқа шахсга ўтказиш ёъли билан қондирилиши мумкин.
   

Агар мажбурият юқорида кўрсатилган талабларга жавоб берса, у бухгалтерия регистрларига киритилади. Мажбуриятнинг бухгалтерия томонидан тан олиниши унинг юзага келган кунида амалга оширилади.
“Amin Mulla” ХК мажбуриятларни қуйидаги тарзда узоқ муддатли, қисқа муддатли ёки муддати ўтган деб ҳисоблайди:

1. 
   Бухгалтерия ҳисоби учун қабул қилинган мажбуриятлар улар келиб чиққан шартномалар шартларига кўра узоқ муддатли ёки қисқа муддатли деб баҳоланади:
   
   1. 
      Тўлов муддати бир йилдан ортиқ бўлган мажбуриятлар Узоқ муддатли ҳисобланади;
      
   2. 
      Тўлов муддати бир йилдан кам бўлган мажбуриятлар қисқа муддатли ҳисобланади;
      
2. 
   Агар шартнома шартлари ўзгартирилса, у бўйича мажбуриятлар, агар керак бўлса, қайта таснифланади;
   
3. 
   Узоқ муддатли мажбуриятни тўлаш муддати бир йилдан кам бўлгандан сўнг, ушбу узоқ муддатли мажбурият қисқа муддатларга қайта таснифланади;
   
4. 
   Тўлаш муддати тугагач, жорий мажбурият муддати ўтган муддати бўйича қайта тавсифланади;
   
5. 
   Қайта тавсифлаш объектнинг тегишли аналитик белгиси қийматини ўзгартириш орқали амалга оширилади.
   

Даъво муддати тугаган дебиторлик ва кредиторлик қарзлари ушбу суммаларни хўжалик фаолият натижаларига киритиш орқали махсус буйруқ билан ҳисобдан чиқарилади.
Агар корхона юзага келиш эҳтимоли юқори бўлган шартли мажбуриятларга эга бўлса, унда консерватизм тамойилига мувофиқ ушбу шартли мажбуриятлар корхонанинг молиявий ҳисоботига киритилиши керак.
Мажбуриятларни ҳисобга олиш корхонанинг молиявий ҳисоботларида қуйидаги маълумотларни ошкор қилиш учун ташкил этилиши керак:

1. 
   Агар мажбуриятларнинг қуйидаги турлари корхонанинг молиявий-иқтисодий ҳолатига сезиларли таъсир кўрсатиши мумкин бўлса, унда бундай мажбуриятлар молиявий ҳисоботдаги тушунтиришларда ошкор қилиниши керак:
   

• 
  Яширин мажбуриятлар. Агар корхона келажакда мажбуриятларга эга бўлиш эҳтимоли юқори бўлса, унда бундай мажбуриятлар молиявий ҳисоботдаги тушунтиришларда ошкор этилиши керак, гарчи улар молиявий ҳисоботларни тайёрлаш вақтида бухгалтерия реестрларида акс эттирилмаслиги мумкин бўлса ҳам;
  
• 
  Тузилган шартномалар ва бошқа ҳужжатларда акс эттирилган шартли мажбуриятлар, агар бундай мажбуриятлар юзага келиши мумкин бўлса, молиявий ҳисоботдаги тушунтиришларда ошкор қилиниши керак.
  

2. 
   Қисқа муддатли ва узоқ муддатли мажбуриятлар миқдори;
   
3. 
   Корхона мажбуриятларга эга бўлган контрагентлар.