Tas-ix degani nima o'zi u?

Tas–ix nima? TAS IX haqida malumot «Internet eXchange Point» 
Bugungi kunda internet kundan kunga rivojlanib bormoqda. Internet olamida 
turli xil atamalarga duch kelishimiz tabiy. Kopchilini tez-tez ishlatamizu lekin 
bu so’zlarni qanday keblib chiqqanini bilmiymiz. Shunday so’zlardan biri Tas 
–IX dir. Bu so’z Tas – Toshkent so’zdan olingan IX esa «Internet eXchange 
Point» yani « internet malumot almashish nuqtasi» umuman olgan 
Toshkentdagi malumot almashish nuqtasi manosini bildiradi. Dastlab internet 
O’zbekistonda Dial-uo modemlar orqali internet olamiga bog’lanilgan. Bunda 
tezlik bor yo’gi 56 kb/s bo’lgan. Texnalogiya rivojlanilgan sari internet provayderlari ham 
ko’payib bordi va bizga qulay, tezkor internetni yetkazib berishga harakat qila boshladi. 
2004 yildan boshlab ADSL texnalogiyasi vujudga kela boshladi. ADSL modemlari ishlatila 
boshlandi. ADSL texnaalogiyasi simli aloqa orqali amalga oshiriladi yani uy telefonlariga 
kelgan sim orqali. Bunda bir vaqtning o’zida telefonda gaplashish va internetdan foydalash 
mumkin.
Internetga ishlatish osonlashdi foydalanuvchilar ko’paya boshladi. Endilikdagi muammo tash 
kanalga chiqishning chegaralanganligida edi. Siz agar O’zbekidtondagi saytga kirmoqchi 
bo’lsangiz tashqi kanalga chiqasiz va yana qaytib o’zimizning kanalga kirasiz bunda siz ikki 
borobar aloqani band qilasiz. Shunda o’zbekiston foydalanuvchilariga qulay bo’lish uchun 
o’zbekistandagi provayderlar o’zaro trafik almashishni tashqi kanalga chiqmasdan turib 
amalga oshirish taminlashdi va TAS –IX 2004 yil 24-oktabrda vujudga keldi. TAS –IX 
tizimida siz hozirki kunda xoxlagan malumotingizni kinolar, mp3lar, rasmlar, programmalar, 
sotsial tarmoqlarni topishingiz mumkin. Hozirgi kunda deyarli hamma O’zbekistondagi 
provayderlar TAS-IX tizimi uchun trafik soramaydi.

---