Tarmoqlar iqtisodiyoti

jadval. Global ishbilarmonlik darajasi(2018)

GEDI metodologiyasi bo’yicha Global ishbilarmonlik darajasi 2018-yilda Germaniyada 65.9 ko’rsatkich bilan Avstriyadan so’ng 15-pog’onadan joy olgan (AQSH-83.6, Shvetsariya-80.4). GEDI(The Global Entrepreneurship and Development Institute) metodologiyasi mahalliy aholining ishbilarmonlik munosabatlari, qobiliyatlari va intilishlari to’g’risidagi ma’lumotlarni to’playdi²⁰.
G’arb mamlakatlari sanoat siyosatining asosiy maqsadi ichki bozorni himoya qilishdir. Buning sababi shundaki, ushbu mamlakatlarning sanoat ishlab chiqarishidagi tarkibiy o’zgarishlarning muhim omili ishlab chiqarishni baynalmilallashtirish bo’lib, uning belgilari yalpi milliy mahsulotdagi xalqaro almashinuv ulushining oshishi va transmilliy kompaniyalar faoliyati ko’lamining kengayishi bo’lishi mumkin. Sanoat ishlab chiqarishidagi tarkibiy o’zgarishlarga tobora chuqurlashib borayotgan mehnat taqsimoti ta’sir ko’rsatmoqda. Shuning uchun ham davlat siyosati xorijiy mahsulotlar oqimini cheklashga qaratilgan.
2-diagramma

2-diagramma. Yevropa Ittifoqi davlatlari tomonidan sotilgan sanoat mahsulotlari qiymat ulushi(2018)
YI statistikasiga ko’ra, 2018-yil Yevropa Ittifoqi davlatlari tomonidan sotilgan sanoat mahsulotlari qiymati. Umumiy sotilgan sanoat mahsulotlarining 28% ko’rsatkichi bilan Germaniya peshqadam²¹. Ushbu diagrammani tasvirlashda YI davlatlaridan Kipr, Luksemburg, Malta kiritilmagan.
To’g’ridan-to’g’ri tarif protektsionizmi endi qo’llanilmagani sababli, G’arb davlatlarining davlat apparati boshqa mamlakatlardan keladigan mahsulotlarga nisbatan qonunchilik talablarini ishlab chiqmoqda. Shu yo’l orqali yirik milliy kompaniyalarning rivojlanishiga yordam berish mumkin, chunki talablar ularning rivojlanish rejasi asosida amalga oshiriladi.
3-jadval

O’rni	Kompaniyalar	Davlatlar	Sektor	$, mlrd.
1	Apple	AQSH	Texnologiya	1.971
2	Saudi Aramco	Saudiya Arabistoni	Energiya	1.956
3	Amazon	AQSH	Maishiy xizmatlar	1.592
4	Microsoft	AQSH	Texnologiya	1.546
5	Alphabet	AQSH	Texnologiya	1.116
6	Alibaba	Xitoy	Maishiy xizmatlar	863
7	Facebook	AQSH	Texnologiya	795
8	Tencent	Xitoy	Texnologiya	724
9	Berkshire Hathaway	AQSH	Moliyaviy	496
10	Taiwan Semiconductor	Tayvan	Yarimo’tkazgichlar	405
03.11.2020	holati	bo’yicha

3.