Tarjimon: Raxmonberganov Otabek

---

Telegram kanalimiz: @prmakuz 
Tarjimon: 
Raxmonberganov Otabek
Fikrlash qobiliyatini baholash topshiriqlari (TSA 
– thinking 
skill assessment) boʻyicha namunalar javoblari (1-10) 
1. 
Transport vositalari egalari oʻzlarining yoʻldan qanchalik foydalanganliklaridan qatʻiy nazar bir xil 
miqdorda yoʻl soligʻi toʻlaydilar: bir oyda 1000 km dan oz yoʻl bosadigan odamlar ham oyiga 
20 
000 km dan koʻproq yoʻl bosadigan odamlar bilan bir xil miqdorda soliq toʻlaydi. Bu adolatdan 
emas. Yoʻl soligʻi taqsimlanib, transport vositalari yoqilgʻisi uchun soliqlar qatoriga qoʻshib 
yuborilishi ke
rak. Shunda transport vositalaridan koʻp foydalanadigan odamlar koʻproq summa 
toʻlaydi. Bu adolatli tizim boʻlish bilan birga, davlat budjetiga koʻproq pul ham olib kelgan boʻlar 
edi.
Yuqoridagi matn
dagi mantiqiy prinsip bilan bir xil boʻlgan prinsipga ega javobni belgilang. 
A 
Odamlar tibbiy muolaja uchun pulni toʻlashga qurbi yetmagandagina bepul tibbiy xizmatdan 
foydalanishi kerak 
B 
Ishga har kuni metro orqali boradigan odamlar metrodan kam foydalanadiganlarga qaraganda 
kamroq yoʻl haqi toʻlashi kerak. 
C 
Mamlakatdagi oʻrtacha daromadning ikki baravaridan koʻproq daromad topadigan odamlar 
tish doktori xizmatlari uchun koʻproq pul toʻlashlari kerak.
D 
Pulli televizor kanallariga toʻlov obuna orqali boʻlishi kerak, shunda odamlar faqat tamosha 
qiladigan tel
evision kanallari uchungina pul toʻlashadi 
E 
Yuridik shaxslarning telefon xizmatlari uchun toʻlovlar jismoniy shaxslarnikiga qaraganda 
koʻproq boʻlishi kerak, chunki ular bu aloqadan faqat daromad topish maqsadida 
foydalanayaptilar. 
Javob
: 
D 
Izoh:
Fikrdagi asosiy g’oya – har kim faqat yurgan yo’li uchungina haq to’lashi kerakligi 
ekanligida. D javobda ham har kim ko’rgan kanali uchungina pul to’lashi kerakligi 
aytilayapti. Qancha ko’p kanal ko’rsang, shuncha ko’p pul to’laysan. 
A va C javoblarda pul 
to’lash kriteriyasi odamning qancha pul topishiga bo’glangan, B 
javobda savoldagi prinsipning teskarisi ifodalangan, ya’ni ko’proq foydalanadiganlar 
ozroq to’lashi kerak, E javobda pul to’lanishi foydalanish darajasiga emas, undan 
foydalanish maqsadiga bo
g’liq holda berilgan. 

---

Telegram kanalimiz: @prmakuz 
Tarjimon: 
Raxmonberganov Otabek
2. Har yili Angliyada 25 
000 dan koʻproq mashinalar yonib ketadi. Lekin maʻlumotlarga 
koʻra transport vositalari egalarining besh foizigina avtomobillarida oʻt oʻchirish vositalari 
mavjud ekan. 
Agar avtomobillarida oʻt oʻchirish vositalari olib yuradigan avtomobil 
egalari koʻpayganda edi, transport vositalarida yongʻin holatlari ancha kamaygan boʻlar 
edi.
Yuqorida berilgan fikrdagi kamchilikni eng yaxshi ochib bergan javobni belgilang.