Tarjima amaliyoti, ijod, ijodiy jarayon, xalqaro tarjimonlik uyushmalari, “Ijod” uyushmasi

• Tayanch so’zlar:
• Tarjima amaliyoti, ijod, ijodiy jarayon, xalqaro tarjimonlik uyushmalari, “Ijod” uyushmasi,
• adabiy aloqalar, asliyat ruhiyati, kod,

• 14-mavzu: Tarjima ijodiy ish

• Reja:
• Tarjima ham ijodiy ish sifatida.
• Bugungi tarjimonlik maktablari.
• Adabiy aloqalar ijodiy jarayon ko ‘zgusi.

• Tarjima — bir tildagi matnni boshqa tilda qayta yaratishdan iborat adabiy ijod turi. Tarjima millatlararo muloqotning eng muhim koʻrinishi. Asliyat va qayta tiklangan matn xususiyatiga qarab badiiy tarjima, ilmiy tarjima va boshqa turlarga ajratiladi.
• Asl nusxani aks ettirish tarziga koʻra tafsir, tabdil, sharh kabi koʻrinishlarga ham ega boʻlishi mumkin. Tarjima kdd. davrlarda, turli qabilaga mansub kishilar orasidagi oʻzaro aloqa, muloqot ehtiyoji tufayli yuzaga kelgan. Tilmochlik deb ataladigan bu ogʻzaki turi hozirda ham saqlanib qolgan.

• 20-asr oʻzbek yozuvchilaridan Choʻlpon, Gʻafur Gʻulom, Oybek, Abdulla Qahhor, Mirtemir, Shayxzoda, Mirzakalon Ismoiliy, Asqad Muxtor, Erkin Vohidov, Abdulla Oripov, Muhammad Ali va boshqa badiiy tarjima sohasida ham samarali ijod qilganlar. Badiiy tarjima sohasida M. Osim, N. Alimuhamedov, Sh. Shomuhamedov, K. Qaxdorova, O. Sharopov, Sh. Tolipov, V. Roʻzimatov, Q. Mirmuhamedov, A. Rashidov, M. Hakimov, I. Gʻafurov, M. Mirzoidov, gʻ. Toʻrabekov, T. Alimov va boshqa professional tarjimon sifatida tanilganlar. Oʻzbek tilida ilmiy-texnikaviy, ijtimoiysiyosiy adabiyotlar Tarjimachiligida ham katta yutuqlarga erishilgan. Bunda R. Abduraxdyunov, V. Rahimov, A. Shomahmudov, 3. Tincherova kabi tarjimonlarning hissasi katta

• Koʻhna va madaniyatga boy xalqimiz oʻzining necha ming yillik tarixiy tajribasiga asoslanib, “Til – dil kaliti”, “Til bilgan el biladi”, kabi qator hikmatlarni bot-bot kelgusi avlodlarga uqtirib kelgan.

• 2. Bugungi tarjimonlik maktablari.

• Ayni vaqtda esa biz deyarli barcha asarlarning oʻzbekchalashtirilgan nashrlarini oʻqiymiz. Albatta, bu bugungi kun tarjimonlik maktablarining rivoji samarasi. Ammo nega biz ushbu asarlardan umuminsoniy gʻoyalarni “ha” deganda anglay olmaymiz?

• 3. Adabiy aloqalar – ijodiy jarayon ko‘zgusi.

• Bugungi kunda jug‘rofiy jihatdan Xitoydan tortib Janubi-Sharqiy Yevropagacha, uzoq shimoliy davlatlardan Yaqin Sharq mamlakatlari hududlarigacha tarqalib ketgan turkiygo‘y xalqlarning, xususan, o‘zbek xalqining tarixi, madaniyati, ma’naviyati, hatto mumtoz musiqasini ham o‘rganishga G‘arbiy Yevropa mamlakatlarida qiziqish benihoya kuchli. Ko‘p marta xorijiy safarlarda borib bunga amin bo‘lganman.

• O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi Xalqaro aloqalar va badiiy tarjima kengashining faoliyat ufqlari juda keng. Kengash a’zolari tomonidan qo‘lyozmalar muhokamasi muntazam o‘tkazib borilyapti. “O‘zbek hikoyalari antologiyasi” ­(koreys tilida) nashrga topshirildi.