“Tarixi anbiyo va hukamo”da mursal paygʻambarlar tavsifi

mahkam ushlagin, (dedik) va unga go‘daklik chog‘idayoq hikmat –ma’rifat ato etdik»

6. Bani Isroil havoriyung‘a dedilarkim, agar Iso a. s. duo qilsakim, Tengri taolo osmondin moida yiborsakim, taomg‘a muhtoj

xaloyiq andin bahra topsalar va Tengri taolo vujudi va Iso a. s. nubuvvatig‘a tainlari bo‘lsa, deb havoriyun arz qilg‘och, Iso a. s. tazarru’

qilib dedikim, «rabbano anzil aylayna moidatan minas-samoi takunu lano i’ydan li avvalina va oxirina va oyatan minka varzuqno va anta

xay-rur-roziqin».

Ma’nosi: «... Ey tangrim, Parvardigor, bizga osmondan bir dasturxon nozil qilgilki, u avvalu oxirimiz uchun bayram va sening oyat –

mo‘’jizang bo‘lib qoladi. Bizni (shu ne’matdan) bahramand qilgil.

O‘zing eng yaxshi rizq berguvchisan...» («Moida» – 114).

Qur’oni Karim oyatlarining ma’nolari Alouddin Mansur tarjimasidan olindi.

Alisher Navoiy o‘z oldiga turkiy tilning butun bor imkoniyatini

yuzaga chiqarishni maqsad qilgan edi. Va bu yo‘lda u turkiy tilida

tarix, falsafa va adabiyot sohalariga daxldor tazkiralarni maydonga

keltirdi. “Bular tarix va falsafaga oid “Tarixi anbiyo va hukamo”,

“Tarixi muluki Ajam”, avliyolar,shayxlar faoliyatiga bag‘ishlangan

“Nasoyim ul-muhabbat” hamda zamondosh shoirlardan bahs yurituvchi “Majolis un- nafois”dir. Shuni eslatish joizki, bulardagi mushtarak

xususiyat voqea va shaxslar faoliyati zikr qilinganligida ko‘rinsa-da,

ammo har bir asarning mavzui bilan bog‘liq o‘ziga xos tuzilishi va

bayon uslubi bor. Shu jihatdan bu asarlarning har biri alohida ilmiyadabiy yodgorlik sifatida qaraladi”

“Tarixi anbiyo va hukamo” – “Payg‘ambarlar va hukmdorlar

tarixi” deb nomlanuvchi bu asar aslida Alisher Navoiy tomonidan

“Zubdat ul-tavorix” (“Tarixlar qaymog‘i”) deb atalgan asarning birinchi qismidir. Asarning yozilish tarixi 1485-1498-yillar oralig‘ida deb taxmin qilinadi.

“Tarixi anbiyo va hukamo” ikki qismdan iborat bo‘lib, birinchisida Odam ato avlodlaridan chiqqan payg‘ambarlar, jumladan Nuh,