Tarix va falsafa

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI
DENOV TADBIRKORLIK VA PEDOGOGIKA INSTITUTI
IJTIMOIY-GUMANITAR FAKULTETI
“TARIX VA FALSAFA “ KAFEDRASI
IV BOSQICH 405-GURUH TALABASI
BERDIYEV BAXROMNING
MANBASHUNOSLIK VA TARIXSHUNOSLIK FANIDAN

KURS ISHI


MAVZU: ARAB TILIDA FANLAR TASNIFIDA KLASSIFIKATSIYASIGA OID ASARLAR

Tayyorladi: Berdiyev. B

Qabul qildi: Yoqubova. D


Denov-2022

Mundarija:

Kirish……………………………………………………………………….3

1. 
   BOB. Arab tilida yozilgan manbalar
   

1. 
   Arab yozuvining vujudga kelishi………….………………………...
   
2. 
   Markaziy osiyolik muarrixlarning arab yozuvida yozgan asarlari…
   

II.BOB. Arab tilida bitilgan sharq qo’lyozma xazinalari
2.1. IX –XII asrlarda bitilgan manbalar………………..………...20
2. 2. XIV XVI asrlarda bitilgan manbalar.…………………………..27
Xulosa……………………………………………………………………….33
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati………………………………………….35

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi. Har bir xalqning davlatchilik va madaniyati tarixini o‘rganish nafaqat ilmiy yoki nazariy, balki chuqur ma'naviy-ruhiy ahamiyatga ega bo‘lib, har birimizda o‘zimiz tug‘ilgan va yashayotgan ona zamin bilan mustahkam aloqadorlik hissini rivojlantiradi. Mustaqillik yillarida xalqimizning o‘z o‘tmishiga qiziqishi kuchaydi. O‘zligimizni anglash, tariximizni o‘rganish davlat siyosati darajasiga ko‘tarildi. Chunki, xalqimizning madaniy-ma'rifiy an'analari va merosini o‘rganishda, milliy g‘oyaning shakllanishida tarix fanining ahamiyati beqiyosdir. Qadimgi va boy tariximizni o‘rganish, uni keng ommaga yetkazish har bir tarixchi oldida turgan dolzarb vazifadir. O‘zbekiston tarixini xolisona va haqqoniy o‘rganish masalasi Birinchi Prezidentimiz I.A.Karimovning asarlarida alohida tahlilini topib, o‘zbek xalqi davlatchiligi tarixidagi boy an'analarni tadqiq etish dolzarb muammo tarzida maxsus ta'kidlandi[1] . Prezident belgilab bergan muhim vazifalar va tarixchi olimlar oldiga qo‘yilgan masalalar shundan iboratki, asl manbalarga tayangan holda Vatan tarixiga yangicha yondoshib, qadimgi davrdan to bizning zamonimizgacha bo‘lgan tarixiy jarayonlarni va voqealarni o‘rganishimiz zarur. Tarixchilarimiz zimmasiga o‘lkamiz tarixini xolisona va haqqoniy yoritish, unga adolat nuqtai nazaridan yondoshish va baho berish kabi ulkan vazifalar qo‘yildi. O‘zbekistonning qadimgi tarixi va madaniyati, qadimgi madaniy aloqalar mavzulariga katta e'tibor berilayotganligi ahamiyatga molikdir. O‘zbek xalqi davlatchiligi taraqqiyotida Qang’ va Dovon davlatlarining hukmronligi katta ahamiyat kasb etadi. Odatda sulolalar biron-bir o‘zlariga mansub yirik namoyanda faoliyati orqali mashhurlikka erishadilar (masalan, eftaliylar, anushteginiylar, temuriylar).
Mavzuning o‘rganilganilish darajasi. (bu masala birinchi bobda – mavzuning tarixshunosligi qismida batafsil yoritilgan) Qang’ va Dovon davriga oid manbalar ichida S.P.Tolstov, Ya.G‘ulomov, K.Shoniyozov, Yu.Buryakov kabi olimlarning asarlarida ham somoniylar davriga oid ma'lumotlar berilgan manba va adabiyotlar bilan bir qatorda mustaqillik yillarida mavzuga oid to‘plamlar nashr qilindi hamda gazeta va jurnallarda bir qator maqolalar chop etildi. Shunday qilib, tadqiqot ob'ekti sifatida tanlangan mavzuga oid manba va adabiyotlarning tahlili shuni ko‘rsatdiki, bu muammo alohida ilmiy mavzu sifatida hali to‘liq o‘rganilmagan. Ushbu jihatlar mavzuning tadqiqot sifatida tanlanishiga sabab bo‘ldi.
Kurs ishining maqsad va vazifalari. Tarixiy manba va ilmiy adabiyotlarda aks ettirilgan davlatining paydo bo‘lishi va rivojlanishiga bag‘ishlangan masalalarni chuqur o‘rganish va qiyosiy tahlil asosida, Qang’ va Dovon davlatlarining taraqqiyoti va inqirozi sabablarini yoritish maqsadida quyidagi vazifalar belgilab olindi:
- Qang’ va Dovon davlatlaridavlati tarixiga oid manbalarni qiyosiy tahlil qilish va tarixshunosligini o‘rganish, yangi ma'lumotlarni ilmiy muomalaga kiritish;
-Qang’ va Dovon davlatlarisiyosati va boshqaruv tizimini tadqiq qilish va xulosalar berish;
Kurs ishining ilmiy yangiligi shundan iboratki, unda Qang’ va Dovon davlatining boshqaruv tizimi, xo‘jalik va madaniy hayoti hamda mazkur davlatlarining inqirozi sabablari yangi ma'lumotlar asosida tahlil qilindi. Mustaqillik yillarida e'lon qilingan yangi ma'lumotlar ilmiy muomalaga kiritildi. Kurs ishining amaliy ahamiyati. Kurs ishining davlati haqidagi yangi ma'lumotlar o‘quvchilarga kengroq tushunchalar berishi, tadqiqot ishida umumlashtirilgan ma'lumotlardan ma'naviy-ma'rifiy tarbiya ishlarida hamda milliy istiqlol g‘oyalariga sodiq komil insonni tarbiyalashda foydalanish mumkin.