Atamaning o’zbek tilidagi nomlanishi
|
Atamaning rus tilidagi nomlanishi
|
Atamaning ingliz tilidagi nomlanishi
|
Izoh
|
Paleolit
|
Палеолит
|
Paleolithic
|
qadimgi tosh davri
|
Mezolit
|
Мезолит
|
Mesolithic
|
o’rta tosh lavri
|
Neolit
|
Неолит
|
Neolithic
|
yangi tosh davri
|
Eneolit
|
Энеолит
|
Eneolithic
|
mis-tosh davri
|
Matriarxat
|
Матриархат
|
Matriarchy
|
qarindoshchilik ona tomonidan belgilanib, urug’ va oila boshlig’i ayol bo’lgan bosqich
|
Patriarxat
|
Патриархат
|
Patriarchy
|
jamoa hayotida erkak asosiy o’rin tutib, qarindoshchilik ota tomonidan belgilangan bosqich
|
Ishtar
|
Иштар
|
Ishtar
|
Sevgi xudosi, old Osiyo xalqlarining afsonasidan
|
Antik
|
Античный
|
Antique
|
qadimgi
|
Meandr
|
Меандр
|
Meandr
|
qadimgi grek yoki qadimgi rimda jamiyat, tuzum
|
Krater
|
Кратер
|
Crater
|
grek idishini turi, unda vino bilan suv aralashtirilgan
|
Demos
|
Демо
|
Demos
|
qadimgi Gretsiya xalqi, aristokratiyaning qarama-qarshisi. Qullar demos qatoriga qo’shilmaydi
|
Tiran
|
Тиран
|
Tyrant
|
qadimgi Gretsiyada — hokimiyatni kuch ishlatib, qo’lga olgan shaxs
|
Anti
|
Анти
|
Anti
|
ehromni ikki yon devori
|
Pronaos
|
Пронаос
|
Pronaos
|
qadimgi Gretsiyadagi ehromlarning eshik oldi
|
Amfiprostil
|
Амфипростил
|
Amphiprostil
|
ikki tamoni portiqli ehrom
|
Fust
|
Fust
|
Fust
|
ustun, kalonna o’zagi
|
Atlantlar
|
Атлантлар
|
Atlanteans
|
qadimgi grek dostonidan. Zevsni buyrug’i bilan qo’llari va boshi bilan osmonni ushlab turgan. Kariatidalar — arxitektura qurilmasida to’sinni ushlab turadigan haykal. U kalonnaga tiralib ushlab turish funksiyasini bajaradi.
|
Metoplar
|
Метоплар
|
Methods
|
qadimgi Gretsiyani arxitektor qurilmasida trigliflar orasidagi masofa doriy order frizasida
|
Fronton
|
Фронтон
|
Fronton
|
Arxitektura qurilmasida uchburchakli maydon,binoning tomini ikki tomonga og’ishi
|
Xiton
|
Xiton
|
Heaton
|
Qadimgi greklarning ichki kiyimi, ko’ylakka o’xshagan, bclbog’ bilan bog’lanadi
|
Kentav
|
Кентав
|
Kentav
|
qadimgi greklar dostonidan, yarim odam, yarim ot
|
Tezey
|
Тези
|
Thesis
|
qadimgi grek dostonida minotavrni o’ldirgan — qahram
|
G e r a k l
|
Г е р а к л
|
G e r a k l
|
Qadimgi grck dostoni qahramoni, katta kuchga ega bo’lgan
|
Antropogenez
|
Антропогенез
|
Anthropogenesis
|
odamning kelib chiqishi va rivojlalishi jarayoni
|
Zinjantrop
|
Зинджантроп
|
Zinjantrop
|
Tanzaniyaning Zinji qishlog’idan topilgan o
|
Pitekantrop
|
Питекантроп
|
Pithecanthropus
|
(yunoncha “pitekos” – maymun, “antropos” – odam) Indoneziyaning Yava orolidan topilgan eng adimgi odam
|
Sinantrop
|
Sinantrop
|
Sinantrop
|
Xitoy odami
|
Avstralopitek
|
Австралопитек
|
Australopithecus
|
janub maymuni
|
Animizm
|
Анимизм
|
Animism
|
ruhlarning mavjudligiga ishonish
|
“Homo habilis
|
«Homo habilis»
|
“Homo habilis
|
“ishbilarmon odam”.
|
“Homo sapiens
|
«Homo sapiens»
|
“Homo sapiens
|
“ongli odam”
|
Petroglif
|
Петроглиф
|
Petroglyphs
|
toshga o’yib ishlangan rasmlar
|
Mikrolitlar
|
Микролитлар
|
Microliths
|
mayda tosh qurollar
|
Kenotaf
|
Кенотаф
|
Kenotaf
|
mayitsiz qabr
|
Axuramazda
|
Axuramazda
|
Axuramazda
|
yaxshilik, ezgulik ilohasi
|
Mitra
|
Митра
|
Mitra
|
quyosh va yorug’lik xudosi, dehqonlar va chorvadorlar himoyachisi, hosil to’kin-sochinlikni ta’minlovchi bo’lgan
|
Antropolog
|
Антрополог
|
Anthropologist
|
(ibtidoiy odamning suyak qoldiqlari va butun skeletlarini chuqur o’rganish asosida ular muskulining joylanishi, rivojlanishi, yo’z tuzilishi, bosh miya qopqog’i, miya qutisining hajmi, uning katta-kichikligi hamda ichki va tashqi tomonining tuzilishini tiklaydilar
|
Geologiya
|
Геология
|
Geology
|
yer po’sti cho’kindi qavatlari paydo bo’lish jarayonini, vaqt izchilligini va shu cho’kindilar ichidagi organik qoldiqlarga qarab, odamzod yaratgan moddiy-madaniy buyumlar yoshini bilib olishga yordam beradi
|
Irqshunoslik
|
Расизм
|
Racism
|
yer yo’zida odamzod irqlarining vujudga kelishi tarixi, ularning turlarga bo’linishi, shakllanish sabablarini va irqlar o’zgarishining qonuniyatlarini hamda ularning geografik jihatidan tarqalishi hamda aralashuvini o’rganadi
|
Nef
|
Неф
|
Nef
|
Arxitekturada kalonnalarbilan bo’lingan ehromni bo’yining bir qismi qadimgi grek dostonida —dengiz xudosi Neptun. Panafiney - qadimgi Gretsiyada retual bayrami, to’rt yilda bir marta bo’ladi
|
Parapet
|
Парапет
|
Parapet
|
panjara
|
Pilyastrlar
|
Пилястры
|
Pilasters
|
Arxitektura qurilmasida devordan chiqib turgan to’rtburchakli ustun.
Germes – qadimgi grek dostonida savdo xudosi, yo’llar homiysi. Uning haykali chorraxalarga qo’yilgan.
|
Stupa
|
Ступа
|
Stupa
|
qadimgi Hindistonni ilohiy qurilmasi
|
Nef
|
Неф
|
Nef
|
ustunlar yordamida mavjud bo’lgan xonalar. Galereya – usti yopiq yoritilgan xona, unda bir tomonida ustunlar o’rnatilgan
|
Portiq
|
Портик
|
Portiq
|
ikki yoki uch tomondan ustun bilan o’ralgan xona
|
Portal
|
Портал
|
Portal
|
binoga kirish joy
|
Noosfera
|
Ноосфера
|
Noosphere
|
ongning, ongli mavjudotlarning mavjud bo’lish muhiti.
|
Mustaqillik tom ma’noda O’zbekiston tarixining yangi davrini boshlab berdi. Vatanimiz suveren davlat sifatida jahon hamjamiyatidan joy egalladi. Mustaqil taraqqiyotning Ushbu dastur fan tarixi kursining predmeti, maqsad va vazifalari, yigirma to’rt yillik mobaynida vatanimizda amalga oshirilgan ishlar ko’lami asrlarga tatigulik bo’ldi. Davlat boshqaruvi, iqtisodiyot va ma’naviyat sohalarida katta islohotlar amalga oshirildi. Ayniqsa, ta’lim sohasida qo’lga kiritilgan yutuqlarni alohida ta’kidlash lozim. Barkamol avlodni shakllantirishga yo’naltirilgan Milliy dastur o’z samarasini bermoqda. Bugun dunyoda kechayotgan mafkuraviy qarama-qarshiliklar ta’siridan yoshlarni himoyalash uchun ularda tarixiy tafakkurni shakllantirish zarur.
