|
uhammad 'havbo i xcmnin O ' rta Osivo tarixida i tut an o'rni ha ida kr
Mtm ? ad hayo ni Abul ayrxonning nabirasi bo' lib, uning Shohbudog' Sulton is i o galmin arzandi edi. Shohbudog' Sultondan ikki o' g' il qolgan: Muhanunad S:haybomy va Ma1uhud Sulton. Muhanunad Shayboniy 1451- yilda tug'ilga.11.Sha ybomyning booosi Abulxayrxon saroyida ha.tu turki yla.r odatiga ko' ra tug' ilgan go' dakka ikki ism qo' yish urf bo' lgan. Ismlarning bilinchisi islonuy (arab), ikkinclusiesa turkiy bo'lga.11. T ug ' il g anda Muhammad deb 110111 olgan Shayboniy o' zi1ing ikkinchi nomi bila.11 111ashhur bo ' lga.11 . ' 'Bobtm 10ma" asarida Shayboniy11ing ismi Shoyboqxon deb be1ilgan. Bu nom "kuch-qudrat''
degan ma' noni anglatadi.
Ota-onasidan yoshligida yetim qolgan Muhammad Shayboniy as1 a tali qilgan amir Boyshayx qo' lida tarbiyalangan. Boyshayx bu shahzodagaotalarcl a mehribonlikko' rsatgan. Keyinchalik Shayboniyga nufuzli temuriy am.irl darl bo'lmish Turkiston va O' tror hukmdori Muhammad Mazid xon o ·yuk qildi. Shayboniy ukasi bilan Turkistonda uzoq vaqt yashamadi. inohalik Buxoroda yashab, ilm o' rgandilar,
she' riyat va ilm-fanga oslu10 bo ' ldila r. Balog'atga · e gam s
ko' nglida bobosi Abulxayixon davlatini tikiash orzu· j ' Ii 0 adi. U Dashti Qipchoqqa qaytib borib, lashkar to1>\as hg a[ faq bo hr i. Ayni paytda, u bobosining davlatini ...._,
tiklash yo'lidagi xatti-harakatini dastlab o'z qo's qo' shin lashkarboshisi sifatida xizmat, il'i
" G imnaziya" atamasiga i=oh bering.
Ginu1azyi a - MDHda va ba'zi Yevrop ud bo'lgan chuqur
bili1n beradigan maktab turi. ,, · · acrtov (gymnasion) so'zidan kelib chiqqan bo' lib, qa mtt rets1y d yo hlar aqliy va jismoniy bilim oladigan joylar shu nom bilan talgan Z y ingliz tilida gymnasium
so'zi asosanjismoniy mas ilad, J
11-BILET
an a'n . 'llaniladi.
Chexiya davlati haqida m ' · elriring.
Chexiya - suveren, demokrati \Am alddagi konstitutsiyasi 1992 yil 16- dekabrda qabul qilingan wa 1 vardan kuchga kirgan, 1997 yil 23 oktabrda tuzatishlar kirif ig' i - prezident (2013 yildan Milosh
Zeman), u parlamen · omonidan 5 yil 111uddatga sayl anadi. Qonun cbiqaruvc· ar p atasi va Senatdan iborat parlament.
Ijrochi hokimiyat o nidan tayinlanadigan hukumat. Tabiati
Chexiya hududi iya tog'larida joylashgan. Uning atrofida
o'rtacha , Chexiya o' rmoni, Rudali tog' lar
(Kr(sfmeG (eng baland joyi 1602 m, Snejka tog' i) bor.
Chexiya - Chexiya soyligi tepaliklar va ulann ajratib Mo raviyada hain tepalik va past tog' lar ko' p.
Ch kaziy kismida ChexiyaMoraviya qirlari bor. Ch as afit, kaolin konlari mavjud.
Ikli b sharqqa va ichki soyliklarda kontinentallashlb boradi. Teki l 1a peratura yanvai·da - 2° dai1-4° gacha, tog' larda
- 8° dan - 10° )!-ulda 19- 20 °, to g' larda 4- 8°. Yillik yog' in tekisliklarda
o' rtacha 500- 700 mm, tog' larda 1600 - 2100 mm. Mainlakatjanubiy va g' ai·bida uncha katta bo' lmagan ko'llar bor. Asosiy daryolari - Laba (Elba), Vltava. Tog' yon bag'irla1iaralash va igna bargli o' nnonlar bilan qoplangan. Hayvonlai·dan tog' larda qo' ng' ir ayiq, tulki, kiyik, yovvoyi echki, tekisliklarda kemiruvchilar,
Telegram : @maktabimuz Admin: @shaxbozbekadmin
kaltakesak va qushlanring ko' p turlari bor. Aholisi
Aholisin:ing ko' pchiligi - chexlar (81,3%\ slovak, polyak va hqQ.._ h yasbaydi. Shahar aholisi 70%. Rasmiy til - chex tili. Dindorlantin° aksari at katolik:lar. Iirik shaharlari: Praga, B1110, P lzen, Ostrava.
Tarixi
Chexiya hududida odam paleolit davridan bosbJab yashay ·
tax.mi.nan 400-yillarda bu yerda keltlar, miloddan It
qabilalarining boyi gurulri yashagan (Chexiyaning lot. nen 110111:i ham shundan). l ming yillik o' rt ida ilalari
ko' pclrilikn:i tashkil etdi. 7-asrda Chex:iya - 10-a sr
boshlaridaBuyuk Moraviya davlati tarkibiga kir an Praga knyazligi ilk chex davlatining o' zagi b · 11kka aylandi.
1310- 1437 yillarda chex yerlari L ·kibida bo' ldi.
15-asrn:ing 1yarnrida Chex:iyada · uiy ozodlik harakatlari bo'lib o'tdi (qarang Gus . 526 yil Chexiya Gabsburglar imperiyasi tarkibiga muxtoi:iy 1 shib olindi. 1618- 20 yillarda chex qo'zg' olonining mag'l u 1y 1 uning provinsiyasiga aylandi. 18-asr oxiri - 19-asr 1 adan:iyati1ri saq lash va
rivojlantirish uchw1 nrilliy har 40-yillarida u siyosiy
tus ola boshladi. 1848 yil yig' ini Gabsburglar imperiyasida 1848-49 yil inqilo 1 os lib keldi. 1867 yil Chexiya Avstriya-Vengriyaning vstri a tsmi tarki iga kirdi. 1878 yil Chex:iyada
Chexoslavyan sotsialde - ·- pJntiyasi tuzildi. 1918 yil
AvstriyaVengriya parchal S (rakiya bilan birlashib mustaqil
Chexoslovakiya Respub·l td"lar. 1938 yil oktabr boshlarida
Germairiya Chexiyairing . eb nomla11ga11 h ududin:i, 1939 yil martda barcha chex ye i va wri "Bogem:iya va Moraviya
l,
protektorati" deb e ing 1945 yil maydagi qo' zg' oloni
natijasida 1945 yil zod qilindi; chex yerlari va Slovakiya
Chexoslovakiya Re qayta birlashtirildi. Chexiya 1948 yil 9 maydan Chexosl o atik Respublikasi, 1960 yil 11 iyulda11
Che = ...-- ,Y-a So likasi, 1990 yil 29 martdan Chexoslovakiya
Fedpra 1v esp · apreldan 1992 yil 31 dekabrgacha Chexiya va · aki E r ·v . u likasi tarkibida bo'ldi. Chexiya va Slovakiya
Fe iy ).;il 25 noyabrdagi Chex:iya va Slovakiya
Fe i · to'g'Iisidagifederal qonwriga binoan Chexiya 1993
yil y vlatga aylandi. Chex:iya 1993 yilda11 BMT a' zosi.
1992 yi e· st<,n Respublikasi stweren:itet in:i ta11 olga11 va 1993 yil 1 yaiw tiya munosabatlaii 0'111atgan. Milliy bayrarni - 28 oktabr
-Mustaqil 1 ·¥a-t sluci.l bo ' lg an kun (l918). Asosiy siyosiy partiyalaii, kasaba uyushmalari
Fuqarolar de1nokratik partiyasi, 1991 yil 23 fevralda tashkil etilga11; Fuqarolar demokratik alya11s,i 1989 yil tuzilga11; Demokratik ittifoq partiyasi, 1994 yil asos solingan; Chexiya va Moraviya kommwristik partiyasi, 1990 yil tashkil etilgan;
Ozodlik ittifoqi partiyasi, 1998 yil tuzilgan; Chexiya sotsialdemokrati partiyasi,
awalgi nomi Chexoslovakiya sotsialdemokratik pai1iyas,i 1989 yi an m taqil partiya sifatida faoliyat yuritadi. ChexMoraviya kasaba Xt,1S i
konfederatsiyasi, 1990 yil tashkil etilgan, 31 tarmoq kasaoa u: ushrii m·
bi rlashtiradi.
Abdul/axon II haqida ma 'Zumot bering .
Abdullaxon II 1534-1598-yillarda yashagan.Abdu
twnanidagi oqchob yaqinidagi Beklai· soy darasidajoyl on qoldiqlari o' nlida ulkan bai1d qurdirdi. Abdullaxon rinin
togon tepasida turibochish yoki berkitishi mumki aagi
boz yerlarni sug' 01ib dehqonchilikni rivojl s 1edi. Bu tadbirlar o'z navbatida qishloq xo' jalikni ri · - VI asr oxirlariga kelib Buxoro xonligi · aylandi.
Rossiyada bu davlatga nisbatan "Bu edi. Sunday
qilib XVI asrdagi davlatchilikinliz shayboniylar sulolasi bo' ladi. Sulola ning ong qudarati v aviida esa o' zbek
davlatchiligi o' z tarixida yana bir yuksalld .
''Jvfis siva " atamasi a i=oh be
Missiya (lotincha) - yuksak b birdavlatning ikkinchi davlatga maxsus topsh7.
Do'stlaringiz bilan baham: |
