Tarix 9-sinf 1-bilet

Parij Kommuna – Fransiyada tuzilgan  kunio‗zini o‗zi boshqarish organi.  

---

 

  

6-BILET   

1. Qadimgi Mesopatamiya hamda yunon sivilizatsiyalarini taqqoslang.   

Mesopotamiya  (yun.  μέσος  (mezos)  -  "orasi",  "oʻrtasi"  va  ποταμός 

(potamos)  -  "daryo",  yaʼni  "ikki  daryo  oraligʻi")  Tigr  va  Yevfrat  daryolari 

orasidagi  mintaqa  boʻlib,  asosan  hozirgi  Iroq  hamda  shimoli-sharqiy  Suriya, 

janubi-sharqiy Turkiya va gʻarbiy Eron hududlariga mos keladi.  

Mesopotamiya (Ikki daryo oraligʻi) — Dajla va Furot daryolarining oʻrta va 

quyi oqimidagi hudud (Gʻarbiy Osiyoda). Qad. Sharqning madaniy markazlaridan 

biri.  Miloddan  avvalgi  4—3ming  yillikda  M.  hududida  ilk  davlatlar  (Ur,  Uruk, 

Lagash va boshqalar) vujudga kelgan.[1]  

Mesopotamiya  baʼzan  "tamaddun  beshigi"  deb  ataladi,  bunga  sabab  bu 

mintaqada  Shumer,  Akkad,  Bobil  va Ossuriya  saltanatlari  boʻlganligidir.  Temir 

asrida Mesopotamiya Yangi Ossuriya va Yangi Bobil imperiyalari, keyinchalmk 

Axamoniylar  hukmronligi  ostida  boʻldi.  VII  asr  Islom  istilosigacha  Sosoniylar 

tomonidan boshqarilgan bu hudud istilodan soʻng Iroq degan nom bilan ataladigan 

boʻldi.  

  

2. Amir Nasrulloxon haqida ma‟lumot bering.   

Nasrullaxon (1806.1.6 - Buxoro 1860.21.9) — Buxoro amiri (1826 —  

1860),  mangʻitlarlan.  Amir  Haydarning  oʻgʻli.  Otasining  hukmronligi  davrida 

Qarshida  hokimlik  qilgan.  Amir  Xaydar  vafotidan  soʻng  hokimiyat  uchun 

kurashlarda  akalari  amir Husayn  (1797—  1826) va  amir  Umar  (1826 yil v.e.)ni 

oradan  koʻtarib,  Buxoro  taxtiga  oʻtiradi  (1826).  Nasrullaxon  oʻz  hukmronligi 

davrida  islom  shariati  koʻrsatmalariga  qatʼiy  amal  qilgan.  Nasrullaxon  jasur  va 

dovyurak  kishi  boʻlganligi  bois  unga  "bahodir",  "botir"  unvonlari  berilgan. 

Nasrullaxon  davlat  hokimiyatini  mustahkamlash  maqsadida  urugʻ  va  qavm 

boshliqlari  boʻlgan  koʻplab  amaldorlarni  quyi  tabaqalardan  chiqqan  yosh  va 

gʻayratli kishilar bilan almashtirdi. 1837 yilda harbiy sohada islohotlar oʻtkazib, 

oʻz qoʻshinining jangovar holatini yaxshiladi. Har biri 800 kishidan iborat 50 ta 

sarbozlar boʻluklari va 250 kishilik toʻpchilar guruhi tashkil qilingan. Muntazam 

piyoda qoʻshinining soni 40000 kishidan ortiq boʻlgan.Nasrullaxon tomonidan va 

uning davrida Buxoroda Qozi Hasanxoʻja, Olimjonboy, Eshoni Pir, Mirzo  

Ubayd,  Modorixon,  Ismoilxoʻja  (1829)  Aliy  Choʻbin,  Mirzo  Abdulgʻaffor, 

Tojiddin  madrasalari  (1860)  qurildi,  Xalifa  Xudoydod  meʼmoriy  majmuasining 

qurilishi yakunlandi.Nasrullaxon Buxoroda dafn etilgan.  

  

3. “Shovinizm” atamasiga izoh bering.   

Shovinizm  –  bir  irqning  boshqalardan  ustunligini  da‘vo  qiluvchi,  millatlar 

o‗rtasida nizo urug‗ini sochuvchi o‗ta o‗ng, ashaddiy millatchilik.  

---