Tarix-7 2017.(Uzb). indd

36-§. MO‘G‘ULLAR DAVLATI
Ijtimoiy tuzum. Mo‘g‘ul qabilalari qadimdan Janubiy 
Sibir, Manchjuriya va Mo‘g‘uliston 
hududlarida yashab kelgan. Ularning 
ko‘pchiligi ko‘ch 
manchi chorvachilik 
bilan shug‘ul 
langan, o‘r 
monda yasha-
gan ayrim urug‘lar ovchi 
lik va ba-
liqchilik bilan kun ke 
chirgan.
Mo‘g‘ullar hayotida qadimgi 
udum 
lar, diniy tasavvurla 
rida esa 
ajdodlar ruhiga sig‘inish, sho 
monlik 
e’ti 
qodlari yaxshi saqlanib qolgan.
Lekin XII asrning ikkinchi yar-
midan boshlab mo‘ 
g‘ullar ijtimoiy 
munosabatla 
rida yangi xususiyat – 
mulkiy taba 
qalanish kuchaya boshlaydi. Urug‘chilik ja-
moalari alohida ko‘ch 
manchi xo‘jalik – ayllarga bo‘linib, 
har bir ayl endilikda o‘z xo‘jaligi – chorvalarining egasi-
ga aylanadi. Urug‘-qabilalarda boy xonadonlar, bo‘lajak 
mo‘g‘ul zo 
dagonlari shakllana boradi. Aksari urug‘ bosh-
liqlari  no‘yonlar o‘z urug‘doshlaridan navkarlar olib harbiy 
bo‘linmalar tu 
zadilar. Mulkiy tabaqalanish sharoitida ha-
yotning o‘zi ularni harbiy qabila ittifoqlariga birlashishga 
maj 
bur qiladi; ularni xonlar boshqaradi. Kuchli qabila 
ittifoq 
lari o‘zlariga tobe etilgan qo‘shnilardan boj-to‘ 
lovlar 
olib turishadi.