Tarix-7 2017.(Uzb). indd

IV BÎB. YEVROPADÀ 
MÀRKÀZLÀSHGÀN DÀVLÀTLÀRNING 
TÀSHKIL TÎPISHI
22-§. FRANSIYADÀ MÀRKÀZLÀSHGAN 
DAVLATNING TASHKIL TOPISHI
Qirol hokimiyati. Avvalgi G‘arbiy 
Frank qirolligi bir-bi 
ridan mustaqil 
katta-kichik o‘n 
lab knyazliklarga 
bo‘linib ketadi. Knyazliklar me-
rosga qoldirilganida yana bo‘linar, 
sulolaviy nikohlar natijasida qo‘l 
dan 
qo‘lga o‘tardi. Qirolning shaxsiy 
yer-mulklari (domeni) shimolda 
Parijdan – janubda Orleanga qadar 
joylashgan edi. Normandiya, Burgundiya, Bretan, Akvitani-
ya gersoglarining har biri qirolga nisbatan ko‘proq hudud 
va aholiga ega edilar. Qirol domenida esa unga bo‘ysun-
magan feodallar mustahkam qal’alar qurib joyla 
shib olgan 
edilar.
Domen (lotincha, dominium – mulk) – qirol, ger-
sog, graf va baronlarning qaram dehqonlar mehnati 
bilan ishlanadigan yer-mulklari.
Qirol  Lyudovik VI XII asr boshlaridan o‘z dome-
nida tartib o‘rnatishga harakat qila boshlaydi. Qirol 
o‘zboshimcha baronlar qal’alarini buzib, ularni bo‘ysundi-
radi. U Burj va Sans shaharlarini o‘z yer-mulkiga qo‘shib 
oladi. Lyudovik VI ning omadi yurishib o‘g‘lini Akvitaniya 
gersogining yagona merosxo‘riga uylantirishi qirollik yerla-
rini yanada kengaytiradi.