Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Yirik yår egàligining shakllanishi. VI àsr îõiridàn frànk-
làrning chåk yårlàri dåhqîn îilàsining sîtishi yoki in’îm 
etishi mumkin bo‘lgàn mulki – àllîdgà àylànàdi. Qirollar 
tomonidan chiqarilgan yangi qonunlar yerning xususiy 
mulkka aylanishini tez lashtiradi. Qirîl Õilpårik dàvridà 
yangi qînun chiqàrilib, u o‘g‘il vîris bo‘lmàsà, yår    
ni àvvàl-
gidåk jàmîàgà emàs, màrhumning qizi, singlisi yoki ukàsigà 
o‘tish huquqini tàsdiqlàydi.
Yerning õususiy mulkkà àylànishi, mulkiy tàbàqàlànish-
ni tåzlàshti rib, yirik yår egàligining o‘sishigà îlib kålàdi. 
Gàlliyadàgi Rim impåràtîrigà tågishli yårlàrni o‘z mulkigà 
àylàntirgàn frànk qirîllàri, uning bir qismini o‘z yaqinlàri 
và cherkovgà ham in’îm etgànlar.

---

16
I BOB. O‘RTA ASRLARNING ILK DAVRI
Àllîd  (yunînchà) – yårgà to‘là egàlik qilish; G‘àr-
biy Yevropa fåîdàl jàmiyatidà àvlîddàn-àvlîdgà må-
rîs bo‘lib o‘tadigan yår-mulk.
Yirik yår egàligi jàmîà yårlàri 
hisîbigà hàm kångàya bîràdi. Tàbiiy 
îfàtlàr, qurg‘îqchilik, hîsilsizlikning 
tåz-tåz tàkrîrlànib turishi dåhqîn-
làrni o‘z yårlàridàn àjràli shi  gà, so‘ng 
fåî dàldàn ijàràgà yår îlib ish làshgà 
màjbur etàdi. Sîliq to‘  làshdàn tàsh-
qàri, yirik yår egàsi ekinzîrlàridà 
ishlàb bårishgà màj 
bur bo‘lgàn dåh-
qîn såkin-àstà qà ràm kishigà àylàna 
borgàn.