Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Hunàrmàndchilik và sexlar. Shaharlàr õo‘jàligining àsîsi hunàrmàndchilik bo‘lgàn. Hunàrmànd ishlàb chiqàruvchi ish qurîllàri egàsi bo‘lib, õo‘jàligini mustàqil yuritgàn.

Ulàr bîzîrlàrni o‘z buyumlàri bilàn tà’minlàgànlàr. Bàrchà ishlàr qo‘ldà bàjàrilgàni uchun ustàning måhnàti nihîyat- dà màshàqqàtli bo‘lgàn. Õususàn, tåmirchi îmîch tishini tàyyorlàsh uchun qið-qizil cho‘g‘ bo‘lib turgàn tåmir- ni qo‘rdàn îmbir bilàn îlib, sàndîn ustigà qo‘ygàn và kåràkli shàklgà kåltirgunchà uni bîlg‘àlàgàn. Ma’lum kàsb ustàlàri o‘z uyushmàlàri – sexlargà birlàshgànlàr.

Ustàlàrning umumiy yig‘ilishidà hàmmà bàjàrishi màj- buriy bo‘lgàn sex nizomi qàbul qilingàn. Nizom tàlàbigà binîàn buyumlàr fàqàt ma’lum nàmunà bo‘yichà yasàlgàn. Sexni bîshqàrish uchun sàylàngàn îqsîqîl hunarmandlar- ning nizomgà riîya qilishini, tayyorlangan buyumlàrning sifàti và sînini nàzîràt qilgàn. Nizomda ustàning dàst- gîhlàri, o‘quvchi-shîgirdlàri, õàlfàlàri sîni bålgilàb qo‘yil- gàn. Bu õildàgi tàdbirlàr ustàlàr uchun bir õil shàrîit yaràtish, ràqîbàtgà yo‘l qo‘ymàslik maqsadida qo‘llànilgàn. Tàyyor buyumlàr nàrxi hàm sex îqsîqîli tîmînidàn bål- gilàngàn.

Àksàri hîllàrdà ustàning 1–2 tà õàlfàsi, bir nåchtà shîgird-o‘quvchisi bo‘lgàn. Ulàrning o‘zàrî munîsàbàtlàri hàm sex tîmînidàn nàzîràtdà tutilgàn. Õàlfàlik muddà- ti kàsbning muràkkàbligigà qàràb 2–7 yil bo‘lib, nîdir buyum yasàsh và uni sex îqsîqîli sinîvidàn o‘tkàzish bilàn tugàgàn. Masalan, Gårmàniyadà õàlfà sexe – ziyofàt uyushtirib, so‘ng ustàlikkà ruxsàt îlgàn.