Tarix-7 2017.(Uzb). indd

32-rasm. Kiyev Rusining otliq jangchilari

Qonunchilik. Donishmand nomini olgan Yaroslav davrida rus yerla- rining dastlabki yozma qonunlari to‘plami – «Rus haqiqati» tuzilgan.

«Rus haqiqati»ga fuqarolik va jinoiy ishlar bo‘yicha qonunlar kiritilgan. Bundan tashqari, un- dan o‘sha zamon rus jamiyati ij- timoiy munosabatlari, odat, udum va an’analari bo‘yicha ma’lumotlar ham o‘rin olgan. Og‘ir jinoyat- lar uchun o‘lim jazosi belgilangan. Lekin «Rus haqiqati»dagi ko‘pchilik moddalarda jarima to‘lash ko‘zda tutilgan.

Kiyev Rusi va qiðchoqlar. Ko‘ch- manchi qiðchoq qabilalari XI asr- ning o‘rtalarida Yoyiq daryosidan Dunaygacha bo‘lgan hududlarni egallashgan. Qiðchoq xonlari zarur paytda o‘n minglab jangchilarni safga tizib, Rus knyazlari yerlariga talonchilik bosqinlari uyushtirgan- lar. Rus knyazi Vladimir Monomax (1113–1125) ilk bor qiðchoq xonlari qo‘shinini yengadi. Uning davri-

da urushlar qiðchoqlar yashaydigan hududlarga ko‘chadi. Lekin Monomaxning vafotidan so‘ng qiðchoqlar hujumi qaytadan boshlanadi. Kiyev Rusi esa siyosiy tarqoqlik bosqichiga kiradi.