Tarix 6-sinf

Ahuramazda

Zardushtiylar ta’zim qiladigan quyosh chiqishi

2. 
   – Tarix, 6-sinf. ₈₁
   

Zardushtiylik xudolari, ta’limoti va marosimlari

Zardushtiylikning ehtiromga sazovor xudolari Ahuramaz- da, Mitra va Anaxitadir. Ahuramazda zardushtiylar- ning ulug‘ va donishmand

Zardushtiylik kohini

oliy xudosi hisoblanadi. Mitra – Quyosh va yorug‘lik xudosidir.
O‘tli chaqmoqlar yordamida u yovuzlik va o‘lim xudosi bo‘lmish Ahriman bilan jang qiladi. Anaxita zardushtiylikda hosildorlik va suv ilohasi hisoblangan. Zardushtiylik dini ta’limoti insoniyatning Ezgulik va Yovuzlik haqidagi qarashlari takomiliga katta ta’sir ko‘rsatdi.
Zardushtiylar umrining tub ma’nosi ezgu fikr, ezgu so‘z va ezgu amaldan iborat bo‘lgan. Insonning asosiy burchi eng avvalo adolatli turmush tarzi hisoblangan.
Zardushtiylar e’tiqodiga ko‘ra, yolg‘on so‘zlamaslik, aldamaslik, va’daga vafo qi- lish, faqat ezgu ishlarni amalga oshirish lo- zim edi.
Zardushtiylarda vafot etgan odamlarni dafn etish borasida alohida marosim yuza- ga kelgan. Inson vafot etganida marhum- ning jasadini yerga ko‘mish ham, olovda kuydirish ham, suvga tashlab yuborish ham ta’qiqlangan.
Shu sababdan ham murdani yirtqich qushlar va hayvonlar yeb ketishi uchun jasadni toshli va qumli tepaliklarda qoldi- rishgan. Yomg‘irlarda yuvilgan va oftob qoqlagan suyaklarni maxsus sopol to- butchalar – ossuariylar (suyakdonlar)da dafn etishgan.

Xudo Ahuramazdaning saroy devoridagi tasviri. Persepol

Tayanch konspekt

Mil. avv. 1-ming yillikda zardushtiylik
^ Zardusht – yangi din asoschisi
^ Zoroastr – «astrolog»
 ^{«Avesto»
} qabilalar birlashishi zarurati
 olovga sig‘inish
_ Ahuramazda, Mitra, Anaxita, Ahriman
^ Zand – «Avesto»ga sharh
 ^{Ezgulik va Yovuzlik kurashi
} dafn marosimlari, оssuariylar.