Тарихий маълумот

Кечиши, клиник белгилари ва шакллари. Яширин давр - 6-30 кунгача. У қўзғатувчининг вирулентлигига, организмнинг резистентлигига, ҳайвоннинг ёши ва тури, сақланиш ҳамда озиқланиш шароитларга боғлиқ. Қорамолларда, одатда, бош ва бўйин териси касалланади; камроқ ҳолатда – гавданинг ёнбош томонлари, бел, думба ва дум атрофида кузатилади. Қорамолларда дастлаб терининг устки қисмида айланма, доирасимон шаклларда темиратки доғлари пайдо бўлади. Унинг шакли ва катта-кичиклиги ҳар хил бўлади (XI – расм.). Дастлаб терида қаттиқроқ, кичик бўртмачалар вужудга келади, кейинчалик улар бир оз шишинқираган доғлар шаклини олади. Унинг усти тангачалар билан қопланиб, кепаксимон юза ҳосил қилади.

• Кечиши, клиник белгилари ва шакллари. Яширин давр - 6-30 кунгача. У қўзғатувчининг вирулентлигига, организмнинг резистентлигига, ҳайвоннинг ёши ва тури, сақланиш ҳамда озиқланиш шароитларга боғлиқ. Қорамолларда, одатда, бош ва бўйин териси касалланади; камроқ ҳолатда – гавданинг ёнбош томонлари, бел, думба ва дум атрофида кузатилади. Қорамолларда дастлаб терининг устки қисмида айланма, доирасимон шаклларда темиратки доғлари пайдо бўлади. Унинг шакли ва катта-кичиклиги ҳар хил бўлади (XI – расм.). Дастлаб терида қаттиқроқ, кичик бўртмачалар вужудга келади, кейинчалик улар бир оз шишинқираган доғлар шаклини олади. Унинг усти тангачалар билан қопланиб, кепаксимон юза ҳосил қилади.

Диагноз. Касалликка диагноз комплекс текшириш усули билан қўйилади. Бунда эпизоотологик маълумот, касалликнинг клиник белгилари ва микологик текшириш натижалари инобатга олинади. Гумон қилинган даврда жароҳат жойининг четидан, агар ҳайвон даволанган бўлмаса, қиртишлаб патологик материал олинади, шиша ёки Петри тавоқчасига солинади ва унга 10-20% ли ўювчи натрий билан ишлов берилиб, 30 дақиқа термостатга қўйилади. Кейин 50% ли глицерин томчили буюм шиша устига патологик материални қўйиб катта ўлчамда (Х400) юпқа шиша билан бекитиб, микроскопия қилинади. Патматериал сифатида зарарланган жун толасидан 10 дона олиб, тагига қора қоғоз қўйилган ойна устига жойлаштирилади. Кейин буюм ойначасига жойлаштириб, 10- 15%ли ишқор эритмасидан томизилади ва салгина қиздирилади. Микроскоп остида текшириб, артроспораларнинг жойлашишига эътибор берилади. Юқорида қайд этилган муҳитларга экиб ўстирилади ва ўсиш жараёни кузатиб борилади. Микроскопда тери пўстлоғида ёки зарарланган жунда замбуруғнинг ингичка гифлари ва споралари кўринади.

• Диагноз. Касалликка диагноз комплекс текшириш усули билан қўйилади. Бунда эпизоотологик маълумот, касалликнинг клиник белгилари ва микологик текшириш натижалари инобатга олинади. Гумон қилинган даврда жароҳат жойининг четидан, агар ҳайвон даволанган бўлмаса, қиртишлаб патологик материал олинади, шиша ёки Петри тавоқчасига солинади ва унга 10-20% ли ўювчи натрий билан ишлов берилиб, 30 дақиқа термостатга қўйилади. Кейин 50% ли глицерин томчили буюм шиша устига патологик материални қўйиб катта ўлчамда (Х400) юпқа шиша билан бекитиб, микроскопия қилинади. Патматериал сифатида зарарланган жун толасидан 10 дона олиб, тагига қора қоғоз қўйилган ойна устига жойлаштирилади. Кейин буюм ойначасига жойлаштириб, 10- 15%ли ишқор эритмасидан томизилади ва салгина қиздирилади. Микроскоп остида текшириб, артроспораларнинг жойлашишига эътибор берилади. Юқорида қайд этилган муҳитларга экиб ўстирилади ва ўсиш жараёни кузатиб борилади. Микроскопда тери пўстлоғида ёки зарарланган жунда замбуруғнинг ингичка гифлари ва споралари кўринади.