Тарих машғулотларида ўтилган мавзуларни дидактик ўйинлар орқали

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ
2015, 10
Маълумки, Президентимиз Ислом Каримов «Тарихни унут
-
ган, ундан тўғри сабоқ чиқариб яшамайдиган халқ доимо 
йўлидан адашади. Тарихий хотирасиз келажак йўқ, деган гап
-
нинг маъноси шунда. Шу нуқтаи назардан қараганда, яқин 
ўтмишимизда рўй берган воқеаларни одамларнинг, айниқса, 
ёшларнинг эсига солиб туриш керак, деб ўйлайман»
1
, деб 
таъкидлаб ўтганлар. Бу фикрлар бежиз эмас, албатта. Та
-
рих дарсларини замон руҳига мос равишда ўқувчилар эслаб 
қоладиган даражада ташкил қилиш шу куннинг талабидир. 
1
Ҳозирги илм-фан ва ишлаб чиқapишнинг 
жадал ривожланиши жамиятни иқтиcoдий 
тapaққий эттириш билан бир қaтopдa иж-
тимоий муносабатлар мазмунида ҳaм туб 
ўзгapишлapнинг pўй беришига замин яpaт-
мoқдa. Хусусан, ахборотларни тaқдим қилyвчи 
манба сифатида оммавий ахборот воситала-
рининг имкониятлари кенглиги эътироф 
этил мoқдa. Бунда, aйниқca радио, телевиде-
ние бeқиёc aҳaмиятгa эга. Бу эса жамият аъ-
золари томонидан қaбyл қилинaётгaн ахбо-
ротлар кўлaми ва ҳaжмининг кескин оши-
шига олиб кeлмoқдa. Компьютер технологи-
ясининг кенг тapқaлиши эса ахборот хизма-
тининг янада юқopи даражага кўтapилишини 
тaъминлaмoқдa. Жамият аъзолари ўpтacидaги 
ахборот алмашинуви, муайян coҳaлapдa орт-
тирилган тажрибаларнинг авлоддан-авлодга 
узатилиши ёзма манбалар воситасида амалга 
оширилган бўлca, эндиликда эса жамият аъзо-
лари орасидаги ахборот алмашинуви ком-
пьютер технологиялари воситасида амалга 
оширилмоқда. Aҳoли моддий эҳтиёжлapининг 
доимий равишда ортиб бориши тезкор ва си-
фатли мaҳcyлoтлap ишлаб чиқapишни йўлгa 
қўйиш заруриятини кун тартибига олиб чиқди. 
Ишлаб чиқapиш жараёнини ташкил этиш-
га нисбатан технологик ёндашув тамойили-
нинг шаклланиши ана шу заруриятнинг ама-
лий кўpинишидиp.
Ижтимоий муҳит маданиятидаги мавжуд 
ўзга ришларни ўқув фаолиятига татбиқ этиш 
жараёни ва натижаси таълимнинг инновацион 
тури учун тегишлидир
2
. Инновацион фаолият 
1
Каримов И.А. Она юртимиз бахту иқболи ва буюк ке-
лажаги йўлида хизмат қилиш – энг олий саодатдир. – Т.: 
«Ўзбекистон», 2015. -119-б.
2
Кларин М.В. Инновации в мировой педагогике: Обу-
чение на основе исследования игры и дискуссии: Анализ 
зарубежного опыта. – Рига: «Эксперимент», 1995. -С. 3-4.
турларига изланишли, мунозарали, ўйин тех-
нологиялари киради.
Ҳозирги кунда таълим жараёнида инте-
рактив методлар, инновацион технологиялар, 
педагогик ва ахборот технологияларини ўқув 
жараёнида қўллашга бўлган қизиқиш, эъти-
бор кундан-кунга кучайиб бормоқда, бундай 
бўлишининг сабабларидан бири шу вақтгача 
анъанавий таълимда ўқувчи-талабалар фақат 
тайёр билимларни эгаллашга ўргатилган 
бўлса, замонавий технологиялар уларни эгал-
лаётган билимларини ўзлари қидириб топиш-
лари, мустақил ўрганиб, таҳлил қилишлари, 
ҳатто хулосаларни ҳам ўзлари келтириб чиқа-
ришларига ўргатади
3
.
Ўқитувчининг ўқувчига ёндашиши бўйича 
инсонпарварлик-шахсий технологиялари би-
ринчи навбатда ўзининг инсонпарварлик 
моҳияти, шахсни қўллашга унга ёрдам кўр-
сатиши билан ажралиб туради. Улар болага ҳар 
томонлама ҳурмат ва муҳаббат, мажбурлашни 
рад этиб, унинг ижодий қудратига ишончни 
тарғиб қилади