Tarbiya tizimini ijtimoiylashtirish

TARBIYA TIZIMINI IJTIMOIYLASHTIRISH
Reja:
1. Ijtimoiylashtirish – tarbiyaning bosh maqsadi.
2. Tarbiyalanuvchi tomonidan jamiyatda mavjud bo‘lgan me’yorlar, qadriyatlar, xulq-atvor shakllarining o‘zlashtirilishi.
3. Bolalik – insonning ijtimoiy hayot me’yorlarini egallay boshlash davri.

Tarbiya — shaxsda muayyan jismoniy, ruhiy, axloqiy, maʼnaviy sifatlarni shakllantirishga qaratilgan amaliy pedagogik jarayon; insonning jamiyatda yashashi uchun zarur boʻlgan xususiyatlarga ega boʻlishini taʼminlash yoʻlida koʻriladigan chora tadbirlar yigindisi.

Tarbiya insonning insonligini taʼminlaydigan eng qadimiy va abadiy qadriyatdir. Tarbiyasiz alohida odam ham, kishilik jamiyati ham mavjud boʻla olmaydi. Chunki odam va jamiyatning mavjudligini taʼminlaydigan qadriyatlar tarbiya tufayligina bir avloddan boshqasiga oʻtadi.
· Tarbiya insonning insonligini taʼminlaydigan eng qadimiy va abadiy qadriyatdir. Tarbiyasiz alohida odam ham, kishilik jamiyati ham mavjud boʻla olmaydi. Chunki odam va jamiyatning mavjudligini taʼminlaydigan qadriyatlar tarbiya tufayligina bir avloddan boshqasiga oʻtadi.
Keng maʼnoda tarbiya
· Pedagogik adabiyotlarda ‘Tarbiya ‘ atamasi keng va tor maʼnolarda ishlatiladi. Keng maʼnoda tarbiya inson shaxsini shakllantirishga, uning jamiyat ishlab chiqarish.i va ijtimoiy, madaniy, maʼrifiy hayotida faol ishtirokini taʼminlashga qaratilgan barcha taʼsirlar, tadbirlar, harakatlar, intilishlar yigindisini anglatadi.
Bunday tushunishda tarbiya faqat oila, maktab, bolalar va yoshlar tashkilotlarida olib boriladigan Tarbiyaviy ishlarni emas, balki butun ijtimoiy tuzum, uning yetakchi goyalari, adabiyot, sanʼat, kino, radio, televideniye va boshqalarni ham oʻz ichiga oladi. Shuningdek, keng maʼnodagi tarbiya tushunchasi ichiga taʼlim va maʼlumot olish ham kiradi.
· Bunday tushunishda tarbiya faqat oila, maktab, bolalar va yoshlar tashkilotlarida olib boriladigan Tarbiyaviy ishlarni emas, balki butun ijtimoiy tuzum, uning yetakchi goyalari, adabiyot, sanʼat, kino, radio, televideniye va boshqalarni ham oʻz ichiga oladi. Shuningdek, keng maʼnodagi tarbiya tushunchasi ichiga taʼlim va maʼlumot olish ham kiradi.
Tor maʼnoda tarbiya
o Tor maʼnoda tarbiya shaxsning jismoniy rivoji, dunyoqarashi, maʼnaviyaxloqiy qiyofasi, estetik didi oʻstirilishiga yoʻnaltirilgan pedagogik faoliyatni anglatadi. Buni oila va tarbiyaviy muassasalar hamda jamoat tashkilotlari amalga oshiradi. Taʼlim va maʼlumot olish tor maʼnodagi tarbiya ichiga kirmaydi.
Lekin har qanday tarbiya taʼlim bilan chambarchas bogʻliq holdagina mavjud boʻladi. Chunki taʼlim va maʼlumot olish jarayonida shaxsning faqat bilimi koʻpayibgina qolmay, balki axloqiy maʼnaviy sifatlari qaror topishi ham tezlashadi.
o Lekin har qanday tarbiya taʼlim bilan chambarchas bogʻliq holdagina mavjud boʻladi. Chunki taʼlim va maʼlumot olish jarayonida shaxsning faqat bilimi koʻpayibgina qolmay, balki axloqiy maʼnaviy sifatlari qaror topishi ham tezlashadi.
Tarbiya har qanday jamiyat va har qanday mamlakat hayotida hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi. Yosh avlodning, umuman, jamiyat aʼzolarining tarbiyasi bilan yetarlicha shugʻullanmagan mamlakat turgʻunlik va inqirozga mahkumdir.
o Tarbiya har qanday jamiyat va har qanday mamlakat hayotida hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi. Yosh avlodning, umuman, jamiyat aʼzolarining tarbiyasi bilan yetarlicha shugʻullanmagan mamlakat turgʻunlik va inqirozga mahkumdir.
TARBIYADA RAG`BATLANTIRISH VA JAZOLASH METODLARI Rag`batlantirish metodlari
o Oddiy
o Ananaviy
So`z bilan (rahmat, barakalla, ota-onangga rahmat, balli kabi so`zlarni aytish orqali)
Ma`qullash
Safda va partada birinchi qatorda turish
Musobaqalarda bayroq ko`tarish
Ko`nglini ko`tarish
Ishonch bildirish
Dalda berish
Maqtash (ota-onalar, bolalar jamoasi oldida)
Esdalik sovg`asi berish (ruchka, o`quv asbobi kabilar)
Maqtov yorlig`I berish
Stipendiya bilan taqdirlash
Hurmat taxtasiga fotosuratini osish
Gazeta-jurnal va radio-televedeniyalarga e`lon berish
Jazolash metodlari
Oddiy
Tanbeh berish;
Ogohlantirish;
Koyish;
Uyaltirish;
Izza qilish;
Gina qilish;
An’anaviy
Jamoa tomonidan hayfsan e`lon qilish;
Hatti-harakatlarini ota-onasi va jamoa oldida
muhokama qilish;
Muayyan faoliyatdan chetlatish;
Jamoada muhakama qilish;
Burgut treningi
Burgut
Hayotda inson tushunchasi paydo bo’libdiki, har bir shaxs bilimini, o’zi bilgan ko’nikma, mahorat, odat va boshqa shunga o’xshash o’zi o’zlashtirib olgan ma’naviy boyliklarini boshqaga berish, boshqalarga o’rgatish vazifasini bajaradi.
o Hayotda inson tushunchasi paydo bo’libdiki, har bir shaxs bilimini, o’zi bilgan ko’nikma, mahorat, odat va boshqa shunga o’xshash o’zi o’zlashtirib olgan ma’naviy boyliklarini boshqaga berish, boshqalarga o’rgatish vazifasini bajaradi.
Tarbiya ibtidosi. Har bir shaxs oilada tug’ulib ijtimoiy hayotga o’z oilasi orqali kirib borar ekan, demak shaxs tarbiyasining ibtidosi, deb uning ona ko’ksidalik payti, yani homila paytiyu va u tug’ulganidan atrof-muhitini qamrab olgan, uni mana shu hayotga olib kelgan oilasi va ota-onasining ilk tarbiyaviy ta’sirlarini aytib o’tamiz.
o Tarbiya ibtidosi. Har bir shaxs oilada tug’ulib ijtimoiy hayotga o’z oilasi orqali kirib borar ekan, demak shaxs tarbiyasining ibtidosi, deb uning ona ko’ksidalik payti, yani homila paytiyu va u tug’ulganidan atrof-muhitini qamrab olgan, uni mana shu hayotga olib kelgan oilasi va ota-onasining ilk tarbiyaviy ta’sirlarini aytib o’tamiz.
Shakllanib kelayotgan shaxs uchun tarbiyaning maqsad va vazifalari bosqichma-bosqich mukammal- lanib boradi. Shaxsning shakllanishi o’ta jiddiy jarayon bo’lib u o’z o’rnida alohida bosqichlarga bo’lingan bo’ladi.
o Shakllanib kelayotgan shaxs uchun tarbiyaning maqsad va vazifalari bosqichma-bosqich mukammal- lanib boradi. Shaxsning shakllanishi o’ta jiddiy jarayon bo’lib u o’z o’rnida alohida bosqichlarga bo’lingan bo’ladi.
· Tarbiya –ijtimoiy hodisa. 1-mavzu: Tarbiya - ijtimoiylashtirish omili. Ijtimoiylashtirish – tarbiyaning bosh maqsadi. Reja: 1.Ijtimoiylashtirish jarayoni va tarbiyalanuvchi tomonidan jamiyatda mavjud bo‘lgan me’yorlar,qadriyatlar, xulq-atvor shakllarining o‘zlashtirilishi. 2.Ijtimoiylashtirishning omillari (makro, mezo va mikro omillar) va mexanizmlari.
· 15-Tarbiya jarayonida iqtisodiy tushunchalarni singdirish 16.Tarbiyaviy ishlami amalga oshirishda pedagogik mahorat 17.0’quvchilarjamoasini shakllantirish 18-Sinf rahbarining ma'naviy va tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari bilan olib borilgan ishlari Sinfdan vamaktabdan tashqari tarbiyaviy ishlartizimi
· qadryaitlar asosida ta‟lim-tarbiya mazmunini tubdan yangilash, pedagogik jamoalar tashabbuskorligiga keng imkoniyatlar yaratishdan iborat. Akademik S.Rajabov fikricha, “60-yillarning oxirida paydo bо„lgan madaniyatni texnoloik faoliyat bilan talqin qilish” milliy madaniyatning turli jihatlari
· tizimning asosiy omili deb belgilaydi. Mehnat tarbiyasining asosiy vositalariga quyidagilar kiritilgan: kuchi yetadigan ishlab chiqarish mehnati, xalq og‘zaki ijodi, о‘yin faoliyati, urf-odatlar, udumlar, milliy udumlar kiritilgan bayramlar; prinsipial xususiyatlarga – mehnatni insonning asosiy majburiyati sifatida va
· tizimning asosiy omili deb belgilaydi. falsafiy jihatlari sha xsni ijtimoiylashtirish jaray on i bilan bog‘liq jihatlarining birligi tarbiya jarayon iga ilg‘or milliy mehnat an
· Tarbiya ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari maktabning maktabgacha tarbiya muassasalari, turli hukumat tashkilotlari bilan aloqasiga katta e’tibor qaratadi. Ota-onalar qo’mitasi ham o’z o’rnida tarbiyasi og’ir bilan ishlashga yordam beradi. Turli davlatlarda ijtimoiy pedagog ishiga ikki yondashuv mavjud: u maktab bilan hamkorlik
· Shaxsiyatni ijtimoiylashtirish - psixologiya Insonning jamiyatga tegishli bo'lishi, ya'ni uni atrofida yashaydigan odam bilan tanishtirish kerak. Psixologiyada shaxsni ijtimoiylashtirish jamiyatning talablarini bajarish natijasida yuzaga keladi, bu o'z holatlarida turli holatlarda o'z xatti-harakatini rivojlantirishni talab qiladi va u
· 09-02-2022 Big o tires prices . internet hayotimizda slayd. tarbiya ijtimoiylashtirish omili. tabiat musiqalari mp3 skachat. wolfram alpha step-by-step. qurilish materiallari narxi 2020. tires big prices o. uy hayvonlarining harakatlarini ifodalovchi fellarga misollar. botanika 5 sinf 2020 pdf. malabon city hall website. auc egypt courses. c++ dasturlash tili referat. it telegram channel
· tarbiya ijtimoiylashtirish omili. . harbiy tavsiyanoma javoblari. . Yosh va pedagogik psixologiya fanining predmeti maqsad va vazifalari, jismoniy tarbiya fanidan
· 09-02-2022 English telegram channel list . ozbekcha ruscha lugat skachat. 6 sinf matematika dars ishlanmalari. namangan davlat universiteti sirtqi bolim kirish ballari. mifologik dunyo qarash. oqishni kochirish 2021 otish ballari. info master online test. 9 sinf darsliklari 2014. tarbiya ijtimoiylashtirish omili. sammi.uz moodle login. biosfera chegaralari dars ishlanma.
XVI asr falsafasida vujudga kelgan preformizm oqimi namoyandalari esa shaxs rivojlanishidagi naslning roliga katta baho berib, ijtimoiy muhit va tarbiyaning rolini inkor etadi.

Xorij psixologiyasidagi yana bir oqim – bixeviorizm XX asr boshlarida yuzaga kelgan bo’lib, uning namoyandalari, ong va aqliy qobiliyat nasldan-naslga o’tib, insonga u tabiatan berilgan, deyiladi. Mazkur ta’limot vakili amerikalik olim E.Torndaykdir.