Tarbiya: muammo, yechim

Foydalanilgan adabiyotlar 

---

II. Zamonaviy fan va ta’lim-tarbiya: muammo, yechim, natija
http://interscience.uz/
210 
1.
Islom Karimov ―Yuksak ma‘naviyat – yengilmas kuch‖, Toshkent 
―Ma`naviyat‖2008-yil. 
2.
Karimov I.A. «O’zbekiston kelajagi buyuk davlat». Toshkent: O’zbekiston 1992. 
3.
Munavvarov A.K. «Oila pedagogikasi». – T.: O’qituvchi, 1994. 
4.
Mirqosimov M. Maktabni boshqarishning nazariy va pedagogik asoslari. T.: 1996 
y. 
SAVOD O‘RGATISH DAVRIDA DIDAKTIK O‘YINLARNING O‘RNI 
Murodova E'tibor Komilovna
Buxoro viloyati Buxoro tumani 10 -umumta'lim maktabi oliy toifali boshlang'ich ta'lim 
fani o'qituvchisi 
Annotatsiya: 
Ushbu maqolada o‘quvchilarning savod o‘rgatish davrida didaktik 
o‘yinlarning
 
darsdagi o‘rni va qaysi bosqichida qo‘llash haqida keltirib o‘tilgan. 
Kalit so‘zlar: 
savod o‘rgatish jarayoni, “Tovushni top”, “Harfni top” o‘yinlari va ularni 
dars
 
jarayonida qo‘llash. 
Savod o‘rgatish dasturida savod o‘rgatish jarayoni ikki davrga bo‘lib o‘rgatilgan: 
alifbogacha bo‘lgan tayyorlov davri va alifbo davri. “Alifbe” darsligiga asoslangan holda, savod 
o‘rgatish o‘quv darslari o‘quvchilarni to‘rt oy davomida elementar o‘qishga, yozuv darslari esa 
yozishga o‘rgatishi lozim. Demak, savod o‘rgatishning asosiy maqsadi o‘quvchilarni o‘zbek 
tilidagi barcha tovushlar va harflar bilan tanishtirish, o‘qish va yozish ko‘nikmalarini 
shakllantirishdan iborat. 
Savod o‘rgatish davrida o‘qitishning vazifalariga dasturda belgilab berilgan talablarni 
amalga oshirish kiradi. Jumladan, savod o‘rgatish jarayonida harflarning 4 xil : bosma, yozma, 
bosh va kichik shaklini va ularning ishlatilish o‘rnini o‘rgatish. 
-O‘quvchilarni bo‘g‘inlab o‘qishga o‘rgatish; 
-Savod o‘rgatish jarayoni o‘qish va yozish darslarida o‘quvchilarni to‘g‘ri me’yorda 
o‘qishga o‘rgatish; 
O‘quvchilarni so‘zlarni grafik va imloviy to‘g‘ri yozishga o‘rgatish; 
O‘quvchilarni ongli o‘qishga o‘rgatish; 
O‘quvchilarning lug‘atini boyitish va bog‘lanishli nutqini o‘stirish, dunyoqarashini 
kengaytirish; 
O‘quvchilarning shaxsida insoniy fazilatlarni tarkib toptirish; 
Shunday ekan, har bir bolani savodini chiqarish uchun darslar davomida turli pedagogik va 
axborot kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish samarali hisoblanadi. 
Maktabga kelgan bola bog‘chadan yoki uydan ona qaromog‘idan keladi, bu esa uni dars 
tizimini tushuna olishi va o‘zlashtirishini yo‘lga qo‘yish uchun pedagogdan mahorat talab etadi. 
Pedagog esa bunda turli usullar va metodlardan oqilona foydalansagina ko‘zlangan natijaga 
erisha oladi. 
Hozirgi kun talabi esa har bir bolani individual xususiyati va qiziqishidan kelib chiqqan 
holda ishlashni talab etadi. 
Boshlang‘ich sinfda savod o‘rgatish davri asosiy hisoblanadi. Chunki bu davrda bolaning 
savodi chiqadi. O‘qish yozish va raqamlashni o‘rganadi. Kelajakdagi barcha bilimlar asosi bo‘lib 
hizmat qiladi. Agar bu davrda o‘rganilmagan bir harf bolaning savodsiz bo‘lishiga olib keladi. 
Shunday ekan, bu davrda har bir bolani bilim olishga undash va qiziqtirish uchun darslarda 
zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanish zarur. 
Savod o‘rgatish davrida darslarda foydalaniladigan pedagogik texnologiyalardan 
namunalar: 
“Tovushni top” o‘yini. Bu o‘yin o‘quvchilarni tovushlarni talaffuz etib, farqlashga 
o‘rganadi.O‘tilgan mavzuni mustahkamlash va takrorlashda yaxshi samara beradi. Bunda turli 

---