“тарбия” фанини кластер усулида ўҚитишда педагогик конфликтларни бартараф этиш

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES 
VOLUME 2 | ISSUE 1 | 2021 
ISSN: 2181-1385 
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 
Academic Research, Uzbekistan 583  www.ares.uz 
АДАБИЁТЛАР ТАҲЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ 
Шу маънода “Тарбия” фанини кластер усулида ўқитиш жараёнида 
қуйидаги педагогик конфликтларни бартараф этиш имкониятлари мавжуд: 
1.
Ўқувчининг ўзлигидаги зиддият. Бошланғич синф ўқувчисининг 
ўзлигида баъзан инжиқлик, билим олишга қизиқмаслик, шахсий манфаатларини 
устун қўйиш каби педагогик жиҳатдан ҳал этиш лозим бўлган зиддиятлар 
учрайди. “Тарбия” фани ўқувчи ўзлигидаги зиддиятларни ўзлигини англатиш 
билан бартараф этади. Ўзликни англатиш – ўқувчига миллати, Ватани ва 
аждодларини танитиш билан амалга ошади. Мисол учун, бунинг учун ўқувчида 
она тилисига бўлган муҳаббат туйғусини уйғотиш кузатилган самарани беради. 
Шу жиҳатдан шоира Зулфия Мўминованинг “Она тилим” шеъридан қуйидаги 
сатрларни ёдлатиш ва маъносини тушунтириб бериш мумкин: 
То Ўрхундан Энасой қадар – 
Ҳоқон тилим, султон тилим айт, 
Хос Ҳожибдек эшон тилим айт, 
Мен учун сендан улуғ йўқ. 
Она тилим-бузруквор шоҳим. 
Сен бордирсан, демак, ўзбек бор, 
Она тилим – олампаноҳим. 
Бундай шеърлар ўқувчига ўзлигини, яъни миллати, Ватани ва аждодлари 
кимлигини танитади. Натижада ўқувчи шахсида кечаётган турли зиддиятлар 
табиий равишда йўқолиб боради. 
2.
Ўқувчининг ўзгалар билан зиддияти. Бошланғич синф ўқувчиси 
жисмоний, маънавий ва руҳий ўсишда бўлгани учун баъзида унинг ўзгалар билан 
зиддиятда бўлиши юзага келади. Бундай зиддиятлар қўпол муносабат, 
ҳурматсизлик, ҳамиша биринчи бўлишга интилиш каби кўринишларда намоён 
бўлади. “Тарбия” фани бундай педагогик конфлектларни изчил ҳал қилиб бориш 
имкониятларига эга. Ўзбек тарбия тажрибасида бу борада бир неча йўллар баён 
қилинган. Мисол учун, Иброҳим Қассар (IX аср) дейди: “Инсоннинг бу дунёда 
икки нарса Қалбидаги қўзғалишларни йўқ қилади: 
1)
тенгдошлар билан суҳбат; 
2)
устозларга хизмат” 
Демак, “Тарбия” фанини ўқитиш жараёнида бошланғич синф ўқувчисида 
ўзгалар билан пайдо бўладиган зиддиятларни Суҳбат ва Ҳизматга ўргатиш 
орқали бартараф этиш мумкин. Унга кўра, Қалбида ўзгаларга нисбатан зиддият 
пайдо бўлган бошланғич синф ўқувчиси ўртоқлари (тенгдошлари) билан 
кўпроқ суҳбатлашишга даъват қилинади ва аста-секин Устозлари ҳизматида 

---