Тараққиёти босқичлари: Ғарб фалсафаси. Режа

---

1-Мавзу: Фалсафа фанининг предмети, мазмуни ва жамиятдаги роли. Фалсафий 
тафаккур тараққиёти босқичлари: Шарқ фалсафаси. Фалсафий тафаккур 
тараққиёти босқичлари: Ғарб фалсафаси. 
 
Режа: 
1. 
Фалсафанинг предмети, муаммолар доираси ва вазифалари. Дунёқараш тушунчаси. 
2. 
Қадимги Шарқ ва Марказий Осиё халқларининг фалсафий қарашлари.
3. 
Минтақамизда Ўрта асрлар ва кейинги даврларда фалсафий фикрлар тараққиёти. 
4. 
Антик дунё ва Ўрта асрлар Ғарб фалсафаси. Янги ва энг янги даврдаги фалсафий 
таълимотлар. 
 
Таянч сўзлар: Фалсафа, философия, монизм, дуализм, плюрализм, материализм, 
идеализм, гностизм, агностизм, сенсуализм, скептизм, эмпиризм, мифология, теология, 
субстанция, дунёқараш, диний дунёқараш, фалсафий дунёқараш, онтология, гносеология, 
аксиология, праксиология, логика, этика, эстетика, миф, ортодоксал ва ноортодоксал 
мактаблар, ведалар, упанишадалар, даосизм, конфуцийчилик, Авесто, Моний таълимоти, 
Маздак таълимоти, калом фалсафаси, тасаввуф, пантеизм, пантуркизм, панисломизм, 
маърифатпарварлик, жадидчилик, Антик фалсафа, эллинизм, христианлик, аппологетика, 
патристика, схоластика, софистлар, номинализм, реализм, сциентизм, антисциентизм, 
неотомизм, экзистенциализм, неокантизм, неопозитивизм, герменевтика, прагматизм, 
структурализм
1. 
Фалсафанинг предмети, муаммолар доираси ва вазифалари. 
Дунёқараш тушунчаси 
Агар фалсафа сўзининг келиб чиқига эътибор берсак, унинг юнон тилидаги 
таржимаси «доноликни севаман» маъносини англатади. Қадимги юнон тилидан фанга 
кириб келган “Философия”нинг айнан сўзма-сўз маъноси “phileo-севаман + sophia-
донолик; яъни доноликка муҳаббат” демакдир.
Фалсафанинг асосий масалаларига олам ва одам муносабатлари, дунёнинг мавжудлиги, 
борлиқ муаммоси, оламдаги ўзаро алоқадорлик ва тараққий этиш, дунёнинг асоси, негизи 
масаласи, инсон муаммоси, ҳаёт ва ўлим, дунёни билиш, инсоният ҳаётидаги адолат ва 
ҳақиқат, яхшилик ва ёмонлик, уруш ва тинчлик, умрнинг мазмуни, каби ва табиат ва жамият 
тараққиётининг асосий тамойиллари билан боғлиқ кўпдан-кўп масалалар киради. 
Турли фалсафий йўналишларни ҳар хил асослар: етакчи фалсафий муаммолар (ибтидо 
муаммоси, дунёни билиш муаммоси ва бошқалар)га муносабат, усул, мавзу асоси, классик 
мерос ва башқаларга муносабат бўйича гуруҳлаштириш мумкин.