Taqsimlangan tizimlar va tarmoqlar, ta’rifi va tarkibi

... 
 
 
Ilovalar, Middleware 
(taqsimlangan tizim xizmatlari) 
Interfeys platformasi 
Interfeys platformasi 
... 
 
 
 
 
1.11-rasm.Oraliq qatlam dasturiy ta’minoti 
Oraliq tizim servislari turli xil platformalarni qo‘llab-quvvatlashi kerak 
bo‘ladi. 
Masalan, turli xildagi ma’lumotlar omborini boshqarish xizmati bu oraliq 
qatlam dasturiy ta’minoti doirasiga kiradi, chunki turli xil ma’lumotlar ombori bir 
nechta platformalardan iborat bo‘ladi. 
Oraliq qatlam servislari taqsimlangan hisoblanadi. Bu unga masofaviy 
ulanish imkoniyati (ma’lumotlar ombori servisi) mavjudligi yoki u boshqa 
Ilova 
Platforma 
-OT 
-Apparat ta’minoti 
Platforma 
-OT 
-Apparat ta’minoti 
Ilova 

---

23 
masofaviy servis va ilovalarga ulanish imkoniyatini bera olishini bildiradi 
(kommunikatsiya servislari). 
Oraliq qatlam servislari standart ilovalarni (API) qo‘llab quvvatlashi kerak. 
Servis ilovaga (API) nisbatan shaffof (transparent) hisoblanib, servisga to‘g‘ridan 
–
to‘g‘ri bog‘lanishi uchun imkoniyat yaratadi. 
Quyida oraliq qatlam servisi bo‘lishi mumkin bo‘lgan komponentalarga 
misol keltiriladi: 
namoyishkor boshqaruv
: forma menedjeri, grafika menedjeri, chop etish 
menedjeri. 
hisoblash
: saralash, matematik hisoblar, unikallashtirish servislari, vaqt 
xizmati. 
axborotni boshqarish
: fayl menedjeri, ma’lumotlar omborini boshqarish 
tizimi (MOBT) , ob’ektga yo‘naltirilgan MO. 
kommunikatsiya
: xabarni “nuqta-nuqta” sxemasi bo‘yicha jo‘natish, 
protseduralarni masofaviy chaqirish, xabarlar navbatini boshqarish, elektron 
pochta, ma’lumotlarni elektron almashinuvi. 
boshqaruv muhiti
: tranzaksiya menedjeri, rusurslar dispecheri. 
tizim boshqaruvi: 
hodisalarni eslatish xizmati, autentifikatsiya servisi, 
kriptoximoya servisi. 
Oraliq qatlam servislari amaliy dasturlash interfeysini ta’minlaydi, shuning 
uchun ham ilova turli platformalarda ishlash imkoniyatiga ega. 
Integratsiyalangan muhit. Integratsiyalangan muhit 
(framework) 
– bu 
dasturlash muhiti bo‘lib, ishlab chiqarishni soddalashtirish va maxsus ilovalarni 
boshqarish maqsadlarida loyihalashtirilgan va ishlab chiqilgan (1.12-rasm). 

---

24 
Foydalanuvchi 
interfeysi 
... 
API vencer 
Ilova 
Shaxsiy 
xizmatlar 
strukturasi 
Middleware 
xaritasi 
Ilova 
Qurilma 
Ilovalar 
Middleware 
Interfeys platformasi 
Interfeys platformasi