Taqrizchilar



Download 2,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet129/179
Sana01.01.2022
Hajmi2,77 Mb.
#283299
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   179
Bog'liq
Жуманазаров С. Мухаммедова Д. Бухгалтерия ҳисоби назарияси масалалар тўплами

Buxgalteriya  balansi  -  korxona  mablag‗lari  va  ularning  tashkil  topish 
manbalari  holatini  pul  shaklida  ma‘lum  bir  sanaga  guruhlashtirish  va  aks  ettirish 
usulidir. 
Buxgalter  –  buxgalteriya  hisobi  bo‗yicha  mutaxassis.  ―Buxgalter‖  termini      
13  asrda  paydo  bo‗lgan.  Bu  lavozimni  birinchi  bo‗lib,  Insburk  schyotlar 
palatasining  ish  yurituvchisi  Xristofor  Shtexer  olgan.  Bu  borada    imperator  
Maksimilian ning  1498 yil  13 fevralda  chiqargan buyrug‗i Vena davlat muzeyida 
saqlanmoqda.  Nafaqat  Germaniyada,balki  Amir  Temur  davrida  ham  hisob 
daftarlarini yurituvchi shaxslar – yozuvchilar (kotiblar) bo‗lgan. ―Saltanatning har 
bir  idorasida,  -  deb  yozadi  Amir  Temur  13  asrning  oxirida,  -  bo‗ladigan  kirim-
chiqimlarni,  kundalik  xarajatlari  yozib  borish  uchun  bir  kotib  tayinlansin‖.  1498 
yildan  boshlab  ―buxgalter‖,  ―buxgalteriya‖  degan  terminlar  eski  nomlarinii  asta-
sekin siqib chiqarib, hamma joyga tarqala boshladi. Bu terminlar Rossiyada 1732 
yildan  qo‗llana  boshladi.  1732  yil  11  sentyabrda    Kommerts  –  Kollegiyaning 
buyrug‗i  bilan  Peterburg  bojxonasida  birinchi  buxgalter  etib  gollandiyalik 
savdogar Timmerman  tayinlangan. Hozirgi vaqtda buxgalter ma‘lum huquq, burch 
va  majburiyatlarga  ega  bo‗lgan  xizmatchi  hisoblanadi.  Bajarayotgan  ishlari  va 
egallagan  lavozimiga  qarab  katta  buxgalter  va  bosh  buxgalter  bo‗lishi  mumkin. 
Katta  buxgalter  -  buxgalteriyaning  bo‗limi  (guruh)ni  boshqaradi.  Bosh  buxgalter 
buxgalteriyani  boshqaradi.  Hozirgi  vaqtda  buxgalterdan  nafaqat  buxgalteriya 
hisobini,  balki  ishlab  chiqarishning  biznes-rejalarini  tuzish,  moliyaviy  va 
boshqaruv  tahlillarini,  shuningdek  boshqa  sohalarni  chuqur  bilish  hamda 
rahbariyat  to‗g‗ri  boshqaruv  qarorlarini  qabul  qilishida  faol  qatnashish  talab 
qilinadi.  O‗zbekistonda  hozirgi  zamon  talablariga  to‗liq  javob  beradigan 
buxgalterlar  tayyorlashga  katta  e‘tibor  berilmoqda,  buxgalterlar  oliy  o‗quv 
yurtlarida, ko‗plab tashkil etilgan kollej va akademik litseylarda tayyorlanmoqda. 
Buxgalteriya  –  buxgalteriya  hisobini  tashkil  etadigan  va  yuritadigan  hisob 
apparati.  Buxgalteriya  korxonaning    mustaqil  tarkibiy  bo‗limi  bo‗lib,  boshqa 
bo‗limlar  (xizmatlar)  tarkibiga  kirmaydi.  Buxgalteriyani  bosh  buxgalter 
boshqaradi,  agar  shtatda  bosh  buxgalter  lavozimi  bo‗lmasa,  katta  buxgalter 
boshqaradi.  Bosh  buxgalter  qanday  huquq  va  majburiyatlarga  ega  bo‗lsa,  katta 
buxgalter    ham  shunday  huquq  va  majburiyatlarga  ega.  Buxgalteriya  hisobini 
tashkil  etish,  yuritish  va  buxgalterning  huquq  va  burchlari  1996  yil  30  avgustda 


121 
 
qabul qilingan ―Buxgalteriya hisobi to‗g‗risida‖gi Qonun bilan belgilangan. 

Download 2,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   179




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish