Taqi qbf ​ 35-20 guruh talabasi ​ erkinov abdurashidning ​ arxitektura va shaharsozlik asoslari fanidan

Parfenon qarshisidagi Erehteon ibodathonasi me’mor Mnesikl tomonidan er. av. IV asrda qurilgan bilib, unda ion orderi ishlatilgan. Ibodathona kichiq peshayvonning ustunlari irnida kariatidalar deb nomlangan qizlar haykali bilib, ularning peshayvon tomini kitarib turgan paytlari tasvirlangan. Eramizdan avalgi V asr singgiga kelib, quldorlik demokratiyasi inqirozga yuz tuta boshladi.

• Parfenon qarshisidagi Erehteon ibodathonasi me’mor Mnesikl tomonidan er. av. IV asrda qurilgan bilib, unda ion orderi ishlatilgan. Ibodathona kichiq peshayvonning ustunlari irnida kariatidalar deb nomlangan qizlar haykali bilib, ularning peshayvon tomini kitarib turgan paytlari tasvirlangan. Eramizdan avalgi V asr singgiga kelib, quldorlik demokratiyasi inqirozga yuz tuta boshladi.
• Arzon qil meshnatining kipayishi erkin grajdanlar-dehqon va shunarmandlarning ahvolini og’irlashtira boshladi. Ular arzon qil meshnati bilan raqobatlasha olmas edilar. Mulkiy tengsizlik keskinlashadi, sotsial konflikt kuchayadi. Afina va Pelopones orasida boshlangan izaro urush bu inqirozni yanada kuchaytirdi. Makedoniyalik Iskandar bu inqirozdan foydalanib, grek polislarini iz davlatiga qishib oldi, shu bilan klassika davri izini umrini tugatdi.

Polislarning inqirozga yuz tutishi san’atda sham yuksak ideallarning yiq bilishiga, inson kuchi va gizalligiga bilgan ishonchini yuqolishiga sabab bila boshladi. Endilikda shahsiy manfaat ijtimoiy manfaatdan ustun kela boshladi. Albatta bu davrda inson qiyofasini tasvirlash, uning gizalligini qiylash san’atda bosh mavzu bilib qoldi.

• Polislarning inqirozga yuz tutishi san’atda sham yuksak ideallarning yiq bilishiga, inson kuchi va gizalligiga bilgan ishonchini yuqolishiga sabab bila boshladi. Endilikda shahsiy manfaat ijtimoiy manfaatdan ustun kela boshladi. Albatta bu davrda inson qiyofasini tasvirlash, uning gizalligini qiylash san’atda bosh mavzu bilib qoldi.
• Keyinchalik me’morchilikda ibodathonalar qurilishi kamaydi, aksincha, katta tomashagoshlar, ijtimoiy binolar yaratildi. Bular ichida Epidavrdagi teatr diqqatga molikdir. Tepalik yon bag’riga ishlangan bu teatr bir vaqtning izida bir necha ming tomashabinni sig’dira olgan. Uning qoldiqlari shozirgacha mavjud. Bu davrda qurilgan kipgina binolar, asosan, boy zodogonlar buyurtmasi va didi asosida ishlangan.
• SHunday yodgorliklardan Galikarnasdagi Mavsola maqbarasi, afinalik boy Lisikrat tomonidan irnatilgan me’morlik kompozitsiyasi diqqatga sazovordir. Uncha katta bilmagan Lisikrat yodgorligi kompozitsiyasi izining bejirim kirinishi, shu bilan birga, ulug’vor va monumentalligi bilan ajralib turadi.

ADABIYOTLAR:

• Эрехтейон // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
• Кругосвет
• attachments -> article

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!