Tanlanmaning korrelyatsiya koeffitsienti. Chiziqli regressiya. Gipotezalarni tekshirish bitiruv malakaviy ishi

Xulosa

Ma’lumki, matematik statistika ehtimollar nazariyasiga tayangan holda, uning usullari va nazariy xulosalari asosida o’rganilayotgan obyekt haqida xulosalar chiqaradi. Agarda ehtimollar nazariyasida biz o’rganayotgan matematik model to’la-to’kis berilgan deb hisoblab, bu model bizni qiziqtirayotgan holatlarni o’rgansak, matematik statistikada biz qandaydir tasodifiy hodisalar natijalaridan kelib chiqqan holda(bular ko’pchilik hollarda sonlardan iborat bo’ladi), tasodifiy jarayonlarning matematik modelini tuzishga harakat qilamiz. Matematik statistika o’zining xulosa chiqarish usullari yordamida o’rganilayotgan obyektning nazariy ehtimoliy modelini tuzishga qaratilgan.

Matematik statistika amaliyotida shunday to’plamlar tez-tez uchrab turadiki, ularning barcha birliklarini o’rganish imkoniyati bo’lmaydi.
Bunday holda tekshiruvchi uchun eng yaxshi yo’l - cheklangan sonli birliklarni shunday olib tekshirishki, natijada umumiy o’rganilayotgan bosh to’plam haqida amaliy jihatdan yetarli darajada to’la va aniq axborotlarni olish imkoni tug’ilsin.
Hozirgi kunda o’qituvchi va talabalar o’qish va o’rganish jarayonida zamonaviy kompyuter dasturlaridan va turli xil maxsus paketlardan keng foydalanilmoqda.
Mazkur bitiruv malakaviy ishda matematik statistika kursining amaliy qismida kompyuterdan foydalanish maqsadida Excel sistemasining ayrim funksiyalaridan foydalanib hisoblashlar olib borilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishda ham chekli tanlanmalar qaralib, ularni statistik tahlili yetarli darajada to’la o’rganildi.
Bitiruv malakaviy ishning ilmiy yangiligi Oliy ta’lim muassasalarida Ehtimollar nazariyasi va matematik statistika fanini o’qitishga qo’yilgan talab va takliflarni va kadrlar tayyorlash milliy dasturining talablarini inobatga olgan holda matematik statistika fanining asosiy mavzularidan birini, ya’ni “To’g’ri chiziqli regressiya tanlanma tenglamasi. Eng kichik kvadratlar usuli” mavzusini o’qitishning samarali usuli ko’rib chiqilgan maqola yaratilganligi, hamda ushbu usulni oliy ta’lim muassasalari amaliy mashg’ulotlari jarayonida qo’llash va tadbiq qilish ishlarini olib borishdan iboratligini hisobga olgan holda, u oliy ta’lim muassasasi talabalariga matematik statistikaning universal uslublarini o’rgatish orqali kelgusi ilmiy pedagogik faoliyatida matematik statistika sohasida erishilgan natijalarni o’zlarining ilmiy izlanishlarida qo’llay olish imkoniyatini beradi. Mazkur Bitiruv malakaviy ishi natijasida talabalar statistik ma’lumotlarni yig’ishi, qayta ishlashi va tahlil qilishi, ular asosida xulasa chiqarish bilimiga va ko’nikmasiga ega bo’lishi mumkin. Shuningdek, ilmiy izlanish masalalarini yechishda ehtimollik va statistik usullardan foydalanishi, olingan natijalarni qayta ishlash usullarini qo’llashi, kompyuter texnikasidan foydalanib statistik hisobni amalga oshirish va statistik tahlil qilishi mumkin. Talabalar bunday masalalarni mustaqil yechishlari uchun ma’lumotlarni to’plash va bosh to’plamdan to’g’ri aks ettirillgan, reprezentativ tanlanma to’plamni olib, ushbu tanlanma to’plam ustida statistik tahlil qilishlari uchun oliy ta’lim muassasasi talabalariga mo’ljallangan dars ishlanmasi 4-ilova sifatida ko’rsatildi.
Bunga ko’plab ilmiy adabiyotlardan, maqolalardan, darslik, o’quv qo’lanmalardan, internet ma’lumotlaridan nazariy bilimlar o’zlashtirildi.