Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

 

 Bu yerda: Kk – sof foydani kapitallashtirish  

 koeffitsiyenti; 

 

221 

 

Moliyaviy  rezervlar  XYuS  iqtisodiyotining  yagona  kompleks 

sifatida  rivojlanishi  bilan  uzviy  bog‘langan.  Xomashyo  va 

materiallarni 

iste’mol 

qilishdagi 

o‘zgarishlar, 

mehnat 

unumdorligining  o‘sishi  yoki  kamayishi,  asosiy  fondlardan 

foydalanishning  yaxshilanishi  yoki  yomonlashuvi  va  h.k.  – 

bularning  barchasi  kompaniyaning  daromadi  darajasini,  uning 

moliyaviy  ahvolini  aniqlab  beradi.  Xuddi  shu  holat  bozor 

iqtisodiyoti  muhim  omillaridan  baho,  raqobatchilarning  paydo 

bo‘lishi, xo‘jalik va boshqa risklarning o‘zgarishiga ham tegishlidir. 

Moliyaviy natijalar xo‘jalik faoliyatining yakuniy natijasini ifodalaydi 

va  u  doimiy  ravishda  ichki  va  tashqi  omillarning  ta’siri  ostida 

bo‘ladi. 

 

XYuS  moliyaviy  barqarorligining  ichki  rezervlari,  asosan, 

taraqqiyotning 

ishlab 

chiqarish, 

tashkiliy 

va 

innovatsion-

investitsion omillari bilan bog‘liq bo‘ladi. 

 

Moliyaviy  barqarorlikning  tashqi  rezervlari  esa  bozor 

konyunkturasi, XYuSning marketing va baho strategiyasi, soliqqa 

tortishni  optimallashtirish,  hisob-kitoblarning  samarali  tizimini 

tashkil  etish,  bank  kreditlari  va  kreditorlik  qarzlari  ko‘rinishidagi 

qarz mablag‘larni jalb qilishdan foydalanish va h.k.lar bilan bog‘liq. 

Bir  vaqtning  o‘zida  XYuSga  tushumlarning  o‘z  vaqtida  tushishiga 

va  debitorlik  qarzlarining  kamayishiga  erishish  hamda  kreditorlik 

qarzlaridan kapitalning manbai sifatida faol foydalanish ham kerak 

bo‘ladi. 

 

Moliyaviy  zaxiralarni  izlab  topish  va  ularni  amalga 

oshirishning  asosiy  yo‘nalishlari  orasida  XYuSning  mol-mulkidan 

yanada  samaraliroq  foydalanishni  alohida  ajratib  ko‘rsatish 

maqsadga  muvofiq.  Bu  yerda  buning  asosiy  ko‘rsatkichi 

aktivlarning  rentabelligi  hisoblanib,  uni  quyidagicha  hisoblash 

mumkin: