Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

 

23.3. Davlat kreditini boshqarish 

 

Davlat  kreditini  boshqarishni  keng  va  tor  ma’nolarda  ko‘rib 

chiqish  mumkin.  Keng  ma’noda  davlat  kreditini  boshqarish 

deyilganda  qarzdor,  kreditor  va  garant  (kafil)  sifatida  davlatning 

faoliyati 

bilan 

bog‘liq 

bo‘lgan 

uning 

moliyaviy 

siyosati 

yo‘nalishlaridan birini shakllantirish tushuniladi. 

Moliyaviy  siyosatning  yo‘nalishlaridan  biri  sifatidagi  davlat 

kreditini  boshqarish  davlatning  boshqaruv  va  hokimiyat  organlari 

qo‘lidadir.  Faqat  ular  byudjet  defitsitining  umumiy  hajmini  va 

demak,  uni  moliyalashtirish  uchun  zarur  bo‘lgan  qarzlarning 

hajmini,  pul  muomalasi,  kredit,  ishlab  chiqarish,  aholi  bandligiga 

ta’sir  qilishning  asosiy  yo‘nalishlari  va  maqsadlarini  hamda  kichik 

biznes  va  mamlakat  ayrim  mintaqalarini  qo‘llab-quvvatlash 

563 

Agar  oila  a’zosiga  to‘g‘ri  keladigan  o‘rtacha  oylik  jami 

daromad  miqdori  joriy  davrda  belgilangan  eng  kam  ish  haqining 

1,5  barobaridan  kam  bo‘lsa,  maxsus  komissiya  oilaning  moddiy 

va mulkiy holatini tekshirish sanasini belgilaydi. 

Ikkinchi  bosqichda  maxsus  komissiya  ariza  berilgan 

sanadan  boshlab  o‘n  kun  muddatda  oilaning  moddiy  va  mulkiy 

holatini  o‘rganib  chiqadi,  shundan  keyin  tegishli  nafaqa  yoki 

moddiy  yordamni  tayinlash  yoki  tayinlashni  rad  etish  to‘g‘risidagi 

xulosani fuqarolar yig‘iniga yoki Komissiyaga kiritadi. 

Uchinchi  bosqichda  ariza  berilgan  oyning  oxirgi  kunidan 

kechikmay,  maxsus  komissiyaning  xulosasi  inobatga  olingan 

holda,  ariza  tegishli  nafaqa  yoki  moddiy  yordamni  tayinlash  va 

to‘lash yoki tayinlashni rad etish to‘g‘risidagi masalalarni hal etish 

uchun fuqarolar yig‘ini yoki Komissiya tomonidan ko‘rib chiqiladi. 

Oila  a’zosiga  to‘g‘ri  keladigan  o‘rtacha  oylik  jami  daromad, 

bolali  oilalarga  nafaqa,  bola  parvarishi  bo‘yicha  nafaqa  yoki 

moddiy yordam olish uchun murojaat qilingan oydan oldingi oxirgi 

uch  oy  uchun  hisoblab  chiqilgan  oilaning  mehnatga  layoqatli  har 

bir  a’zosining  o‘rtacha  oylik  daromadi  summasini  oila  tarkibiga 

kiritiladigan oila a’zolari soniga bo‘lingan holda aniqlanadi.  

Agar oilaning mehnatga layoqatli har bir a’zosining o‘rtacha 

oylik  daromadlari  to‘g‘risida  taqdim  etilgan  ma’lumotlarda 

daromad  summasi  ko‘rsatilmagan  bo‘lsa  yoki  eng  kam  oylik  ish 

haqining 2,5 baravaridan kam summa ko‘rsatilgan bo‘lsa, u holda 

oilaning  o‘rtacha  oylik  jami  daromadini  hisoblash  uchun 

daromadni normativdan past ko‘rsatgan yoki daromadi mavjudligi 

to‘g‘risidagi  ma’lumotlarni  taqdim  etmagan  oila  a’zolarining  har 

biriga  nafaqa  yoki  moddiy  yordamga  murojaat  qilingan  oyda 

belgilangan  eng  kam  oylik  ish  haqining  2,5  baravariga  teng 

bo‘lgan  normativ  daromad  miqdori  qabul  qilinadi.  Ushbu  qoida 

bola  ikki  yoshga  to‘lgunga  qadar  uning  parvarishi  bilan  band 

bo‘lgan  onalarga  (ularning  o‘rnini  bosuvchi  shaxslarga),  ta’lim 

muassasalarida  o‘qiyotganlarga  (mehnat  shartnomasiga  muvofiq 

ishlarni amalga oshirish hollari bundan mustasno), ishlamaydigan 

pensionerlarga,  amalda  shaxsiy  yordamchi  (dehqon)  xo‘jaligini 

yuritish bilan band bo‘lgan oila a’zosiga, tuman (shahar) bandlikka 

ko‘maklashish  markazlarida  ishsiz  sifatida  ro‘yxatga  olingan 

fuqarolarga nisbatan tatbiq etilmaydi. 

Bolali  oilalarga  nafaqa,  bola  parvarishi  bo‘yicha  nafaqa  va 

moddiy  yordam  fuqarolar  yig‘ini  yoki  Komissiyaning  qarori 

bayonnomasi  asosida  to‘lanadi.  Tegishli  nafaqalar  va  moddiy 

---

564 

yordamni  to‘lash  Xalq  bankining  bo‘linmalarida  (filiallarida) 

fuqarolarning  o‘zini  o‘zi  boshqarish  organlarining  maxsus  bank 

hisob raqamlariga o‘tkaziladigan O‘zbekiston Respublikasi Davlat 

byudjeti  xarajatlarining  tegishli  iqtisodiy  tasnifi  bo‘yicha  aks 

ettirilgan  holda  mahalliy  byudjet  mablag‘lari  hisobiga  amalga 

oshiriladi.