Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

O‘zbekiston  Respublikasining  respublika  byudjetidan 

quyidagi xarajatlar amalga oshiriladi

76

: 

1)  ijtimoiy  soha  va  aholini  ijtimoiy  qo‘llab-quvvatlash 

xarajatlari, shu jumladan:  

•  maktabgacha ta’lim, umumiy o‘rta ta’lim, o‘rta maxsus, kasb-

hunar ta’limi, oliy ta’lim, oliy o‘quv yurtidan keyingi ta’lim, maktabdan 

tashqari  ta’lim,  kadrlarning  malakasini  oshirish  va  ularni  qayta 

tayyorlash  muassasalari,  bolalar  uylari,  ta’lim  muassasalarini 

axborot-uslubiy  jihatdan  ta’minlash  muassasalari,  vazirliklar  va 

idoralar  tasarrufidagi  ta’lim  muassasalari,  boshqa  yordamchi 

muassasalarni  saqlab  turish,  shuningdek‚  qonun  hujjatlarida 

O‘zbekiston 

Respublikasining 

respublika 

byudjetidan 

moliyalashtirilishi  nazarda  tutilgan  ta’lim  tizimi  tadbirlarining 

xarajatlari;  

•  respublika shoshilinch tibbiy yordam markazi, OITSga qarshi 

kurashish  respublika  markazi,  Davlat  sanitariya-epidemiologiya 

nazorati,  karantin  va  o‘ta  xavfli  infeksiyalar  profilaktikasi,  ilmiy-

tadqiqot  institutlari  va  oliy  o‘quv  yurtlarining  klinikalari,  qon  quyish 

xizmati va sud-tibbiyot ekspertizasi respublika muassasalari, respu-

blika  vazirliklari  va  idoralari  tasarrufidagi  boshqa  davolash-

profilaktika  muassasalari  hamda  yordamchi  tashkilotlarni  saqlab 

turish, shuningdek‚ qonun hujjatlarida O‘zbekiston Respublikasining 

respublika  byudjetidan  moliyalashtirilishi  nazarda  tutilgan  xizmatlar 

haqini to‘lash xarajatlari; 

                                                 

76

 “O‘zbekiston Respublikasining Davlat byudjeti kodeksi”

 

70 modda: T.: “Adolat”, 2014 y. -  9-b.

 

 

---

412 

boshqaruv  xarajatlari deb nomlangan  alohida  xarajatlar qilinishini 

taqozo  etadi.  Boshqaruv  (davlat  hokimiyati  organlari,  sud  va 

prokuratura 

organlari, 

fuqarolarning 

o‘zini-o‘zi 

boshqaruv 

organlari)  xarajatlari  davlat  organlari  faoliyatining  moliyaviy 

asosini tashkil etib, jamiyat hayotining barcha sohalariga rahbarlik 

qilishga imkon yaratadi. 

Boshqa  mamlakatlarga  subsidiyalar  va  kreditlar  berish 

rivojlangan 

mamlakatlarning 

byudjetlari 

hisobidan 

amalga 

oshiriladi.  Bunday  yordam  faqat  iqtisodiy  omillar  bilan  emas,  balki 

siyosiy 

jihatlari 

bilan 

xarakterlanadi. 

Imtiyozli 

shartlarda 

kreditlashtirish va qaytarilmaydigan tarzda  yordam  ko‘rsatish uning 

ko‘rinishlaridandir.

  

Davlat  byudjetining  barcha  xarajatlari  yuqoridagi  beshta 

guruhdan qaysi biriga kirishidan qat’iy nazar, ular o‘zlarining ma’lum 

aniq  maqsadlarga  mo‘ljallanganligi  bo‘yicha  ham  bir  necha 

qismlarga bo‘linadi. Bu qismlar davlat byudjeti xarajatlarining aniq 

turlaridan 

tarkib 

topadi. 

Kapital 

qo‘yilmalar, 

dotatsiyalar, 

subventsiyalar,  subsidiyalar,  davlat  byudjeti  ssudalari,  ish  haqi, 

ovqatlanish  xarajatlari,  kapital  va  joriy  remont,  kanselyariya  va 

xo‘jalik  xarajatlarini  davlat  byudjeti  xarajatlarining  konkret  turlari 

sifatida  ko‘rsatish  mumkin.  Davlat  byudjeti  xarajatlarining  ma’lum 

aniq  maqsadlarga  mo‘ljallanganligi  bo‘yicha  turkumlanishi  davlat 

byudjeti  mablag‘laridan  oqilona  foydalanishga  sharoit  yaratadi, 

ulardan  foydalanish  ustidan  samarali  va  ta’sirchan  moliyaviy 

nazoratni amalga oshirishning zaruriy asosi hisoblanadi. 

Davlat  byudjeti  xarajatlarini  iqtisodiy  nuqtayi  nazardan 

turkumlarga  ajratilishi  bilan  bir  qatorda  tashkiliy  jihatdan  ham 

guruhlarga  ajratish  mumkin.  Buning  asosida  davlat  byudjeti 

xarajatlarini 

yuqori 

tashkilotlar 

(vazirliklar, 

uyushmalar, 

assotsiatsiyalar, birlashmalar, konsernlar,  kompaniyalar  va  h.k.)  va 

hududiy  belgilari  yotishi  mumkin.  Davlat  byudjeti  xarajatlarining 

yuqori 

tashkilotlar 

bo‘yicha 

guruhlanishi 

davlat 

byudjeti 

mablag‘larini aniq oluvchilarni ko‘rsatadi va ular tarmoq ichida pul 

fondlarini  shakllantirishda  mas’ul  bo‘lib,  ajratilgan  davlat  byudjeti 

mablag‘laridan o‘z vaqtida, samarali va qonuniy foydalanish ustidan 

javobgardirlar. 

Davlat  byudjeti  xarajatlarining  hududiy  belgiga  muvofiq 

bo‘linishi  ularning  markazlashuvini  turli  darajalarini  o‘zida  aks 

ettiradi. Shu munosabat bilan, davlat boshqaruvi darajasi va yuridik 

405