Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan



Download 5,3 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/444
Sana22.12.2021
Hajmi5,3 Mb.
#122845
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   444
Bog'liq
Moliya 2020 (darslik)

J + S = I + Dx, 

 

Bu yerda: J – jamg‘armalar; 



179 

olingan  boshqa  axborotlardan  iborat  bo‘lgan  xo‘jalik  yurituvchi 

subyekt  rahbariga,  mulkdoriga, qatnashchilari  (aksiyadorlari)ning 

umumiy yig‘ilishiga yo‘llangan hujjatdir.  

Auditorlik hisoboti asosida auditorlik xulosasi tuziladi. 

Auditorlik 

xulosasi 

moliyaviy hisobotning 

to‘g‘riligi 

va 


buxgalteriya hisobini 

yuritish 

tartibining qonun hujjatlarida 

belgilangan 

talablariga 

muvofiqligi 

to‘g‘risida 

auditorlik 

tashkilotining  yozma  shaklda  ifodalangan,  xo‘jalik  yurituvchi 

subyektning  moliyaviy hisobotidan  foydalanuvchilar  uchun  ochiq 

bo‘lgan hujjatdir. 

Auditorlik  tashkiloti  auditorlik  tekshiruvi  natijalariga  ko‘ra 

quyidagilarga baho berishi lozim:  

• 

auditorlik faoliyati to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga muvofiq fikr 



bildirish uchun yetarli va lozim darajadagi dalillar olinganligiga; 

• 

alohida-alohida 



yoki 

umumiy 


birgalikda 

olinganda 

tuzatilmagan  buzib  ko‘rsatishlar  auditorlik  faoliyati  to‘g‘risidagi 

qonun hujjatlariga muvofiq muhim hisoblanishiga; 

• 

qabul qilingan hisob siyosatining asoslanganligiga va uning 



buxgalteriya  hisobi  to‘g‘risidagi  qonun  hujjatlari  talablariga 

muvofiqligiga; 

• 

moliyaviy  hisobotda  aks  ettirilgan  axborotning  ishonchli, 



qiyoslanuvchanli, tushunarli va o‘rinli ekanligiga; 

• 

moliyaviy  hisobotning  buxgalteriya  hisobi  va  moliyaviy 



hisobotni  tuzishga  doir  normativ-huquqiy  hujjatlar  talablariga 

muvofiqligiga. 

 Auditorlik  xulosasida  auditorlik  tashkilotining ijobiy  yoki 

modifikatsiyalangan fikri ifodalanishi mumkin. 

 Xo‘jalik  yurituvchi  subyektning  moliyaviy  hisoboti  barcha 

muhimlilik  munosabatlarida  uning  moliyaviy  ahvolini,  moliyaviy 

natijalarini haqqoniy aks ettirsa va buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi 

qonun hujjatlariga muvofiq kelgan hollarda ijobiy fikr bildiriladi. 

 Modifikatsiyalangan fikr quyidagi holatlarda bildiriladi

• 

olingan 



auditorlik 

dalillari 

asosida 

umumiy 


holda 

ko‘rilayotgan  moliyaviy  hisobot  muhim  buzib  ko‘rsatishlarga  ega 

bo‘lsa; 

• 

umumiy holda ko‘rilayotgan moliyaviy hisobot muhim buzib 



ko‘rsatishlarga  ega  emasligini  aniqlash  uchun  yyetarli darajadagi 

tegishli auditorlik dalillarini olish imkoniyati bo‘lmasa.  

  



180 

Modifikatsiyalangan fikr bir nechta turga bo‘linadi. 

 Xo‘jalik 

yurituvchi 

subyektning 

moliyaviy 

hisobotida 

ahamiyatli  buzib  ko‘rsatishlar  mavjud  bo‘lsa  va  ularning  xo‘jalik 

yurituvchi  subyekt  tomonidan  bartaraf  etilmasligi,  moliyaviy 

hisobotdan 

foydalanuvchilarni 

chalg‘itishi 

mumkin 

bo‘lgan 


hollarda salbiy fikr bildirilgan auditorlik xulosasi tuziladi. 

Shuningdek, quyidagi holatlarda ham salbiy fikr bildiriladi: 

• 

xo‘jalik  yurituvchi  subyekt  tomonidan  amalga  oshirilgan 



moliya-xo‘jalik  operatsiyalari  moliyaviy  hisobotda  haqqoniy  aks 

ettirilgan,  lekin  ular  qonun  hujjatlari  talablariga  muvofiq 

kelmaganda; 

• 

xo‘jalik  yurituvchi  subyekt  rahbariyati  aniqlangan  buzib 



ko‘rsatishlarni  bartaraf  etish  maqsadida  moliyaviy  hisobotga 

tuzatishlar kiritishga rozi bo‘lmaganda.  

Izohlar  bilan  fikr bildirilgan  auditorlik  xulosasi  quyidagi 

hollarda tuziladi: 

•  agar  auditorlik  tashkiloti  yyetarli darajadagi  auditorlik  dalil-

larini olib, alohida-alohida  yoki umumiy holda ko‘rib chiqilayotgan 

buzib  ko‘rsatishlarning  ta’siri  muhim  hisoblanib,  biroq  moliyaviy 

hisobotning  ko‘pchilik  muhim  elementlariga  ta’sir  qilmaydi  degan 

xulosaga kelganda; 

•  agar  auditorlik  tashkiloti  o‘z  fikrini  asoslash  uchun  yyetarli 

darajadagi  auditorlik  dalillarini  olish  imkoniyatiga  ega  bo‘lma-

ganda,  biroq  u  aniqlanmagan  buzib  ko‘rsatishlarning  ta’siri 

moliyaviy  hisobot  uchun  muhim  bo‘lishi  mumkin,  lekin  moliyaviy 

hisobotning  ko‘pchilik  muhim  elementlariga  ta’sir  qilmaydi  degan 

xulosaga kelganda. 

Auditorlik  tashkiloti  fikr  bildirishi  uchun  zarur  bo‘lgan  yyetarli 

darajadagi  auditorlik  dalillarini  olish  imkoniyati  bo‘lmagan 

taqdirda,  fikr  bildirishni  rad  etishi  mumkin.  Bu  holda  fikr  bildirish 

rad etilgan auditorlik xulosasi tuziladi 

Auditorlik  faoliyati  (auditorlik  tashkilotlarining  professional 

xizmatlaridan  tashqari)  yangi  qonunchilik  bo‘yicha  auditorlik 

teshiruvini  o‘tkazish  uchun  faqat  maxsus  ruxsatnoma  (litsenziya) 

mavjud bo‘lgan taqdirdagina amalga oshirilishi mumkin. Auditorlik 

faoliyatini 

litsenziyalash 

auditorlik 

tashkilotlariga 

auditorlik 

faoliyatini  amalga  oshirish  uchun  litsenziyalar  berish  tartibi 

to‘g‘risidagi Nizomga muvofiq ravishda olib boriladi. 

189 

(bevosita)  soliqlarga  va  eng  avvalo,  daromad  solig‘iga  ustuvorlik 



bilan  ahamiyat  berdi  va  soliqqa  tortish  progressiv  shakllarining 

himoyachisi  sifatida  maydonga  chiqdi.  Eng  og‘ir  bo‘lgan  egri 

(bilvosita)  soliqlarni  u  “kekirdakdan  oladigan”  progressiv  soliqlar, 

deb atadi. 

Davlat  byudjetining  mohiyatini  tahlil  qilib,  u  byudjetning 

asosiy  masalasi  byudjet  daromadlari  va  xarajatlari  o‘rtasidagi 

nisbat,  ya’ni  byudjetning  qoldig‘i  (profitsiti  yoki  defitsiti) 

masalasidir,  deb  e’tirof  etdi.  Aynan  ana  shu  qoldiq  soliqqa 

tortishning qisqarishi yoki kengayishini aniqlab beradi. 

Biroq  moliyaviy  siyosat  (davlat  xarajatlari  va  proteksionizm) 

ta’siri  ostida  amalga  oshiriladigan  kapital  jamg‘arilishining  oshib 

borishi  bilan  ishchilar  sinfining  ahvoli  og‘irlashib  boradi,  degan 

K.Marksning g‘oyasi hayotda isbotlanmadi. U foyda, foiz, renta va 

ish haqi o‘rtasidagi nisbatning davlat va uning moliyasi yordamida 

o‘zgartilishi imkoniyatini (mumkinligini) inkor etgan edi. U ortiqcha 

ishlab  chiqarishning  davriy  (siklik)  inqirozlari  tahlilida  davlatning 

iqtisodiy  va  shu  jumladan,  moliyaviy  siyosati  yordamida  ularning 

kuchsizlanishi mumkinligiga ishonmadi. 

XIX  asrning  oxiri  va  XX  asrning  boshlari  foydalilikning 


Download 5,3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   444




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish