180
Modifikatsiyalangan fikr bir nechta turga bo‘linadi.
Xo‘jalik
yurituvchi
subyektning
moliyaviy
hisobotida
ahamiyatli buzib ko‘rsatishlar mavjud bo‘lsa va ularning xo‘jalik
yurituvchi subyekt tomonidan bartaraf etilmasligi, moliyaviy
hisobotdan
foydalanuvchilarni
chalg‘itishi
mumkin
bo‘lgan
hollarda salbiy fikr bildirilgan auditorlik xulosasi tuziladi.
Shuningdek, quyidagi holatlarda ham salbiy fikr bildiriladi:
•
xo‘jalik yurituvchi subyekt tomonidan amalga oshirilgan
moliya-xo‘jalik operatsiyalari moliyaviy hisobotda haqqoniy aks
ettirilgan, lekin ular qonun hujjatlari talablariga muvofiq
kelmaganda;
•
xo‘jalik yurituvchi subyekt rahbariyati aniqlangan buzib
ko‘rsatishlarni bartaraf etish maqsadida moliyaviy hisobotga
tuzatishlar kiritishga rozi bo‘lmaganda.
Izohlar bilan fikr bildirilgan auditorlik xulosasi quyidagi
hollarda tuziladi:
• agar auditorlik tashkiloti yyetarli darajadagi auditorlik dalil-
larini olib, alohida-alohida yoki umumiy holda ko‘rib chiqilayotgan
buzib ko‘rsatishlarning ta’siri muhim hisoblanib, biroq moliyaviy
hisobotning ko‘pchilik muhim elementlariga ta’sir qilmaydi degan
xulosaga kelganda;
• agar auditorlik tashkiloti o‘z fikrini asoslash uchun yyetarli
darajadagi auditorlik dalillarini olish imkoniyatiga ega bo‘lma-
ganda, biroq u aniqlanmagan buzib ko‘rsatishlarning ta’siri
moliyaviy hisobot uchun muhim bo‘lishi mumkin, lekin moliyaviy
hisobotning ko‘pchilik muhim elementlariga ta’sir qilmaydi degan
xulosaga kelganda.
Auditorlik tashkiloti fikr bildirishi uchun zarur bo‘lgan yyetarli
darajadagi auditorlik dalillarini olish imkoniyati bo‘lmagan
taqdirda, fikr bildirishni rad etishi mumkin. Bu holda fikr bildirish
rad etilgan auditorlik xulosasi tuziladi
Auditorlik faoliyati (auditorlik tashkilotlarining professional
xizmatlaridan tashqari) yangi qonunchilik bo‘yicha auditorlik
teshiruvini o‘tkazish uchun faqat maxsus ruxsatnoma (litsenziya)
mavjud bo‘lgan taqdirdagina amalga oshirilishi mumkin. Auditorlik
faoliyatini
litsenziyalash
auditorlik
tashkilotlariga
auditorlik
faoliyatini amalga oshirish uchun litsenziyalar berish tartibi
to‘g‘risidagi Nizomga muvofiq ravishda olib boriladi.
189
(bevosita) soliqlarga va eng avvalo, daromad solig‘iga ustuvorlik
bilan ahamiyat berdi va soliqqa tortish progressiv shakllarining
himoyachisi sifatida maydonga chiqdi. Eng og‘ir bo‘lgan egri
(bilvosita) soliqlarni u “kekirdakdan oladigan” progressiv soliqlar,
deb atadi.
Davlat byudjetining mohiyatini tahlil qilib, u byudjetning
asosiy masalasi byudjet daromadlari va xarajatlari o‘rtasidagi
nisbat, ya’ni byudjetning qoldig‘i (profitsiti yoki defitsiti)
masalasidir, deb e’tirof etdi. Aynan ana shu qoldiq soliqqa
tortishning qisqarishi yoki kengayishini aniqlab beradi.
Biroq moliyaviy siyosat (davlat xarajatlari va proteksionizm)
ta’siri ostida amalga oshiriladigan kapital jamg‘arilishining oshib
borishi bilan ishchilar sinfining ahvoli og‘irlashib boradi, degan
K.Marksning g‘oyasi hayotda isbotlanmadi. U foyda, foiz, renta va
ish haqi o‘rtasidagi nisbatning davlat va uning moliyasi yordamida
o‘zgartilishi imkoniyatini (mumkinligini) inkor etgan edi. U ortiqcha
ishlab chiqarishning davriy (siklik) inqirozlari tahlilida davlatning
iqtisodiy va shu jumladan, moliyaviy siyosati yordamida ularning
kuchsizlanishi mumkinligiga ishonmadi.
XIX asrning oxiri va XX asrning boshlari foydalilikning
Do'stlaringiz bilan baham: