Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

Bahs-munozara yoki nazorat uchun savollar 

 

•  Davlat  byudjeti  xarajatlarining  mazmuni  nimada  va  ular 

o‘zida qanday munosabatlarni ifodalaydi? 

•  Davlat byudjeti xarajatlari qanday xarakterli belgilarga ega? 

•  Davlat byudjeti xarajatlari aniq turlarining xilma-xilligi qanday 

omillar bilan izohlanadi? 

•  Davlat  byudjeti  xarajatlari  qanday  belgilarga  ko‘ra 

tasniflanadi? 

•  O‘zining  iqtisodiy  mazmuniga  ko‘ra  davlat  byudjeti  xarajatlari 

qanday xarajatlarga bo‘linadi? 

---

464 

iqtisodiy  siyosatning  umumiy  yo‘nalishlari  muammolari  bo‘yicha 

chiqishidan 

(ma’ruzasidan) 

boshlanadi. 

Masalan, 

AQShda 

Prezident  Amerika  xalqiga  Byudjetnoma  bilan  murojaat  qilib,  unda 

moliya-pul siyosatining asosiy vazifalari haqida axborot beriladi

.  

Davlat  byudjeti  loyihasini  tuzish  (yaratish,  ishlab  chiqish)da 

quyidagi maqsadlar kun tartibiga qo‘yiladi: 

•  iqtisodiyotning  samaradorligini  oshirishda  byudjetning  faol 

ta’sirchanligini ta’minlash; 

•  moliyaviy  va  boshqa  resurslarning  hukumat  iqtisodiy  va 

ijtimoiy dastur-bashoratlari bilan muvofiqligiga erishish; 

•  mablag‘larni sarflashda zaruriy proporsiyalar va ustuvorliklar 

o‘rnatish; 

•  davlat  byudjeti  defitsitini  qoplash  uchun  manbalarni  qidirib 

topish. 

O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi har yili 15 aprelga 

qadar kelgusi davr uchun davlat byudjeti so‘rovini tuzish tartibini: 

O‘zbekiston  Respublikasining  respublika  byudjeti  loyihasini 

tayyorlash 

uchun 

— 

davlat 

byudjeti 

mablag‘larini 

taqsimlovchilarga; 

Qoraqalpog‘iston  Respublikasi  byudjeti,  viloyatlar  va 

Toshkent shahar mahalliy byudjetlari loyihalarini tayyorlash uchun 

—  Qoraqalpog‘iston  Respublikasi  Vazirlar  Kengashiga,  viloyatlar 

va Toshkent shahar hokimlariga; 

O‘zbekiston  Respublikasi  Moliya  vazirligi  O‘zbekiston 

Respublikasi  Davlat  soliq  qo‘mitasi,  O‘zbekiston  Respublikasi 

Davlat  bojxona  qo‘mitasi  va  boshqa  vazirliklar,  davlat  qo‘mitalari 

hamda  idoralardan  Davlat  byudjeti  loyihasining  daromad  qismi 

bo‘yicha takliflar so‘raydi. 

Davlat 

byudjeti 

mablag‘larini 

taqsimlovchilar, 

Qora-

qalpog‘iston  Respublikasi  Vazirlar  Kengashi,  viloyatlar  va 

Toshkent  shahar  hokimlari,  davlat  maqsadli  jamg‘armalarini 

taqsimlovchi organlar kelgusi davr uchun davlat byudjeti so‘rovini 

tuzish  tartibini  olgandan  so‘ng  uch  ish  kuni  ichida  tegishli  davlat 

byudjeti  so‘rovlarini  tuzish  to‘g‘risida  va  ularni  tayyorlash 

muddatlarini belgilash haqida qarorlar qabul qiladi. 

Qoraqalpog‘iston Respublikasi Moliya vazirligi, viloyatlar va 

Toshkent  shahar  hokimliklarining  moliya  boshqarmalari  qarorlar 

qabul  qilinganidan  so‘ng  uch  ish  kuni  ichida  kelgusi  davr  uchun 

davlat byudjeti so‘rovini tuzish tartibini: 

449 

yo‘nalishlari  loyihalari  bo‘yicha  O‘zbekiston  Respublikasi  Vazirlar 

Mahkamasiga xulosa taqdim etadi; 

• Davlat  byudjetining  va  davlat  maqsadli  jamg‘armalari 

byudjetlarining ijrosi to‘g‘risidagi yillik hisobot bo‘yicha tashqi audit 

va baholashni amalga oshiradi hamda ular yuzasidan O‘zbekiston 

Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga xulosa taqdim etadi; 

• vazirliklar,  davlat  qo‘mitalari,  idoralar  hamda  banklarning 

davlat  byudjeti  tizimi  byudjetlari  daromadlari  va  xarajatlari 

moddalarining maqsadli ijrosini boshlang‘ich ma’lumotlar bo‘yicha 

nazorat  qilish  imkonini  beruvchi  axborot  tizimlari  va  resurslariga 

kirish imkoniyatiga ega bo‘ladi; 

• Davlat byudjeti va davlat maqsadli jamg‘armalari byudjetlari 

daromad qismining ijrosi yuzasidan monitoring o‘tkazadi; 

• davlat  byudjeti  tizimi  byudjetlari  mablag‘laridan  maqsadli 

foydalanilishi ustidan nazoratni amalga oshiradi. 

• O‘zbekiston  Respublikasi  Hisob  palatasi  qonun  hujjatlariga 

muvofiq davlat byudjeti sohasida boshqa vakolatlarni ham amalga 

oshirishi mumkin.