Talqinidagi o'rni

1.1.Hikoyanavislikda ramzli obrazlarning ruhiy holat

talqinidagi o'rni

"Modern" istilohi 110 yildan beri o'z ahamiyatiga ega bo'lib kelmoqda.

Darhaqiqat, bugungi kunda modern yo'nalishida ijod qilayotgan adabiyot

ixlosmandlari hsam talaygina. Ularga qarshi fikr bildiruvchilar ham oz emas. Hatto

eng kichik asarlar sarasida turuvchi hikoya janri misolida ham buni ko'rishimiz

mumkin.

”Badiiy asar - insoniyat tarixining qaysi qatlamini tasvirlamasin, uni

birinchi galda inson sifatidagi o'y-fikrlari bilan yoritishi lozim."1

Jumladan,

hikoya - o'quvchini qahramonga ruhan yaqinlashtiradigan janr sanaladi. Hikoya

yaratishda hech qachon hajm ahamiyatli emas. Kichik hajmli hikoyada ham butun

bir davr muammolari va davr ruhi yoritilishi mumkin. Shu boisdan ham hozirgi

adabiy jarayonda barcha janrlar kabi hikoya ham o'z o'rnini topayotgani kunday

ravshan. "Hikoyachilik janrining badiiy takomiliga xos belgilardan biri shundan

iboratki, yozuvchilarimiz yuzaga kelgan ijodiy erkinlik tufayli, noan'anaviy

ko'rinishdagi, yangi tipdagi qahramonlarni, o'ziga xos milliy xarakterlarni adabiyot

maydoniga olib kirdi".2 Hikoya janri haqida so'z ketganda dastavval A.Qahhor

hikoyalari va A.Qahhor siymosi ko'z oldimizda gavdalanadi.

Bugungi kun o'zbek nasrida va ayniqsa, hikoyanavislik borasida bir qator

yozuvchilar qatorida Xurshid Do'stmuhammadning ham o'rni o'zgachadir. U o'z

uslubiga, betakror tiliga ega ekanligini hozirda uning kitobxonlari, muxlislari tan

olishadi, asarlarini sevib o'qishadi. Adabiy tanqidchilikda ham uning asarlari

xususida turli xil ijobiy fikrlar bildirilmoqda, anjumanlarda bahs-munozaralarga

sabab bo'lyapti. Adib asarlarining badiiy xususiyatlari to'g'risida talaygini ijobiy

1

Белинский В.Г. Адабий орзулар. – Т.: Адабиёт ва санъат нашриети, 1987. 11-бет

2 G.Sattorova. "90-yillar o'zbek hikoyachiligi milliy xarakter muommosi". – T.: 2002,3-bet.