Talipov bobir alisherovich hududlar iqtisodiy salohiyatini oshirish orqali mahalliy budjetlar daromad bazasini mustahkamlash

                                        

26

 

Karimov  I.A. O‘zbekiston iqtisodiy islohotlarni  chuqurlashtirish yo‘lida.-T.:  «O‘zbekiston», 1995.  208-b 

---

41 

 

3)  Mahalliy  byudjet  daromadlari  va  xarajatlari  o‘rtasidagi  tafovvutni 

qoplashga qaratilgan  byudjet dotatsiyasi. 

4)  Mahalliy  byudjetda  ko‘zda  tutilgan  maqsadli  xarajatlarni  amalga 

oshirishga qaratilgan  subvensiya. 

 Umumdavlat  soliqlaridan  yuridik  shaxslarning  daromad  (foyda)lariga  soliq, 

jismoniy  shaxslarning  daromadlariga  solinadigan  soliq,  qo‘shilgan  qiymat  solig‘i 

va  aktsiz  solig‘i  tartibga  soluvchi  umumdavlat  soliqlari  deb  atalib,  har  yili 

qonuniy  tartibda  belgilanadigan  normativlar  bo‘yicha  tegishli  byudjetlar  o‘rtasida  

taqsimlanadigan  soliqlardir. 

Yangi  tahrirdagi    ―O‘zbekiston  Respublikasining  Byudjet  kodeksi‖ga 

muvofiq  byudjet  munosabatlarida  turli  byudjetlar  o‘rtasida    taqsimlanadigan 

quyidagi  mablag‘lar  qaysi  byudjetlardan  yo‘naltirilayotgan  bo‘lsa,  shu  byudjetlar 

xarajatlari  tarkibiga,  qaysi  byudjetga  borib  tushayotgan  bo‘lsa,  shu  byudjetlar 

daromadlari  tarkibiga  kiritiladi: 

1. Tasdiqlangan miqdorlar doirasida byudjet subvensiyalari  va dotasiyalari. 

2. Byudjet ssudalari  va ularning  qaytarilishi. 

3.  Yuqorida  ta‘kidlangan  qonunga  va  tegishli  yilning  Davlat  byudjetiga 

muvofiq amalga  oshiriladigan  boshqa o‘zaro hisob kitoblar

27

. 

Quyidagi  jadval  ma‘lumotlaridan  ko‘rishimiz  mumkinki,  Respublikamiz 

Mahalliy  byudjetlarining  aksariyati  o‘zini  o‘zu  qoplash  imkoniyati  mavjud  emas. 

Xususan,  Toshkent  shahri,  Farg‘ona,  Buxoro,  Qashqadaryo,  Toshkent  ,  Navoiy 

viloyatlari  biriktirilgan  daromadlar  va  umumdavlat  soliqlaridan  me‘yoriy 

ajratmalar  hisobiga  o‘zini  o‘zi  100%  daromad  bilan  ta‘minlaydilar.  Lekin, 

Qoraqalpog‘iston  Respublikasi,  Andijon,  Namangan,  Samarqand,  Surxondaryo 

viloyatlari  mahalliy  byudjet  xarajatlarini  biriktirilgan  daromadlar  va  tartibga 

soluvchi  daromadlar  hisobiga  qoplash  imkoniyatlariga  ega  emaslar.  Ushbu  holat 

hududlar  iqtisodiyotining  rivojlaganlik  darajasi,  demografik  omillar  bilan 

bevosita bog‘liqdir.