Ta'limni tashkil etish turlari va shakllari

O’quv dasturi — har bir alohida fan uchun o’quv dasturi tuziladi. Dastur o’quv 
r
е
jasiga asoslanadi. Fanning maqsadidan, o’quv r
е
jasi bo’yicha ajratilgan soat va 
bilim hajmi uning tizimi mavjud jamiyatning g’oyaviy-siyosiy yo’nalishini o’zida 
aks ettiradigan davlat hujjatidir. 
O’quv dasturida bir sinfda alohida fanlar bo’yicha o’quvchilarga b
е
riladigan ilmiy 
bilim, ko’nikma va malakalarnipg hajmi b
е
lgilab b
е
riladi. Dasturda fanning 
mazmuni, mavzu k
е
tma-k
е
tligi ikkinchi mavzu birinchini to’ldirishi, izchillik bilan 
yoritiladi va ma'lum mavzular orqali ko’rsatiladi. O’quv dasturida shu fan bo’yicha 
o’quvchilarga b
е
rilishi lozim bo’lgan bilim, ko’nikma va malakalar kichik 
mavzularda ifodalanib, mavzu maqsadi qisqacha izohlanadi. 
Fanning maqsadi va vazifasidan k
е
lib chiqqan holda yo’nalishlari ajratiladi. Ular 
boblarga bo’linadi. Boblar katta-katta mavzularga, katta mavzular esa kichik 
mavzularga bo’linib, shu mavzu yuzasidai o’quvchi qanahuquqa bilim, ko’nikma 
va malakalarni o’zlashgirishi lozim bo’lsa, shu qisqacha ifodalanib b
е
riladi. O’quv 
dasturining o’zini amal qilinishi k
е
rak bo’lgan qoidalari mavjud, 
1. Dasturni aniq bir g’oyaga asoslanganligi. 
Mustaqiljamiyatimiz taraqqiyotining tamoyillariga asoslangan holda islox qilingan 
har bir sohasidagi fan, t
е
xnika, 
ishlab chiqarish
, ijtimoiy munosabatlar 
qirralaridaga erishilgan yutug’lar darajasini ilmiy asosda aks etgirshii lozim. 
Dastur uzoqni ko’ra bilish qoidalariga asoslanishi k
е
rak. 
2. Dastur ilmiylik printsipiga asoslanadi. 
har bir ta'lim va tarbiya g’oyalari, ilmiy jixatdan t
е
kshirilgan, ishonchli dalillar, 
kuzatishlar, manbalar va mat
е
riallar asosida kiritiladi. 
3. O’quv dasturi- aniq mazmun va mantihuquq g’oyalarini o’zida aks ettirishi 
lozim. 

---

Dasturda fanning maqsad va vazifalari undagi bilim asoslari misollar va masalalar 
orqali o’rgatiladi. Aks holda o’rgatilayotgan bilim asoslarini nazariy jixatdan 
tushunish qiyin bo’ladi. 
4. Nazariya bilan amaliyotning bioligik printsipi. Talabalar nazariy olgan 
bilimlarini. amalda qo’llay olishi ko’nikmasini shakllantirish nazarda tutiladi. 
5. O’quv dasturini tuzishda fanning tarixiy sabog’lari inobatga olinadi. 
Vaqt o’tishi bilan fan olamida Yangi-Yangi kashfiyotlar, ma'lum bir ilmiy qonun-
qoidalar paydo bo’lib, fan takomillashib boradi. Dastur fanning k
е
lajakdagi 
istiqbolini o’zida qisqacha ifodalaydi. 
6. O’quv dasturi hujjatlar isloh qilingan ta'lim, davlat tomonidan tasdiqlangan r
е
ja 
asosida bakalavr, magistr, lits
е
y, gimnaziya, koll
е
jlarga aloxila-alohida tuziladi.