Materik yonbag’ri – Okean tubining qirg’oqqa yaqin qismi; shelf bilan okean tagi orasida.Materik yer po’sti tuzilishiga ega. Materik yonbag’rining yuqori qismida surilmalar, yuvilishlar bo’ladi, quyi qismida esa jinslar to’planadi.
Materiklar – xamma tomonidan yoki deyarli xamma tomondan okean va dengiz suvlari bilan o’ralgan eng katta quriqlik. Materiklar yer po’stining tuzilishiga va qalinligiga ko’ra okean osti yer po’stidan farq qiladi. Materik Yer po’stida qalin -40-50 km va unda granit qatlami bo’ladi. Yer yuzida 6 ta materik bor. Yevrosiyo, Afrika, Shimoliy Amerika, Janubiy Amerika, Antraktida, Avstraliya.
Materik orollar – Bir zamonlar materikning tarkibiy qismi bo’lib, keyinchalik quruqlikning cho’kishi, tektonik yoriqlar natijasida ulardan uzilib qolgan quriqliklar. Bunday orollar geologik va tektonik tuzilishiga ko’ra materiklarga o’xshagan bo’ladi. Materik orollarning ba’zi birlari juda katta. Masalan: Grenlandiya, Yangi Gvineya, Yangi Zellandiya, Madakaskar va boshqalardan iborat.
Do'stlaringiz bilan baham: |