Таълим вазирлиги

Х =


n
i
i
i
x
p
1
 
 
Бунда, Х – ўртача кутилаётган миқдор;
х
i
– i–натижанинг абсолют миқдори; 
р
i
– i– натижанинг содир бўлиш эҳтимоли;
n – натижа воситалари сони.
2. Кўрсаткичнинг вариацияси (четланиши) ҳисоб-китоб қилинади. Бу 
кўрсаткич инвестиция лойиҳасини амалга оширишнинг барча мумкин бўлган 
вариантларни кутилган қиймат атрофида тарқалганлигини (дисперсиясини) 
аниқлайди. Вариация қанчалик катта бўлса, кутилган қийматга нисбатан 
дисперсия шунчалик катта бўлди, шунга мос равишда лойиҳа риски ҳам 
катта бўлади. 





n
i
n
x
x
1
2
2
/
)
(

 
 
 
бунда, 
2

– дисперсия. 
3. Ўртача квадратик четланиш ҳисобланади.





n
i
n
x
x
1
2
/
(
)

 
 
 
бунда, 

– ўртача квадратик четлашиш.
Ўртача 
квадратик 
четланиш 
инвестиция 
лойиҳасини 
амалга 
оширишнинг барча мумкин бўлган вариантлари ўртача қийматдан қанчага 
четлашганини кўрсатиб беради. Бу кўрсаткич рискнинг абсолют катталигини 
ифодалаб баради, қанчалик ўртача квадратик четланиш юқори бўлса, риск 
шунчалик катта бўлади. Буни қуйидаги масалада кўриб чиқамиз.

---

317 
3-масала. Қуйидаги жадвалда иккита инвестиция лойиҳасини амалга 
оширишнинг мумкин бўлган вариантларини асосий омиллари берилган. 
Жадвал маълумотларга асосланиб лойиҳаларни ўртача квадратик 
четланишни ҳисобланг ҳамда рисклилик даражасини таққосланг.