Таълим вазирлиги тошкент кимё-технология институти й.Қ. ҚОдиров, Д. А. Равшанов, А. РЎзибоев

Бешвалли янчиш машинаси ВС-5 (3.19-расм)ни асосий ишчи органи бўлиб 5та вал (I, II, III, IV,V) хизмат қилади. Барча валлар бир хил диаметр 400мм ва узунликка 1250мм эга. Тўртинчи ва бешинчи валлар юзаси ариқчали (рифли) бўлиб, бу ариқчалар чуқурлиги 1,5мм ва қадами 3мм. га тенг.
Электродвигатель (1) ва редуктор(2)лар алоҳида-алоҳида рамаларга ўрнатилган бўлиб, улар бир-бири билан муфта ёрдамида боғланган. Электродвигатель ёрдамида биринчи вал 150 айл./мин тезликда айланади ва бу айланиш тасмали узатма (3) ёрдамида учинчи ва бешинчи валларга берилади. Таъминловчи вал айланиши тасмали узатма ёрдамида бешинчи вал орқали амалга оширилади. Иккинчи ва тўртинчи валлар фрикцион айланиш ҳисобидан 147 айл/мин тезликда ҳаракатга келади.

3.19-расм. Бешвалли янчиш машинаси ВС-5

Янчиш учун келаётган чақилма ускунанинг таъминлаш бункерига тушади. Бункердан таъминловчи вал ёрдамида материал шит(7)га, у ердан тўртинчи ва бешинчи валлар оралиғига тушади, сўнг оралиқдан чиқаётган материал шит(8)га тушади. У ердан учинчи ва тўртинчи валлар оралиғига йўналади ва шу каби қолган шитларда (9, 10) ҳам жараён такрорланади.
Юқоридаги иккита валларни юзасидаги рифлилар материални валлар орасига тортиб олишни осонлаштиради. Валлар бир бирига таяниб туради ва бу билан янчилаётган материалга юқоридаги валлар оғирлигига тенг бўлган босим билан таъсир қилинади. Биринчи вал фақат айланма ҳаракат қилади, юқоридаги тўртта вал эса вертикал йўналишда ҳам эркин силжиши мумкин.
Шунинг учун валлар орасидаги оралиқ ўзгарувчан бўлиб, бу таъминлаш бункеридан келаётган материал миқдорига боғлиқ бўлади. Агар бегона предмет тушиб қолса валлар кўтарилиб, уни ўтказиб юборади. Бундай мослама валларни бузилишини олдини олади. Валлар юзаси иш вақтида махсус пичоқлар билан тозаланиб туради.


Назорат саволлари

1. 
   Уруғларни чақиш ва мағиздан қобиқни ажратишнинг зарурлиги.
   
2. 
   Мағиз пўчоқдорлигини олинадиган мой сифат кўрсаткичларига таъсири.
   
3. 
   Уруғларни чақиш усуллари ва уларни уруғнинг физик-кимёвий ва биокимёвий хоссаларига боғлиқлиги.
   
4. 
   Уруғларнинг эластиклик ва пластиклик хусусиятлари, уларга таъсир этувчи омиллар.
   
5. 
   Кунгабоқар ва шу каби қобиғи мўрт ва ёрилувчан уруғларни чақиш.
   
6. 
   МНР русумли даррали чақиш машинасининг тузилиши ва ишлаши.
   
7. 
   А1-МРЦ русумли ускунанинг тузилиши ва ишлаши.
   
8. 
   Пахта чигитининг физик-кимёвий ва физик-механик хусусиятлари, чигитни чақиш усуллари.
   
9. 
   Дискли чақиш машинасининг тузилиши ва ишлаши.
   
10. 
    Чақилма ва унинг таркибий қисмларини айтиб беринг.
    
11. 
    Мойли чанг, унинг ҳосил бўлиш сабаблари ва салбий оқибатлари.
    
12. 
    Кунгабоқар чақилмасини сепарациялаш ва унда қўлланиладиган
    

ускуналар.

13. 
    Қўш рамали элакнинг тузилиши ва ишлаши.
    
14. 
    Биттер сепараторининг тузилиши ва ишлаши.
    
15. 
    Ўрта толали пахта чигитини чақиш ва сепарациялаш.
    
16. 
    Комбинацияланган чақиш-сепарациялаш агрегатининг тузилиши ва
    

ишлаши.

17. 
    Мойли уруғлар мағзини янчишнинг зарурлиги.
    
18. 
    Янчилманинг сифатига таъсир этувчи омиллар.
    
19. 
    Беш валли янчиш машинаси – ВС-5 нинг тузилиши ва ишлаши.