Таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

7.3. Нархнинг корхона имкониятлари ва вазият билан 
боғлиқлиги
Нарх сезувчанлигига кучли таъсир кўрсатувчи кейинги омил 
товарлар ва уларнинг тавсифномаларини таққослаш имконияти 
ҳисобланади. Одатда, харидорлар бошқа товар билан таққослаш 
имкони бўлган ҳолларда нарх даражасига эътибор қарата 
бошлайдилар. Масалан, PCHome (www.pchome.ru) интернет-дўкони 
товарлар сотиш бўйича хизмат кўрсатишда ташқари истеъмолчиларга 
бу товарлар тавсифномасини таққослаш имконини ҳам беради. 7.1-
расмда таққослаш учун бир нечта компьютер монитори моделлари 
танлаб олингандан кейинги кўринишдаги сайт саҳифаси акс 
эттирилган. 

---

166 
7.1-расм. Мониторлар кўрсаткичлари таққосланган ҳолда 
PCHome сайтининг саҳифаси 
 
Нарх-сифат нисбатининг таъсири
Истеъмолчилар ўзлари учун янги бўлган компания билан илк 
бор учрашганда уларга сотилаѐтгн маҳсулот ѐки кўрсатилаѐтган 
хизматлар ҳақида мулоҳаза юритишга имкон берувчи сигналлардан 
фойдаланади. Ҳақиқий дунѐда бундай мулоҳазалар виртуал дунѐга 
нисбатан анча осон кечади. 
Ташқи фойдаланувчига Интернетда ўз тармоқ ҳамкорининг 
молиявий 
ва 
бозор 
барқарорлиги 
ҳақида 
фақат 
сайтдаги 
маълумотларга асосланган ҳолда мулоҳаза юритиш қийин. Сифат 
даражасини аниқлашда вужудга келувчи қийинчиликлар натижасида 
истеъмолчиларнинг нарх сезувчанлиги пасаяди ҳамда нарх рақобати 
сусаяди — арзон нарх кўплаб потенциал мижозларни бу нархнинг 
ортида паст сифат ѐтибди. 
Бундай вазиятда Интернет орқали арзон нархда маҳсулот 
таклиф қилувчи корхоналар жаҳондаги корхоналарга нисбатан 
кўпроқ ишончга эҳтиѐж сезади. Бундай вазиятдан чиқиб кетишнинг 
йўли ѐки ўз Интернет-брендини ривожлантириш, ѐки машҳур ва 

---

167 
ишончли ҳамкорлар брендларидан биргаликда фойдаланиш бўлиши 
мумкин. Интернетда брендлар яратиш ва ривожлантириш масалалари 
ҳақида кейинги мавзуларда батафсил тўхталиб ўтамиз.