Ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Pul bazasi, pul multiplikatori va pul massasiga ta’sir etuvchi omillar

Omil	Pul bazasiga, BASE ta’sir	Pul multiplikatoriga ta’siri	Pul massasiga ta’siri
Zahira normasining oshishi, res depozitlash koeffitsientining oshishi Zahira talabining oshishi Ochiq bozordagi xaridlar “Diskont oyna” orqali qarzdorlikning oshishi Qayta moliyalashtirish stavkasining oshishi	O’zgarishsiz O’zgarishsiz O’zgarishsiz Ko’payadi Ko’payadi Kamayadi	Kamayadi Kamayadi Kamayadi O’zgarishsiz O’zgarishsiz O’zgarishsiz	Kamayadi Kamayadi Kamayadi Ko’payadi Ko’payadi Kamayadi

Bugungi kunda rivojlanayotgan mamlakatlar va iqtisodiyoti oʻtish davrida boʻlgan davlatlarning markaziy bank toʻgʻrisidagi qonunlarida markaziy bankning bosh maqsadi – “milliy valutaning ichki va tashqi barqarorligi”: past inflyatsiya va barqaror valuta kursini ta’minlash hisoblanadi. Biz yuqorida asosiy e’tiborni pul taklifi va uni belgilovchi omillar, shuningdek ularni shakllantirishda markaziy bankni rolini oʻrganishga qaratdik.

Pul-kredit nazariyaning eng muhim masalasi – pulga boʻlgan talab hajmini foiz stavkalarning oʻzgarishiga qanchalik bogʻliqligidir. Pulga boʻlgan talabni shakllantirishda foiz stavkalarining roliga e’tibor qaratish zarur.
Pulning miqdor nazariyasi klassik maktab iqtisodchilari tomonidan ishlab chiqilgan va yalpi daromadning nominal hajmini belgilashga qaratilgan. Modomiki, ushbu nazariya doirasida yalpi daromadning muayyan hajmida aholi qoʻlidagi pul miqdori ham oʻrganilar ekan, uni pulga boʻlgan talab nazariyasi deb ham hisoblash mumkin.
Pul-kredit siyosatini garchand Markaziy bank amalga oshirsada, tijorat banklarining moliyaviy barqarorligi, kapitallashuvi darajasining yuqoriligi, resurs bazasining kengligi bu siyosatning muvaffaqiyatini belgilovchi omillardandir.

2.