Таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

6970 “Ҳисобдор шахсларга қарз” – ушбу пассив счѐтнинг 
кредитида ҳисобдор шахслар олдида мажбуриятларни вужудга келиши, 
дебетида эса ушбу мажбуриятларнинг ѐпилиши акс эттирилади. 
Ҳисобдор шахслар олдидаги мажбуриятларни вужудга келиши 
харажатлар счѐтларининг ( 2010,2310,2510,9420 ва бошқалар) дебетида, 
уларни ѐпилиши эса пул маблағлари счѐтларининг ( 5010 ) кредитида 
акс эттирилади. Ушбу счѐтнинг аналитик ҳисоби ҳар бир ҳисобдор шахс 
бўйича олиб борилади. 
6990 “Бошқа мажбуриятлар” – ушбу пассив счѐтнинг кредитида
корхонанинг турли бошқа кредитор бўлган юридик ва жисмоний 
шахслар олдидаги мажбуриятлари, масалан ходимлар иш ҳақидан 
ушланган алиментлар ва бошқа тўловлар, турли хизматлар учун 
ҳисобланган мажбуриятлари, дебетида эса ушбу мажбуриятларнинг 
узилиши акс эттирилади.  
 
 
 
16 МАЪРУЗА. МОЛИЯВИЙ НАТИЖАЛАР ҲИСОБИ 
 
Маъруза режаси 
 
1.Корхона даромадларининг ҳисоби 
2.Корхона харажатларининг ҳисоби 
3.Охирги молиявий натижалар кўрсаткичлари ва уларнинг 
ҳисоби
4.Ҳисобот давр фойдасини ишлатилиши ва корхона соф 
фойдасини

---

тақсимланишининг ҳисоби 
 
1.Корхона даромадларининг ҳисоби 
 
Корхоналар молиявий-хўжалик фаолиятининг муҳим кўрсаткичи 
бўлиб даромадлар ҳисобланади. Ушбу кўрсаткичнинг моҳияти, таснифи 
ва тавсифи республикамизда қабул қилинган қуйидаги меъѐрий 
ҳужжатларда атрофлича очиб берилган: 

Ўзбекистон Республикаси Солиқ Кодекси (16-модда); 

БҲМС «Молиявий ҳисоботни тузиш ва тақдим этиш учун 
концептуал асос»

2-сон БҲМС « Асосий хўжалик фаолиятидан олинган 
даромадлар» 

«Маҳсулот (иш, хизмат)ларни ишлаб чиқариш ва сотиш 
харажатлари ҳамда молиявий натижаларни шакллантириш тўғрисида 
Низом». 
Ушбу меъѐрий хужжатларга мувофиқ даромад деганда, умумий 
олганда, ҳисобот даврида корхона активларини қўпайиши ѐки унинг 
мажбуриятларини камайиши тушунилади. Корхоналарнинг барча 
даромадлари Ўзбекистон Республикасининг Солиқ Кодексида 13 та 
турга бўлинган (16-модда), 2-сон БҲМСда ушбу турдаги даромадлар
иккита катта гуруҳга, яъни асосий фаолиятдан олинган даромадлар ва 
асосий бўлмаган фаолиятдан олинган даромадларга, ажратилган (1-
чизмага қаранг).