|
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI MAKTABGACHA TA’LIM
VAZIRLIGI
O’RTA PROFESSIONAL TA’LIMNING
- Maktabgacha ta’lim tashkiloti tarbiyachisi
kasbi bo'yicha
Defektologiya asoslari fanidan O’QUV DASTURI
Kvalifikasiya nomi: Tarbiyachi
O’quv rejadagi tartib raqami: 2.1.8
Ajratilgan soat: 120
Toshkent - 2021
O‘quv dasturi pedagogik innovatsiyalar, kasb-hunar ta’limi boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayorlash va ularning malakasini oshirish instituti Pedagogika-110 000 sohasi yonalishlari bo’yicha O’quv Metodik birlashmasining 2021 yil “23” avgustdagi 5-sonli majlis bayoni bilan ma’qullangan.
Tuzuvchi:
Fayzieva Shaxlo Nurpulloevna Yusupova Ziyoda Xodjimuratovna
Toshkent pedagogika kolleji o’qituvchisi Toshkent pedagogika kolleji o’qituvchisi
Taqrizchilar:
Turg'unboyev Sirojiddin Faxriddinovich.
Mo’minova Nodira
Toshkent davlat pedagogika universiteti Maxsus pedagogika fakulteti Surdopedagogika kafedrasi o'qituvchisi
Yangi hayot tumani 51 -MTT direktori
Dastur nomi
|
Defektologiya asoslari
|
Ajratilgan soat
|
120
|
Mavzularning soni
|
22
|
Dasturning maqsadi
|
O’quvchilarda maktabgacha yoshidagi bolalarda uchraydigan jismoniy yoki ruhiy rivojlanishida nuqsoni haqidagi ma’lumot, shuningdek, turli kamchiliklar, anomaliyalarning o’ziga xos xususiyatdari va ularni kelib chiqish sabablari haqida tassavurga ega bo’lishidir.
|
O’zlashtirish (o’qitish) natijalari
|
jismoniy yoki ruhiy rivojlanishida nuqsoni bo’lgan bolalar haqidagi ilk ma’lumotlarga ega bo’lish orqali zarurat bo’lganda alohida yordamga muxtoj bolalar bilan ta’lim-tarbiyani tashkil etish hamda maxsus maktabgacha ta’lim tashkilotlariga yo’naltirish haqida ma’lumot berish.
|
Bilimlar
|
defektologiya fanining predmeti, obyekti, maqsad va vazifalarini;
jismoniy yoki psixik rivojlanishida nuqsonlari bo’lgan bolalar haqida;
maktabgacha yoshdagi ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalar haqida;
maktabgacha yoshdagi eshitishida nuqsoni bo’lgan bolalar haqida;
maktabgacha yoshdagi aqli zaif bolalar haqida;
maktabgacha yoshdagi nutqida kamchiligi bo’lgan bolalar haqida;
harakat - tayanch a'zolarida nuqsoni bo’lgan bolalar haqida;
autizm va daun sindromiga chalingan bolalar haqida;
psixik rivojlanishi orqada qolgan bolalar haqida umumiy tushunchalarga ega bo’lishi;
rivojlanishida murakkab nuqsonlari bo’lgan bolalar haqida umumiy tushunchalarga ega bo’lishi;
-inklyuziv ta'lim haqida umumiy tushunchalarga ega bo’lishi -psixoterapiya haqida umumiy tushunchalar bo’lishi.
|
Ko’nikmalar
|
individual xususiyatlaridan kelib chiqqan holda bolalar bilan korrektsion ishlarni olib borish;
maktabgacha yoshdagi psixik rivojlanishda kechikayotgan bolalarni o’qitish va tarbiyalash jarayonini korreksion yo’naltirish’;
maktabgacha yoshdagi eshitishida nuqsoni bo’lgan bolalar ta'lim - tarbiyasini korreksion yo'naltirish;
maktabgacha yoshdagi nutqida kamchiligi bo’lgan bolalarni ta'lim - tarbiya jarayonining mazmunini korrektsion yo’naltirish;
maktabgacha yoshdagi ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalar ta'lim - tarbiyasini korrektsion yo’naltirish;
rivojlanishida mujassam nuqsonlari bo’lgan bolalarni tarbiyalash tizimini korreksion yo’naltirish.
-inkliyuziv ta’lim asosida ta’limga yo’naltirish -psixoterapevtik usullarni korreksion yo’naltirish
|
O’quv rejasiga muvofiq o’zaro bog’liq bo’lgan fanning nomi
|
Maktabgacha ta'lim pedagogikasi Maktabgacha yoshdagi bolalar psixologiyasi
|
|
Tibbiy-biologik va ijtimoiy sog'lomlashtirish asoslari
|
O’qitishning tashkiliy shakli
|
N- nazariy ta’lim;
А-amaliy ta’lim;
NA-birgalikda tashkil etilgan nazariy va amaliy mashg’ulotlar
|
Dasturga qo’yilgan talab
|
Majburiy
|
O’qitish tili
|
Guruhga tayinlangan dars tili asosida
|
Baholash tartibi
|
Joriy baholash tartibiga asoslanib
|
O’quvchilarning bilim va ko’rikmalarini baholash
|
Yozma, og’zaki, savol - javob, munozara, test, amaliy topshiriq.
|
2.O’quv dasturi mazmuni
№
|
Mavzuning nomi
|
Mavzuning qisqacha mazmuni
|
£
я
J
|
O’qitishni tashkiliy shakli
|
mi
a’
t
a
t
s
u
uM
|
1-bo'lim. Maktabgacha surdopedagogika
|
1
|
Defektologiya fani, uning predmeti, maqsadi va vazifalari.
|
Defektologiya fanining tarixi, uning predmeti, maqsadi va vazifalari. Rivojlanish bosqichlari, Boshqa fanlar bilan boqliqligi, Buyuk defektologlarning fan rivojlanishida qo’shgan hissasi.
Defektoltogiya fanining O’zbekistonda rivojlanish bosqichlari.
|
4
|
N
|
2
|
2
|
Alohida yordamga muhtoj bolalar ta’lim-tarbiyasining huquqiy asoslari
|
Alohida yordamga muhtoj bolalar ta’lim- tarbiyasining huquqiy asoslari.
Alohida yordamga muhtoj bolalar toifalari, Alohida yordamga muhtoj bolalar integratsiyasi.
|
4
|
N
|
2
|
3
|
Inklyuziv ta’lim
|
Inklyuziv ta’lim asoslari. Inklyuziv ta’lim asoslari, Inklyuziv ta’limga kiritishning asosiy tamoyillari, Inklyuziv va maxsus ta’lim- muammo va istiqbollari, Integrallashga ta’lim asoslari, Inklyuziv ta’limining rivojlanishining zamonaviy bosqichlari.
Integral ta’limning zamonaviy modellari: tahlil va tavsiyalar, Inklyuziv va integrallashgan ta’lim: o’xshashligi va farqi
|
4
|
NA
|
2
|
4
|
Tiflopedagogika fani, maqsad va vazifalari, predmeti va obyekti.
|
Tiflopedagogika fani, maqsad va vazifalari, predmeti va obyekti.
|
4
|
N
|
2
|
5
|
Ko’rishishida nuqsoni bo’lgan bolalarning toifalari
|
Ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalarning toifalari. Ko’zning anatomik tuzilishi va ko’rish funksiyasi haqida asosiy tushunchalar. Ko’rish analizatorining kasalliklari etiologiyasi, To'r pardaning rivojlanishidagi tug'ma nuqsonlar; ko'rish nervining atrofiyasi, ko'rish nervi disk va makulasining og'ir darajadagi gipoplaziyasi; albinizm, katarakta, glaukoma (tug'ma, ikkilamchi) refraktsion anomaliyalar: Ambliopiyalar nuqsonlari to’grisida ma’lumot
|
6
|
N
|
3
|
6
|
Maktabgacha ta’lim yoshidagi ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalarni tarbiyalash tizimi
|
Maktabgacha ta’lim yoshidagi ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalar ta’lim-tarbiya berish. Maktabgacha ta’lim yoshidagi ko’rishida nuqsoni bo’lgan bolalar ta’lim-tarbiyasi, korreksion mashqlarni tashkil etish.
Ko’rish gigiyenasini shakllantirishga qaratilgan mashqlarni otkazish.
|
8
|
NA
|
4
|
7
|
Maktabgacha
surdopedagogika faning predmeti, maqsad va vazifalari
|
Eshitishida nuqsoni bo’lgan bolalar. Eshitishida nuqsoni bo’lgan bolalar rivojlanish xususiyatlari.
|
2
|
NA
|
1
|
8
|
Eshitishida nuqsoni bo’lgan bolalarning toifalari.
|
Tug’ma va orttirilgan karlik. Etiologiyasi, eshitishida nuqsoni bo’lgan bolalarning rivojlanish xususiyatlari, sog’lom tengdoshlaridan farqi
|
4
|
NA
|
2
|
9
|
Maktabgacha ta’lim yoshidagi eshitishida nuqsoni bo’lgan bolalar ta’lim-tarbiya berish
|
Maktabgacha ta’lim yoshidagi eshitishida nuqsoni bo’lgan bolalar ta’lim-tarbiya berish Maktabgacha ta’lim yoshidagi eshitishida nuqsoni bo’lgan bolalarni normal eshituvchi bolalar jamoasiga qo’shish.
Maktabgacha yoshdagi eshitishda nuqsoni bo’lgan bolalarni tarbiyalash, jismoniy tarbiya, aqliy tarbiya,axloqiy tarbiya, estetik tarbiya, mehnat tarbiyasi.
Eshitish idrokini rivojlantirish va talaffuzdagi kamchiliklarni tuzatish bo'yicha yakka mashg'ulotlar, nutq o'stirish mashg'ulotlari. Eshitishida nuqsoni bo'lgan bolalar o'quvchilar o'quv faoliyatini tashkil qilishning alohida shakllari.
|
6
|
NA
|
3
|
10
|
Maktabgacha oligofrenopedagogika fanining predmeti , maqsad va vazifalari va metodlari
|
Maktabgacha oligofrenopedagogika fanining predmeti maqsad va vazifalari va metodlari Maktabgacha oligofrenopedagogika fanining rivojlanish bosqichlari fanning rivojlanishiga hissa qo’shgan olimlar.
|
4
|
N
|
2
|
11
|
Aqli zaiflik darajalari
|
Aqli zaiflik darajalari.
Aqli zaif bo’lgan bolalarning rivojlanish xususiyatlari.
|
2
|
N
|
1
|
12
|
Maktabgacha ta’lim yoshidagi aqli zaif bo’lgan bolalarga ta’lim-tarbiya berish
|
Maktabgacha ta’lim yoshidagi aqli zaif bo’lgan bolalarga ta’lim-tarbiya berish.
Intellektual kamchiligi bo'lgan bolalar mehnat ta'limi va madaniy gigiyenik ko’nikmalarni shakllanitirsh usullari
Intellektual kamchiligi bo'lgan bolalar uchun individual ta'lim dasturini tuzish. Intellektual kamchiligi bo'lgan bolalarning bilim, ko'nikma va malakalarini hisobga olish va baholash
|
6
|
NA
|
3
|
13
|
Daun sindromi kasalligi, Daun sindromiga chalingan bolalar rivojlanish xususiyatlari,
|
Daun sindromi kasalligi, daun sindromli bolalar tasnifi, kelib chiqish sabablari.
Daun sindromiga chalingan bolalarga ilk pedagogik yordam. Daun sindromli bolalarning o‘ziga xos xususiyatlari. Maktabgacha yoshdagi daun sindromli aqli zaif bolalarni o‘qitish va tarbiyalash yo‘llari, tarbiya turlari va ularni amalga oshirish yo'llari.
|
8
|
NA
|
4
|
14
|
Autizm sindromiga chalingan bolalar, autizm sindromiga chalingan bolalar rivojlanish xususiyatlari
|
Autizm sindorimiga chalingan bolalar va autizmning kelib chiqish sabablari, Autizm sindromiga chalingan bolalar rivojlanish xususiyatlari.
Autizm sindorimiga chalingan bolalarda zamonaviy psixoterapevtik usullarini qo’llash
|
6
|
NA
|
3
|
15
|
Ruhiy rivojlanishi sustlashgan bolalar, ruhiy rivojlanishi sustlashgan bolalarga ta’lim tarbiya berish
|
Ruhiy rivojlanishi sustlashgan bolalar.
Ruhiy rivojlanishning sustlashishining yuzaga kelish sabablari.
Ruhiy rivojlanishi sustlashgan bolalarning diagnostika xususiyatlari..
Ruhiy rivojlanishi sustlashgan bolalarga ta’lim tarbiya berish metodikasi.
|
6
|
NA
|
3
|
16
|
Maktabgacha logopediya fani, maqsad va obyekti va vazifalari,
|
Maktabgacha logopediya fani, maqsad va obyekti va vazifalari,
Nutq nuqsonlari haqida tushuncha, nutq nuqsonlarini kelib chiqish sabablari tahlil qilish,
|
4
|
NA
|
2
|
17
|
Nutq nuqsonlari klassifikatsiyasi
|
Nutqning anotimik-fiziologik mexanizmlari Nutq nuqsonlari klassifikatsiyasi, rinolaliya, dizartriya, alaliya, afaziya, duduqlanish va uning kelib chiqish sabablari Nutq buzilishlarini tahlil qilish
|
8
|
N
|
4
|
18
|
Maktabgacha ta’lim yoshidagi nutqida nuqsoni bo’lgan bolalar ta’lim-tarbiya berish
|
Maktabgacha ta’lim yoshidagi nutqida nuqsoni bo’lgan bolalar ta’lim-tarbiya berish. Maktabgacha yoshdagi nutqida kamchiligi bor bolalarga logopedik yordamni tashkil etish, ovoz mashqlari, nutq komponentlarini rivojlantirishga qaratilgan o’yinlarni tayyorlash. Logoritmik mashg’ulotni o’tkazish . Maktabgacha ta'lim muassasalarida logopedik yordamni tashkil etish.
|
6
|
NA
|
3
|
19
|
Harakat -tayanch a’zolarida nuqsoni bo’lgan bolalar
|
Harakat -tayanch a’zolarining normal rivojlanishi, mushak skelet tizimi.
Skolioz kasalligi haqida umumiy ma’lumot, kelib chiqish sabablari, klassifikasiyasi hamda diagnostikasi.
|
10
|
NA
|
5
|
|
|
Ko’krak qafasining deformasiyasi haqida umumiy ma’lumot, kelib chiqish sabablari, simptomlari, klassifikasiyasi hamda diagnostikasi.
Artrogripoz kasalligi haqida umumiy ma’lumot, kelib chiqish sabablari, simptomlari, klassifikasiyasi hamda diagnostikasi va davolash yo’llari.
Raxit haqida umumiy ma’lumot, kelib chiqish sabablari, simptomlari, klassifikasiyasi, etiologiyasi hamda diagnostikasi.
Bolalar serebral falaji asoratlari haqida umumiy ma’lumot, kelib chiqish sabablari, simptomlari
|
|
|
|
20
|
Maktabgacha ta’lim yoshidagi harakat-tayanch a’zolarida nuqsoni bo’lgan bolalarga ta’lim-tarbiya berish
|
Maktabgacha ta’lim yoshidagi harakat-tayanch a’zolarida nuqsoni bo’lgan bolalarga ta’lim- tarbiya berish
Tayanch-harakat a’zolarida nuqsonlar bo’lgan bolalarga ta’lim tarbiya berish va zamonaviy korreksion usullari tahlil qilish
|
4
|
А
|
2
|
21
|
Mujassam va rivojlanishida murakkab ko’p nuqsoli bolalar
|
Mujassam va rivojlanishida murakkab ko’p nuqsoli bolalar to’grisida ma’lumot.
Mujassam va rivojlanishida murakkab ko’p nuqsoli bolalarga ta’lim tarbiya berish usullari tahlili
|
4
|
NA
|
2
|
22
|
Maxsus ta'limning O’zbekistondagi va xalqaro huquqiy asoslari
|
Maxsus ta’lim siyosatining xalqaro huquqiy asoslari, zamonaviy jamiyatda maxsus ta'lim: tarixiy va falsafiy asoslar
Maxsus ta’limning O’zbekistondagi huquqiy asoslari, yangi tahrirdagi "ta'lim to'g'risida"gi qonun. Imkoniyati cheklangan shaxslarning ta'lim olish huquqini mustahkamlaydigan xalqaro huquqiy hujjatlar. Inson huquqlari umumjahon Deklarasiyasi (1948 yil), Inson huquqlari umumjaxon Deklarasiyasi (1968 yil 26 moddasi). Nogiron huquqlari tug’risidagi deklarasiya (1975 yil), BMTning Osiyo va Okeaniya mamlakatlari nogironlariga nisbatan tadbir dasturlari (1983 yil), Salamanka Bayonoti (1994 yil), Dakar Deklarasiyasi (2000 yil), O’zbekistonda mahsus ta'lim tizimi. Inklyuziv ta’limning O’zbekistondagi huquqiy asoslari.
|
10
|
N
|
5
|
Jami
|
120
|
|
60
|
3.O’quvchilarning bilim va ko’nikmalarini baholash
O’quv dasturi davomida o’quvchilar tomonidan o’zlashtirilgan bilim va ko’nikmalar ichki nazorat bo’yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og’zaki, savol -javob , test, amaliy topshiriqlardan iborat bo’lib, ular o’quv elementini o’zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va topshiriqlar qo’yilgan maqsadga hamohang bo’lishi lozim.
Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro’yxati.
V.S Raxmanova “Defektologiya asoslari”. Toshkent. “Voris-nashriyoti”, 2012 y.
Vigotskiy L.S. Osnovi defektologii//Sobr.soch.V 6-tit.T.-5.-M., 1983
Nastolnaya kniga pedagoga-defektologa T. B. Yepifanseva i dr. Rostov n/D: Feniks, 2007
L.Mo’minova, M. Ayupova va boshqalar “Maxsus pedagogika”. Toshkent. “noshir”, 2012 y.
Fadina G.V. Diagnostika i korreksiya zaderjki psixicheskogo razvitiya detey starshego
doshkolnogo vozrasta: Uchebno-metodicheskoye posobiye / G.V. Fadina Balashov:
“Nikolayev”
Deti s zaderjkoy psixicheskogo razvitiya M: Pedagogika, 1984. --., il.Pod red. T. A.
Vlasovoy, V. I. Lubovskogo, N. A. Sipinoy.
Fadina G.V. Diagnostika i korreksiya zaderjki psixicheskogo razvitiya detey starshego
doshkolnogo vozrasta: Uchebno-metodicheskoye posobiye / G.V. Fadina Balashov:
“Nikolayev”, 2004. — 68 bet
Dvigatelnoye razvitiye rebenka s sindromom Dauna. Posobiye dlya spetsialistov
Sindrom Dauna. Fakti, Pole Ye. V. M. : BF “Daunsayd Ap” 2012
Sindrom Dauna: Aleksandr Snegiryov “Neftyanaya Venera” (2009)
Dvigatelnoye razvitiye detey s sindromom Dauna. Broshyura dlya spetsialistov. 2003g.
Sindrom Dauna. XXI vek. Jurnal № 1. 2008g
Sindrom Dauna. Fakti. 2004g.
Sotsialnaya adaptatsiya detey rannego vozrasta s sindromom Dauna. Metodicheskoye posobiye. 2008g.
Formirovaniye navikov obщyeniya u detey s sindromom Dauna. Rukovodstvo dlya roditeley. Libbi Kumin. 2004g.
Arxipova Ye. F. Korreksionnaya rabota s detmi s serebralnim paralichom (dorechevoy period) . — M. , 1989.
Badalyan L. O. , Jurba L. T. , Timonina O. V. Detskiye serebralniye paralichi. —
Kiyev
Akatov L.I.Sotsialnaya reabilitatsiya detey s ogranichennimi vozmojnostyami zdorovya. Moskva:Gumanitarniy izdatelskiy sentr Vlados, 2004
Raxmanova V.S., Nurkeldiyeva D.A.Alohida yordamga muxtoj bolalar reabilitasiyasi. Navruz , Toshkent, 2014
Ermakov V.P., Yakunin G.A. Osnovi tiflopedagogiki. M.: Vlados. 2000 g.
Tiflopedagogika. Ma’ruza matni. 2008. Toshkent.: Nizomiy nomidagi TDPU
Logopediya ped.red.L.S.Volkoviy,S.N.Shaxovskiy.Moskva 2004
Internet manbalari.
http:// ru.wikipedia.org
https://studopedia.ru
www. tdpu. uz
www. pedagog. uz
www. Ziyonet. uz
www. edu. uz
tdpu.intranet. ped
Do'stlaringiz bilan baham: |
