Ta’lim vazirligi o. Y u. R a s h I d o V, I. I. A L i m o V


 .6 .  Korxonalarda  moliya  ishlarini  tashkil  etishning



Download 10,01 Mb.
Pdf ko'rish
bet115/223
Sana01.09.2021
Hajmi10,01 Mb.
#162046
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   223
Bog'liq
Pul, kredit va banklar

4 .6 .  Korxonalarda  moliya  ishlarini  tashkil  etishning 
xususiyatlari
Bozor  m u nosab atlarin in g   rivojlanishiga  bevosita  bog‘liq  holda 
k o rx o n ala rd a   m o liy a  ishlari  sifat  jih a td a n   yangi  m az m u n g a   ega 
bo'lmoqda.  Iqtisodiyotda bozor munosabatlarining takomillashib borishi 
bilan  korxonalar  moliya  xizmatining  m uhim   vazifasi  bo'lib  nafaqat 
davlat  budjeti,  tijorat  banklari,  xaridorlar,  mol  yetkazib  beruvchilar, 
boshqa xo‘jalik  yurituvchi  subyektlar va o ‘zlarining  xodimlari  oldidagi 
majburiyatlarini  bajarishni  amalga  oshirish  bilan  bir qatorda  o ‘zlarida 
moliyaviy m enejm entni  oqilona tashkil  etish  ham   hisoblanadi.  Moliya 
m enejm enti  o ‘z  m o h iyatig a  asosan  o linadigan  foyda  k o ‘paytirish 
m aqsadida  korxonaning  m oliya-xo‘jalik  faoliyati  jarayonida  yuzaga 
keladigan  pul  oqim larini  oqilona  va  samaradorlik  bilan  boshqarishni 
anglatadi.
Moliya m enejm entida boshqaruvning obyekti  b o iib  korxonalarning 
pul  aylanmalari  hisoblanadi.  Moliya menejmenti  moliyaviy hisobotlarni 
c h u q u r   tahlil  e tish ,  x o ‘ja lik n in g   aktivlari  va  passivlari  ta rk ib in i 
o'zgarishiga asosan  pul  oqimlarining (tushum lar va to ‘lovlar)  istiqbolini 
belgilash asosida korxonaning moliyaviy strategiya va taktikasini  ishlab 
chiqadi.
U shbu  om illar  m a ’lum   korxonaning  u m um iy  boshqaruvi  tizim ida 
moliya xizmatining tarkibi va uning ahamiyati t o ‘g ‘risidagi tushunchaga 
o ‘zgartirishlar  kiritadi.  Moliya  xizmatining  aniq  tarkibiy  tuzilmasi  va 
bajaradigan  vazifalari  aniq  olingan  korxonaning  xo'jalik  yuiitishdagi 
tashkiliy-huquqiy  shakliga,  korxonaning  ishlab  chiqarish  hajmi,  pul 
aylanmasining m iqdori va ishchi xodimlarining soniga bevosita b o g ‘liq.
Xalqaro  am aliyotda korxonalarning moliya xizmati quvidagi  asosiy 
vazifalarini  bajaradi:


—  korxona biznes-rejasini  ishlab  chiqish va uni  bajarishda  ishtirok 
etish;
— asosiy,  moliya va investitsiya faoliyati natijasida yuzaga keladigan 
pul  oqimlarini  boshqarish;
—  korxonani  rivojlantirishning  moliyaviy  dasturini  ishlab  chiqish;
—  oqilona  kredit  siyosatini  ishlab  chiqish;
—  moliyaviy  rejalashtirish;
—  mol  yetkazib  beruvchilar,  xaridorlar,  budjet,  tijorat  banklari 
va  boshqa  xo'jalik  subyektlari  hisob-kitoblarni  amalga  oshirish;
—  m oliyaviy  va  boshqa  q altisliklardan  (risklar)  sug‘u rta lash n i 
t a ’minlash;
—  korxonaning  m oliya-xo‘jalik  faoliyatini  doimiy  ravishda  ch u q u r 
tahlil  etish,
—  pul  m ablag'laridan  maqsadli  va  sam arador foydalanishni  q a t’iy 
nazorat  qilish  va  boshqalar.
K orxonalarning  m iqdori,  x o d im lar  soni,  tarm o q   sohasi,  ishlab 
chiqarishda  oldinga  qo'yUgan  m aqsadlar  asosida  yuqorida  t a ’kidlab 
o ‘tgan  vazifalari  kengaytirilishi  va  yanada  aniqlashtirilishi  m um kin.
Korxonalarda moliyaviy qarorlam i  qabul  qilishda  ko‘plab xodim lar 
ishtirok etadilar.  Eng m uhim  moliyaviy qarorlar faqatgina korxonaning 
yuqori  boshqaruvi  rahbarlari  to m o n id a n   qabul  qilinadi.
Shuni ta ’kidlash lozimki,  korxonalarda m uhim  moliyaviy qarorlarni 
ishlab  chiqish  va ularni  qabul  qilishda  eng  faol  xodim lar b o 'lib   moliya 
xizmati boshlig‘i va bosh  hisobchi  hisoblanadi.  Korxona moliya-xo'jalik 
faoliyatini  yuritishda  moliya  xizmati  boshlig‘i  va  bosh  hisobchi  o ‘z 
vakolatlari  doirasida vazifalarni o ‘zaro taqsimlab oladilar.  Korxonalarda 
ular o'rtasidagi vazifalar taqsimotidan umumlashtirgan  holda guruhlarga 
ajratish  m um kin.
Biz  buni  quyidagi jadvalda  keltiramiz:

Download 10,01 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   223




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish