Ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti fizika –matematika fakulteti



Download 1,02 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/35
Sana16.06.2021
Hajmi1,02 Mb.
#66869
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   35
Bog'liq
xxi asrda fizika taraqqiyoti tahlili

 

 

 

 

 

II BOB. XXI ASR FIZIKASINING USTUVOR YO’NALISHLARI 

 

2.1. Elementar zarralar to`g`risidagi Standart model 

 

Bu  nazariya  bir  necha  postulatlarga    asoslangan  bo`lib,  elementar  zarralar  



olamidagi  minglab  jarayonlarni  nazariy  jihatdan  bashorat  qilib  beradi.  Ko`pchilik 

holatlarda bu bashoratlar  tajribalar bilan tasdiqlanadi. 

Standart  model  elementar  zarralar  olamidagi  gipotetik  tasavvurlardan  

haqiqatda  ma’lum  jarayonlarni    ajratuvchi  chegara.  Tajribalarni  asoslashda  bu 

model  bir  necha  muvafaqiyatlarga  erishgan  bo`lsada,    Standart  model  elementar 

zarralar  funksiyasida  oxirgi    nazariya  emas.    U  qandaydir    mikroolamni  

tasvirlovchi yanada  chuqurroq nazariyaning bir qismi bo`lishi mumkin. Bu qanday 

nazariya ekanligi hozirgacha noma’lum. Nazoratchilar ko`plab nazariyalarini ilgari 

surdilar,  ammo  faqat  tajribalargina    bizning  koinotda  real  jarayonlarda  qanday 

hodisa    kechganini  aniqlab    berishi  mumkin.  Fiziklar    Standart  modelga  to`g`ri 




22 

 

kelmaydigan  turli  zarralar  va  effektlarni  qidirmaydilar.  Bu  jarayonlarni  ular 



umumiy holda  “yangi fizika” deb atashmoqda. 

Standart    modelning  asosi  –  kvant  maydonlar    nazariyasi  bo`lib,  u  yorug`lik 

tezligiga    yaqin  tezliklarda    kvant  mexanikasini  almashtiradi.  Bunda  kvant 

mexanikasidagi  kabi  zarrachalar,  to`lqin  emas,      balki  kvant  maydonlar:  elektron, 

myuon,  elektromagnit  va  kvark  maydonlar  nazariyasining  asosiy  ob`ektini  tashkil 

etadi. 


Alohida  ob`ekt  sifatida  keladigan  zarrachalar  ham  vakuum  ham  va  yanada 

murakkabroq  hodisalarni  ham  maydonlarning  turli  holatlari  sifatida  qarash 

mumkin. Fiziklar zarracha so`zini ishlatganda, ular alohida maydonlarning holatini 

hisobga oladi. 

Standart model quyidagilarni o`z ichiga oladi:  

1.  Materiyaning    fundamental  “element  g`ishtchalari”  bo`lmish  oltita  lepton 

va  oltita  kvarkni  o`z  ichiga  oladi.  Bu  zarrachalarning  barchasi  fermionlar  bo`lib, 

ularning spini   1/2 ga teng. Kuchli o`zaro ta`sirlarda ishtirok etuvchi kvarklarning 

turli kombinatsiyalaridan tashkil topgan. 


Download 1,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish