Таълим вазирлиги бухоро давлат университети

Жондор тумани
суғориладиган тупроқларининг ҳайдов ва ҳайдов ости ҳамда бир 
метр чуқурликка қадар бўлган қатламларда тузларнинг қуруқ қолдиқ бўйича миқдори 
2010 йил таҳлили бўйича унча юқори эмас ва мос равишда 0,585% дан 0,320% ва 215% 
дан 280% гача тебранади. 2017 йилга келиб, ушбу кузатилган нуқтада тупроқларнинг бир 
мунча шўрсизланганлиги кузатилиб, қуруқ қолдиқ миқдорининг кесма бўйича 0,150 дан 
0,375 %гача оралиқда тебраниши кузатилди. Шуни таъкидлаш зарурки, ҳамма кузатишлар 
даврида қуруқ қолдиқнинг миқдори устки ҳайдов қатламида юқорилигини кўрсатади. Бу 
ушбу ҳудудда ҳароратнинг юқорилиги таъсиридаги буғланиш жараёнида тупроқ юзасида 
маълум даражада тузнинг тўпланишидан далолат беради.
Хлор бўйича – 0,003 дан 0,028 гача бўлиши аниқланди. 2010 ва 2017 йилларда
ҳайдов қатламида хлор 0,010 %ни ташкил қилиб, кесма бўйича 2010 гача ҳамда 2017 
йилда мос равишда 0,021 дан 0,028 % ва 0,031 дан 0,014%гача бўлиши аниқланди.
Сульфат иони бўйича 2010 йилда Жондор тумани тупроқлари кесмасида 0,055 дан 
0,317% гача бўлган миқдорни ташкил қилган бўлса, 2017 йилда унинг миқдори бир мунча 
камайганлигини кузатиш мумкин (0,140 дан 0,169%). Худди шундай ҳолат, катионлар 
миқдори бўйича ҳам кузатилиб, 2010 йилда натрий ва калий миқдори 0,042 дан 0,096% 
бўлса, 2017 йилда унинг миқдори бир мунча камайиб, 0,006 дан 0,030% гача бўлиши 
аниқланди. 
Когон тумани
эскидан суғориладиган ўтлоқи тупроқларининг кесмасида (6 ва 7 
кесма), сувда эрувчи тузларнинг қуруқ қолдиқ бўйича миқдори 2010 йилда 0,205 дан 
0,490% гача бўлса, 2017 йилда 0,100 дан 0,170% гача тебраниши кузатилди. Хлор бўйича 
2010 йилда кесма қатламлари бўйича 0,017 дан 0,024% гача миқдорларни ташкил қилиб, 
2017 йилда 0,003 дан 0,014% гача камайганлиги аниқланди.
Сульфат иони бўйича 2010 йилда Когон тумани тупроқлари кесмасида 0,053 дан 
0,251% гача бўлган миқдорни ташкил қилган бўлса, 2017 йилда унинг миқдори бир мунча 
ошганлигини кузатиш мумкин. (0,039 дан 0,084%). Худди шундай ҳолат, катионлар 
миқдори бўйича ҳам кузатилиб, 2010 йилда натрий ва калий миқдори 0,022 дан 0,041% 
бўлса, 2017 йилда унинг миқдори 0,012 дан 0,026% гача камайган.