Ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti

153





nazariyalar o’rtasida doimiy kurash borishi tabiiy hol. Prezidentimiz ta’bir bilan aytganda, «Hayotnmg o’zi turli - tuman g’oyalar kurashidan, bahsu munozaralardan iborat. Taraqqiyotning ma’no - mazmuni, kerak bo’lsa, falsafasi ham shunda...» O’z mustaqil fikriga ega bo’lgan, o’z kuchiga, o’zi tanlagan yulning to’g’riligiga ishongan inson doimo kelajakka ishonch bilan qaraydi. Jamiyatdagi fikrlar xilma - xilligidan cho’chimaydi, balki zamonaviy bilim va falsafiy qarashlarga, hayot haqiqatiga suyangan holda har qanday g’arazli niyat,

o

taxdid va intilishlarni fosh qilishga qodir bo’ladi .

Falsafa fanining dunyoqarashni shakllantirish borasidagi vazifasi quyidagilardan namoyon bo’ladi:

• 
  birinchidan, inson qarashlarining shakllanish imkoniyatlari, inson qarashlarining shakllanish imkoniyatlari usul va vositalarini, ularning kundalik ong darajasidan nazariy g’oyalar darajasiga ko’tarilishi jarayonini, mifologik dunyoqarashdan farqlarini aniqlash;
  
• 
  ikkinchidan, milliy dunyoqarashni shakllantirishdagi turli fan yo’nalishlarning muayyan vazifalarini, ularning bir-biri bilan g’oyaviy hamkorlik qilish va uyg’unlashuv moyilini ko’rsatish;
  
• 
  uchinchidan, ilmiy dunyoqarashning milliy va umuminsoniy manfaatlarga mos kelishini aniqlash.
  

Falsafa fanining uslubiy vazifasini izohlash uchun, avvalo uslub (metodologiya) tushunchasini bilib olish lozim. Metodologiya falsafa fanining tadqiqot obyektini o’rganishga yo’naltirilgan eng umumiy tamoyillar usul va vositalar tizimidir. Metodologiya so’zining mantiqiy mazmuni ham borliqni bilishning usul va vositalari haqidagi ta’limot, degan ma’noni anglatadi. Shu ma’noda falsafa boshqa fanlar uchun metodologiyadir.

Falsafaning metodologik (uslubiy) vazifasi insonning olamni o’zlashtirish va o’zgartirishdan iborat tarixiy jarayonlarning umumiy qonuniyatlarini tushuncha va kategoriyalar yordamida tabiat, jamiyat va inson borligi, mavjudligini uning metodologik vazifasi belgilaydi.

Metodologik vazifa quyidagi masalalar va muammolarni o’rtaga qo’yish va hal etishda izohlanadi: <sup>8


8</sup> Mchom KapuMOB. Munnm Mcrn^non Ma^Kypacu - Kan^ ^vm^oflM Ba 6yraK KenawaKKa MmoHHflMp. T., 2000 m., 28-29 6eTnap.